Demons by Fyodor Dostoevsky

Demons Reviews

• 
  MJ Nicholls

  Popular Culture: An Alphabetical Contempt. a) Let’s not mince words. All populist entertainment is repulsive, useless, dangerous and witheringly anti-intellectual. b) Except maybe Doctor Who. But that’s hardly Beckett, is it? c) I first became an intellectual snob in my late teens. I witnessed first hand the slow declension of burgeoning intellects through a routine of television, video games and a fear of reading books. d) How did I escape this declension? e) I learned words like declension. I started to read books. After a decade of unbridled virtual hedonism I crushed Sonic the Hedgehog to death with The Brothers Karamazov. f) It’s not hard to respect difficult art and escape the self-perpetuating loops of populist cliché. You don’t have to read broadsheets. You don’t have to speak eloquently about anything with intellectuals. Who cares about all that bulldash, the haw-hawing in ginsenged dining rooms? g) All you have to do is read, watch, listen. h) I spent four years thinking Green Day made the greatest music in the universe. One day, I heard some Stravinsky and burst into tears. i) Does this make me a pompous girlie-man? j) No. k) Or yes. l) I surprised myself by tackling Dostoevsky novels and finding them relevant to my own life, psychology, etc. m) So it all became clear. The only way to grow as a human being through art is to confront difficulty, to embrace difficulty, and be pleasantly surprised when that effort translates into bliss. n) This isn’t a homily, it’s an anecdote. But I truly believe people who hide in dreary commercial art are betraying their capacity to think and improve and understand. o) Everything.
• 
  Vit Babenco

  Fyodor Dostoyevsky’s portrayal of human nature is so idiosyncratic that he simply can’t be surpassed by anybody in this art.
  There always are some fashionable ideas and human beings, who can’t think indepedably, prefer to follow this fashion blindly and those people are eventually used by the others… They just become cat’s paw.
  

  And you know it all comes from that same half-bakedness, that sentimentality. They are fascinated, not by realism, but by the emotional ideal side of socialism, by the religious note in it, so to say, by the poetry of it… second-hand, of course.

  
  They are hollow men, men of paper but united, they turn into a disturbed wasp nest or a skein of venomous snakes…
  

  Men made of paper! It all comes from flunkeyism of thought. There's hatred in it, too. They'd be the first to be terribly unhappy if Russia could be suddenly reformed, even to suit their own ideas, and became extraordinarily prosperous and happy. They'd have no one to hate then, no one to curse, nothing to find fault with. There is nothing in it but an immense animal hatred for Russia which has eaten into their organism…

  
  He who can’t find his place in the sun always ends up trying to destroy the word…
• 
  Ahmad Sharabiani

  Бесы = The Possessed = Demons = The Devils, Fyodor Dostoyevsky
  
  The Devils is a novel by Fyodor Dostoyevsky, first published in the journal The Russian Messenger in 1871–2.
  
  It is considered one of the four masterworks written by Dostoyevsky after his return from Siberian exile, along with Crime and Punishment (1866), The Idiot (1869) and The Brothers Karamazov (1880).
  
  The Devils is a social and political satire, a psychological drama, and large scale tragedy.
  
  After an almost illustrious but prematurely curtailed academic career Stepan Trofimovich Verkhovensky is residing with the wealthy landowner Varvara Petrovna Stavrogina at her estate, Skvoreshniki, in a provincial Russian town.
  
  Originally employed as a tutor to Stavrogina's son Nikolai Vsevolodovich, Stepan Trofimovich has been there for almost twenty years in an intimate but platonic relationship with his noble patroness.
  
  Stepan Trofimovich also has a son from a previous marriage but he has grown up elsewhere without his father's involvement.
  
  A troubled Varvara Petrovna has just returned from Switzerland where she has been visiting Nikolai Vsevolodovich.
  
  She berates Stepan Trofimovich for his financial irresponsibility, but her main preoccupation is an "intrigue" she encountered in Switzerland concerning her son and his relations with Liza Tushina—the beautiful daughter of her friend Praskovya.
  
  Praskovya and Liza arrive at the town, without Nikolai Vsevolodovich who has gone to Petersburg. According to Praskovya, Varvara Petrovna's young protégé Darya Pavlovna (Dasha), has also somehow become involved with Nikolai Vsevolodovich, but the details are ambiguous.
  
  Varvara Petrovna suddenly conceives the idea of forming an engagement between Stepan Trofimovich and Dasha.
  
  Though dismayed, Stepan Trofimovich accedes to her proposal, which happens to resolve a delicate financial issue for him.
  
  Influenced by gossip, he begins to suspect that he is being married off to cover up "another man's sins" and writes "noble" letters to his fiancée and Nikolai Vsevolodovich.
  
  Matters are further complicated by the arrival of a mysterious "crippled woman", Marya Lebyadkina, to whom Nikolai Vsevolodovich is also rumoured to be connected, although no-one seems to know exactly how.
  
