De maagd van Rosendael by Lydia Rood

De maagd van Rosendael Reviews

• 
  Martijn Krol

  Een intrigerende roman vol met middeleeuws hoofs drama en intrige. Lydia Rood heeft haar onderzoek naar de dynastie van Gelre en ook de middeleeuwse literaire, artistieke en intellectuele wereld erg goed verricht. Zelfs materiële cultuur weet ze goed te beschrijven, terwijl dat bij menig schrijver en filmmaker de grote valkuil is wanneer we het hebben over de middeleeuwen.
  
  Hier en daar zijn er wat kanttekeningen te plaatsen bij de historiciteit van het boek, en ja: dit zijn zaken die mij als historicus enkel opvallen omdat dit mijn vakgebied is. Ten eerste heeft Lydia Rood duidelijk van veel zaken verstand dankzij zorgvuldig onderzoek, maar ridders en hun uitrusting is niet zo'n zaak. De ridders die tijdens het steekspel bij het toernooi zogenaamd veilig waren zonder stalen uitrusting omdat "de lans hol was en geen dodelijke klappen uit kon delen" zouden als rondweg suïcidaal gezien zijn tijdens een werkelijk toernooi. Ja, toernooilansen zijn hol en breken als ze iets raken, maar de enorme rondvliegende splinters konden veel gewonden tot gevolg hebben. Hoe later wordt beschreven hoe een wendbare, ongepantserde ridder een logge, zwaar bepantserde ridder weet te verslaan dankzij zijn grotere wendbaarheid is ook een stuk misvatting dat we vooral terugzien in fantasy werken als Game of Thrones. Maar afijn: er zit één toernooi in het boek waar ridders en hun uitrusting worden beschreven dus erg belemmerend voor het verhaal is het niet.
  
  Een groter pijnpunt voor mij is hoe de verhouding tussen de mannen en vrouwen worden afgebeeld. De middeleeuwen waren een periode met meer vrijheid voor vrouwen dan we vaak denken en de dame’s in De Maagd van Rosendael komen soms wat over als preutse Victoriaanse dames. Juist in een periode dat volkse vrouwen even hard meewerkten op de boeren velden en adellijke dames hele kastelen regeerden en legers aanvoerden als nood aan de man (of in dit geval de vrouw) kwam, vallen er verhalen te vertellen die zo veel interessanter en complexer zijn dan het typische verhaal van een gekooide vogel die vrij wil zijn. Hertogin Marie wordt in het boek wanneer haar man van huis is pas gevraagd om de gasten te ontvangen wanneer meerdere mannelijke hovelingen niet beschikbaar blijken te zijn. Dit was een gemiste kans om de macht die een kasteelvrouwe had in de tijdsperiode een podium te geven.
  
  Zo goed als alle mannen in het boek zijn overspelig of op zijn minst vrouwonvriendelijk en alle vrouwen spreken tot in den oneindigheid over hoe opgesloten zij zitten. Wanneer wij vrouwen uit welke periode dan ook blijven beschrijven als gekooide vogeltjes, doen wij ze geen eer aan. We ontzeggen ze zodoende de manieren waarop zij respect, aanzien en betekenis verworven in hun eigen tijd. De middeleeuwen was een wereld doordrenkt van oorlog en hoe de vrouwen in dit boek blijven spreken alsof hun mannen slechts oorlogje spelen terwijl zij lijden voelt soms enorm wereldvreemd. Zeker voor iemand die leeft in tijden vol geweldplegingen. Hun zogenaamd afgescheiden positie aan het hof is geen excuus. Hoven en kastelen vormden de centrale punten voor oorlog. Nergens in het boek worden de vrouwelijke personages geconfronteerd met het feit dat die "oorlogjes" die de mannen graag spelen in werkelijkheid afschuwelijke slachtpartijen zijn waarvan ze blij mogen zijn dat ze afgeschermd worden. Kortom: de rolverdeling tussen man en vrouw was absoluut niet inclusief of modern te noemen, maar vrouwen hadden veel meer aanzien en macht dan Lydia Rood doet blijken met haar gekooide Marie van Gelre. Verder ontbreekt er een stukje besef van de staat van de wereld bij zowel Marie als de hoofdpersoon.
  