  A hint is given when Varvara Petrovna asks the mentally disturbed Marya, who has approached her outside church, if she is Lebyadkina and she replies that she is not. ...
  
  عنوانهای چاپ شده در ایران: «شیاطین (جن زدگان)»؛ «تسخیر شدگان»؛ تاریخ نخستین خوانش: روز دهم ماه می سال 1966میلادی
  
  عنوان: تسخیر شدگان؛ نویسنده: فئودور میخائیلوویچ داستایوسکی؛ مترجم: علی اصغر خبره زاده؛ چاپ دوم 1343، در دو جلد، چاپ دیگر تهران، آسیا، سال 1350، در دو جلد؛ چاپ دیگر تهران، نگاه، زرین، 1367، چاپ دیگر تهران، نگاه، 1385، در 997ص؛ چاپ نهم 1386، شابک9643513211؛ چاپ چهاردهم 1392؛ شابک 9789643513214؛ موضوع: داستانهای نویسندگان روسیه - سده 20م
  
  عنوان: شیاطین (جن زدگان)؛ نویسنده: فئودور میخائیلوویچ داستایوسکی؛ مترجم: سروش حبیبی؛ تهران، نیلوفر، 1386، در 1019ص؛ شابک 9789644483349؛ موضوع داستانهای نویسندگان روسیه - سده 20م
  
  موضوع اصلی داستان: یک توطئه سیاسی، در یکی از شهرهاست؛ قهرمانان داستان موجوداتی پست، و بی خیال و از آموزه های بشری، بی بهره، و جن زده، و تسخیر شده هستند؛ آنها زندانی یک قدرت مرموزند، که آنها را، به ارتکاب اعمالی وادار میکند، که لیاقت و سزاواری انجام آن را ندارند؛ انسانهایی که عروسکهای خیمه شب بازی هستند، و به فرمان شیاطین، به جنب و جوش درمیآیند؛ داستان با یک رشته رخدادهای مرموز، که در ظاهر با رویدادهای دیگر ارتباط ندارند، پایان مییابد
  
  روایتگری در این داستان، بر دوش یکی از شخصیت‌های نه چندان شاخص آن است، و آن شخص «آنتوان لاورنتیوویچ» نام دارد، او رفیق گرمابه و گلستان یکی از مهمترین شخصیت‌های این رمان، یعنی «استپان ورخاوینسکی» است؛ راوی داستان، کارمند دولت است، که کوشش میکند تا ماجراهای ناباورانه را، که به تازگی در منطقه شان رخ داده اند، بازگو کند؛ اما دل انگیزی رویدادها در این است، که این راوی نه چندان مهم، در رویدادهای داستان، گاهی تا آنجاست که او از رویدادها، و درونیات شخصیت‌های داستان نیز آگاهی دارد، و به یک «دانای کل» تغییر ماهیت می‌دهد؛ راوی داستان، بیانی هوشیارانه، و دقیق، دارد، ولی در داستان، این تنها همو نیست، که داستان را بازگو می‌کند، و در برخی موارد، به‌ طور کامل، صدای راوی گسسته می‌شود؛ چندصدایی، یعنی وجود آدم‌های وارسته، آگاه، دانا، شجاع، و کسانیکه، می‌توانند باورهای خود را، بیان کنند، این‌ها همان صاحبان صدا هستند؛ صاحبان صدا کسانی نیستند، که صاحب زبان باشند، صاحب صدا یعنی دارنده ی فکر و اندیشه، و صاحب نظر؛ صداها می‌توانند به هم نزدیک، یا از هم دور باشند، این آزاد بودن است، که صدا را می‌آفریند؛ «داستایوسکی»، با آفرینش شخصیت «تروفیموویچ»، خواسته اند تا شخصیت‌های آرمانگرای لیبرال دوران دهه ی 1840میلادی روسیه، همچون «آلکساندر هرتسن»، و «تیموفی گرانفسکی» را، بازسازی کنند، «واروارا پتروونا استاوروگینا»، دیگر شخصیت شاخص رمان، زنی ثروتمند، با نفوذ و ملاک است، که در شهریکه داستان در آن، روایت می‌شود، یعنی «سکورشنیکی» زندگی می‌کند؛ حامی اصلی «استپان تروفیموویچ»، همین خانم هست، که هم وظیفه ی حمایت مالی و معنوی وی را، بر دوش دارد، و هم به اندازه ی کافی، بر ایشان فرمان میراند؛ «واروارا پترووانا»، در واقع در آن شهر، به زنی روشنفکر، و پیشرو، شهره هستند، و در جلسات روشنفکران، حضوری همیشگی دارند؛ آگاهانه، و با سخاوت، و روشن ضمیری «واروارا»، او را وامیدارد، که خود را، حامی بزرگوار هنر، و کارهای خیرخواهانه نشان دهد؛ و پر اثرترین شخصیت این داستان، بدون شک «نیکولای وسوولاویچ استاوروگین» است؛ زیبایی، خوش تیپی، و توانایی، از ویژگی‌های شخصیتی «استاوروگین» است؛ ولی با همه ی اینها، به گفته ی راوی داستان، دافعه ای درون اوست، که مانع همدلی کسان دیگر، با وی می‌شود؛ شخصیت اجتماعی وی عبوس، و بسیار خود رای، نشان می‌دهد، اما همگی شخصیت‌های داستان، شیفته وی هستند؛ از دیگر شخصیتهای داستان «پیوتر استپانوویچ ورخاوینسکی»؛ «ایوان پاوولیچ شاتوف»؛ «الکسی نیلیچ کیریلف»؛ «لیزاوتا نیکولینا توشینا (لیزا)»؛ «داریا پاولوونا»؛ «ماریا تیموفینا لبیادکین»؛ و «سروان لبیادکین» هستند
  