  Desalniettemin is de Maagd van Rosendael een van de betere stukjes middeleeuwse media. Het onderzoek heeft grotendeels gezorgd voor een schitterende reconstructie van de tijdsperiode. De talloze personages zijn heerlijk kleurrijk en hun persoonlijke verhoudingen aan het hof van Gelre maken het verhaal zo intrigerend.
  De proza is tamelijk recht voor zijn raap, maar dit doet het boek lekker weglezen. Hier en daar wordt er echter met net te weinig woorden en uitwijden langs belangrijke, tragische gebeurtenissen in het verhaal gesprongen waardoor het dramatisch effect soms wat uitblijft. Ook de schaal van het verhaal voelt soms wat raar aan. Er wordt ons constant vertelt dat graaf Reinald zich bezighoudt met grootse oorlogen en hoge politiek, maar we zijn nauwelijks soldaten en oorlogsvoorbereidingen. Op een paar referenties naar wachters na is het vooral de hofhouding en de edelen die we voorbij zien komen in het verhaal. Verder gaan de hertogin en haar hofdames soms volledig onbekommerd en alleen naar de stad of de kerk. Het hele gebeuren voelt soms net iets te burgerlijk en huiselijk aan. Het gevoel dat we een kijkje kregen aan een van de hoogste middeleeuwse hoven van de lage landen ging hierdoor soms wat verloren.
  
  Al met al is de Maagd van Rosendael echter een goed boek vol met fascinerende en goed uitgewerkte personages die interessante ontwikkelingen doormaken. De hoeveelheid historisch onderzoek is (op een paar missers na) verfrissend. Andere schrijvers van historische fictie mogen een voorbeeld nemen aan Lydia Rood.
• 
  Hannie

  Een interessant boek, maar het verhaal is soms wat traag, waardoor ik op een gegeven moment wel wat uitgekeken was op het verhaal. Toch wilde ik weten hoe het verderging, dus heb ik wel doorgezet. Het verhaal eindigt vrij triest. Ook in de rest van het verhaal zitten treurige elementen. Toch is het geen heel zwaar boek. Gelukkig niet. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van een hofdame. Eerst moest ik daaraan wennen, maar het is een goed gekozen perspectief, omdat je zo veel te weten komt over de hoofdpersonen en het leven van de adel in die tijden. Daarom ben ik blij dat ik toch doorgezet heb. Ondanks dat ik lang over het boek gedaan heb. Omdat ik er naar geluisterd heb, deed ik er nog langer over dan als ik het had gelezen.
• 
  Alexandra - Alexs books and socks

  Ik duik met plezier de geschiedenis in om nieuwe tijden, plekken en mensen te ontdekken. In de vorm van een roman is dat trouwens een heel fijne manier.
  
  De maagd van Rosendale geeft het verhaal weer van Marie die, ondanks een volhardend karakter en geloof in doen wat hoort, een tragisch leven kent.
  
  De auteur heeft met dit verhaal echt een inkijk in de wereld van de vrouw - in dit geval een goed opgeleide vrouw die moet trouwen, niet uit liefde maar uit politieke strategie - in de 15e eeuw geschreven.
  
  Aan de hand van een vlotte schrijfstijl - en die vlotte schrijfstijl is zeker geen overbodige luxe wegens best wel wat personages - duik je deze historische periode in en lees je het boek ook zo uit. Ik heb me geen moment verveeld.
  
  Marie en haar hofdame Mia, twee vrouwen die weten wat ze willen maar desondanks toch geen keuzes kunnen maken zoals zij dat graag hadden gezien. Stil verzet, rug tegen de muur staan, geloof, verdriet, trots, historische tijden, dit boek heeft het allemaal.
• 
  Gabrielle

  Naar mijn smaak net teveel over de politieke twisten. Zeker in het begin, waardoor wat taaie start
• 
  Lisette Woest-appeldoorn

  Lydia Rood (23 mei 1957, Velp) is een auteur van zowel kinder-, jeugd- als volwassenboeken. Ze heeft ook theaterproducties op haar naam staan en ze schrijft tevens originele luisterboeken voor Storytel. Naast schrijven is Lydia Rood een fervent reiziger en lezer. De inspiratie die ze hierbij opdoet, gebruikt ze voor het schrijven van haar boeken. Lydia Rood heeft journalistiek en Spaans gestudeerd. Ze is werkzaam geweest bij de Volkskrant. Haar journalistieke ervaring is duidelijk zichtbaar in haar boeken die op werkelijkheid gebaseerd zijn. Zoals haar historische romans. Voor deze boeken doet ze zoveel mogelijk onderzoek volgens de onderdompelingsmethode. Ze is lid van De schrijvers van de ronde tafel. Een schrijversgenootschap dat de historische jeugdroman promoot. De maagd van Rosendael is haar nieuwste historische roman.
  
  Het is 1405. Hertog Reinald IV gaat een huwelijk aan met de Franse jonkvrouw Marie d’Harcourt. Haar vader Jean d’Harcourt is een Normandische graaf en voormalig strijdmakker van de Franse koning Charles VI. Wat haar echt interessant maakt voor hem is dat ze van moederszijde – haar moeder is Catherine de Bourbon – een nichtje is van de Franse koning. Hierdoor groeide ze op aan het Franse hof, en is ze zelfs hofdame geweest van Valentine Visconti, echtgenote van Louis d’Orleans – de broer van Charles VI. Met dit huwelijk wil hij zijn positie versterken in Europa. Het zijn roerige tijden voor de hertogdommen Gelre en Gulik (huidige Jülich in het hedendaagse Duitsland), want land en bondgenootschappen zijn van onschatbare waarde. Zeker nu, omdat aan verschillende zijden van Gelre en Gulik hevig strijd wordt gevoerd om stukken grond in het Heilig Roomse rijk. Door haar huwelijk met Reinald IV wordt Marie d’Harcourt midden in dit strijdgeweld getrokken. Voortaan gaat ze door het leven als Maria van Gelre en op haar rust de zware taak om voor een mannelijke erfgenaam te zorgen, zodat het voortbestaan van Gelre en Gulik gegarandeerd is. Marie, is al vijfentwintig, wat in die tijden als oud wordt bestempeld, als ze met de ongeveer veertig jaar oudere Reinald in het echt wordt verbonden. Aangekomen op kasteel Rosendael maakt ze kennis met haar hofdame, Maria van Arkel, kortweg Mia genoemd. Zij is de dochter van Jan van Arkel en daardoor een nichtje van Reinald IV, en hierdoor ook een pion in het politieke landschap.
  
  Lydia Rood kiest ervoor om het verhaal van Marie d’Harcourt door Mia van Arkel te laten vertellen. Een logische keuze mijns inziens, omdat er over Marie d’Harcourt zelf heel weinig bekend is – afgezien van haar huwelijk met Hertog Reinald IV en het feit dat ze rond 1415 een gebedenboek heeft laten maken. Dit boek behoort tot een van de belangrijkste kunstschatten uit die tijd. Door Mia de verteller te maken, heeft ze de mogelijkheid gekregen om een completer beeld van de historie te gegeven, omdat Mia zich binnen diverse lagen van de maatschappij begaf en zowel op sociaal, maatschappelijk en politiek vlak gezien een schaakstuk was in het spel dat er destijds in Europa werd gespeeld. Deze keuze maakt het boek echter ook afstandelijker. Het voelt door deze vertelvorm meer alsof Mia de hoofdpersoon is en niet Marie. Dit dualisme van compleet en afstandelijk uit zich ook in de schrijfstijl.
  
  Ze kan prachtige en kernachtige omschrijvingen geven van de karakters van de personages – ze weet een duidelijk beeld te scheppen van Marie d’Harcourts intellectuele diepgang en devotie, maar de personen zelf en de omgevingen waarin het verhaal zich afspeelt komen niet helemaal tot leven. De opgeroepen beelden van bijvoorbeeld kasteel Rosendael komen niet verder dan mijn eigen beeld van het kasteel – dat onderdeel van mijn leven is geweest- en dit is geen afspiegeling van het kasteel in het begin van de vijftiende eeuw. Het lukt Lydia Rood net niet om alles tot leven te brengen.
  
  Daar tegenover staat dat de auteur heel goed in staat is om een duidelijk overzicht te geven van de politieke – en zeer complexe persoonlijke verhoudingen binnen de adel. Wat een prestatie op zich is. Lees alleen het voorwoord eens, om te zien hoeveel inteelt er in de koningshuizen, hogere en lager adel is geweest, en hoe dit zich op politiek vlak uitte in een enorm verwarrende situatie. Familieleden die elkaar de koppen insloegen om meer macht te vergaren was schering en inslag in die tijd. Ze schept ook een goed beeld van de positie van de vrouw en man in die tijd. Alsmede de sociale en maatschappelijke hiërarchie.
  
  Haar schrijfstijl verraadt haar journalistieke achtergrond. Het geheel voelt als een verslaggeving, maar wel een van goede kwaliteit. Waar het voor ogen zien van de personages en omgevingen niet geheel lukt, raakt De maagd van Rosendael wel aan schurende gevoelens, onrechtvaardige verhoudingen op allerlei fronten – met name de ondergeschikte rol van de vrouw –, de schrijnende werkelijkheid van het Europa van die tijd en de impact van kinderloosheid binnen de adel. Dit compenseert voor de afstandelijkheid met betrekking tot de personages en zorgt ervoor dat er een duidelijk tijdsbeeld wordt gecreëerd. Al met al is De maagd van Rosendael een boek dat de moeite waard is. De maagd van Rosendael krijgt van mij 4 sterren.
  
  Genre: Historische roman
  Uitgever: Ambo|Anthos
  ISBN: 9789026358449
  Uitvoering: Paperback
  Aantal pagina’s: 384
  Publicatiedatum: 7 juli 2023
  
  Dit recensie-exemplaar hebben wij ontvangen van Ambo|Anthos Uitgevers in ruil voor deze eerlijke recensie.
  
• 
  Annelies leest

  Begin 15de eeuw, Gelre, Nederland
  
  Als de Franse Marie d'Harcourt als kersverse echtgenote van hertog Reinald arriveert in haar nieuwe woonplaats Gelre zijn de verwachtingen voor de nieuwe hertogin onmiddellijk torenhoog. Het is aan haar om zo snel mogelijk voor een wettelijke erfgenaam te zorgen. Echter lijkt Reinald liever kinderen bij andere vrouwen te verwekken dan bij zijn echtgenote. Marie is ten einde raad en vraagt hulp aan haar hofdame Mia, tevens het nichtje van Reinald. Mia wordt al snel een vertrouwelinge voor Marie, maar ook zij zal moeten schikken naar de wetten van de heren.
  
  Het verhaal van De maagd van Rosendael wordt verteld door Mia, de hofdame van Marie d'Harcourt. Marie d'Harcourt is een hoofdpersonage dat me niet echt lag. Ik hield niet van haar hautain houding en arrogantie. Ook al zwakt haar ijdele karakter wat af naarmate het verhaal vorderde, het kon voor mij niet meer baten.
  
  Doorheen het verhaal komen heel wat personages aan bod. Het was niet steeds duidelijke hoe welk personage met wie in verband stond en dat zorgde dan ook wel voor de nodige verwarring. Hierdoor en ook door het gebrek aan gebeurtenissen in het verhaal was het moeilijk om mijn aandacht erbij te houden.
  
  De basis van het verhaal ligt er, maar ik had het graag wat boeiender beschreven gezien.
  
  De maagd van Rosendael is een verhaal over een tijd waarin mannen de plak zwaaiden, waar vrouwen werden gebruikt, verruild en aangeboden als voorwerpen, als machtsvertoon of als sussende vredesduif.
• 
  weaverannie

  Lydia Rood heeft zich grondig verdiept in het leven van Maria, echtgenote van de hertog van Gelre, en de vertelster in het boek, haar hofdame, Maria van Arkel. Zij was het nichtje van hertog Reinald.
  Het leven van beide dames was niet eenvoudig. Het zat vol politieke verwikkelingen, heimwee, gemis van familie van vroeger en de omgeving van vroeger. Godsdienst speelde een grote rol. De Franse Maria, de hertogin, was vroom katholiek. In de Nederlanden was het geloof aan grote veranderingen onderhevig, wat de nodige spanningen opleverde. En dan nog het zorgen voor nakomelingen. Alles in het belang van de politieke verhoudingen. Als moeder had je weinig in te brengen.
  Met veel plezier en belangstelling gelezen historische roman, over een tijdperk en een stuk van Nederland dat mij niet zo bekend was en daardoor extra interessant was.
• 
  Harm Klifman

  Het was wel heel toevallig dat ik twee romans achter elkaar las waarin het verdriet van een vrouw om haar verloren gegane vrucht centraal staat. Twee heel verschillende boeken trouwens ‘De maagd van Rosendael’ van Lydia Rood en ‘Schemerleven’ van Jaap Robben.
  Het ene speelt in de middeleeuwen (15de eeuw), het andere in de periode kort na de Tweede wereldoorlog. Ook tussen de entourages rond de hoofdpersonen ligt een wereld van verschil: de ene vrouw figureert in de hoogste kringen aan het hof van de hertog van Gelre, de andere is gedurende een belangrijke periode in haar leven juist een outcast. Voor verdriet maakt dit niet uit. In een hardvochtige omgeving is daar weinig begrip voor.
  
  Lees de hele recensie:
  
  https://www.blijmeteenboek.nl/2023/10...
• 
  Anke

  Mooi historisch verhaal.
• 
  Henneke Wateringen

  Een akelige voorleest er. Maar wilde toch het uit luisteren.
• 
  Marrije

  Mooi historisch inkijkje in de middeleeuwse hofhouding vanuit het perspectief van een hofdame. Hier en daar wat drama en intrige, maar niet echt een soepele roman (bij vlagen wat saai of vlak).
• 
  Ineke Meijer

  Ik houd van dit genre. Maar vind deze erg langdradig. Wilde hem toch uit hebben, dus heb doorgezet.
• 
  Agnes

  Goed geschreven, maar niet zo helemaal mijn ding. Ik las het om op een ontspannen manier meer te leren over het leven die tijd, maar als dan blijkt dat de vrouw in die periode niet zo'n machteloze status had, denk ik dat ik me voed met de verkeerde ideeën. Ik ben dus maar overgestapt naar een ander boek.
• 
  Fleurtje Eliza

  'Erbuiten staan, over het hoofd gezien worden, afgeschreven zijn - dat put een mens uit (..) doen alsof dat niet zo is, de pijn verbergen, daar wordt iemand doodmoe van.'
  
  Irrelevantie... Je hoeft geen vrouw met een zogenaamd defecte baarmoeder te zijn in deze context, weet ik als iemand met ME helaas maar al te goed.
  De mentale pijn door ableisme aan de ene kant of juist desinteresse aan de andere kant... mensen hebben geen idee hoe moeilijk het leven soms kan zijn boven op een maatschappij die uitblinkt in verwachtingen, prestaties en waardeoordelen. Zelfs voor mensen (laat staan vrouwen) die niet chronisch ziek zijn is het not done dat je haar niet goed zit, je huis niet op en top is, je in je carrière niet uitblinkt, et fucking cetera :) Gelukkig beginnen dingen langzaam te veranderen...
  
  Meer specifiek over dit boek: dus ja, een (helaas nog) heel actueel thema en wat een ontknoping!