  تاریخ بهنگام رسانی 02/07/1399هجری خورشیدی؛ 27/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی
• 
  Lisa

  “At the inquest our doctors absolutely and emphatically rejected all idea of insanity.”
  
  I open with the closing lines, on the brink of exhaustion, not sure of my own state of sanity.
  
  
  
  Reading Dostoyevsky is a bit like spending time with close family members with a diametrically opposed worldview: I love them dearly, unconditionally, but I don’t LIKE them at all.
  
  As I am slowly working my way through Dostoyevsky’s works, starting with the whisperings of a man taking notes from the underground, moving to the murderer Raskolnikov who manages to get my sympathy even though I loathe his actions and motives, and and then over to a holy fool like Myshkin, who enrages me completely with his ignorant arrogance and destructive power, I have now made the acquaintance of the Devils.
  
  If Raskolnikov hypnotised me, and Myshkin made me curse, the Devils have a slower, yet even more powerful impact on my mental equilibrium. While I was reading the previous novels in a frenzy, without any interruptions, I had to take a prolonged break in the middle of this one. I just could not stomach the account of the rape of a child, and the subsequent “confession” of the crime by Stavrogin to a monk. The position of the monk regarding the situation was of such evil that I felt I couldn’t read on. I thought I could deal with the Russian nationalist and orthodox mindset by now, but that was too much. The girl committed suicide out of a religious panic, believing she had “killed God” by being raped.
  
  And the representative for the church, thrilled by the confession and completely without pity for the child, tells the murderer that he will be forgiven, if only he suffers enough to please god. First of all, what kind of a god is that, who encourages suffering, even finds delight and pleasure in it, but completely ignores the victim? What if I told my child that it is acceptable to brutally assault somebody as long as I see that he suffers afterwards - that the crime is actually laudable because it gives me a welcome opportunity to watch my child suffer duly? Where is the educational police to arrest me for such parenting?
  
  Second, the priest feels that the crime is “ridiculous” and “inelegant”, and not bloody enough to be interesting. He worries the murderer will turn into a laughing-stock if he publishes his confession. And also, the crime is far too common to raise any eyebrows.
  
  That scene made me close the book and not re-open it for weeks. This may be Dostoyevsky, and he may be a genius, but I have a limit to what I can take in. And I am not willing to suffer to please any sadistic, patriarchal, sexually biased and oppressive god. Self-sacrifice is not a virtue in my worldview, it is a vice which generates violence - often resulting in horrible crimes committed against innocent people without connection to the fanatics who believe they are being religious heroes by promoting suffering. The characters in Dostoyevsky’s world act like immature young boys feeling neglected and drawing negative attention to themselves to be seen by the god-father figure. “Look at me, god!” they yell. “Look what I am doing! And I am doing it all for you! I want to be seen! It is all about ME! My confession is to be read publicly, so people talk about ME! And it is ME suffering, not that inelegant little girl, who was driven mad. We are not talking about her, it is MY suffering we are looking at. MY right to be seen as a hero in pain for the sake of penitence! The crime is just the necessary prerequisite to earn the right to the GREATEST penitence ever. Never mind a girl had to die…”
  
  While taking a break, I continue to think about the novel, though, for such is his genius. And I come to the conclusion that I am trying to square a circle when I want to reconcile the evil characters and the theological idea. Isn’t religious commitment supposed to be a force for good? That was my question, and it is wrong.
  
  Finally I realise that my premise is wrong, and that Dostoyevsky’s sincere belief works so well mainly because he believes in an evil, unfair god wanting suffering and complete submission, - a theology that isn’t intrinsically good at all (according to my worldview, which of course is personal, not universal!).
  
  It is not good. It just is. Period. Once I have dumped my connection between ethics and religion, and accepted the reality of the characters, I can read on.
  
  And I am happy I did. One of the most dramatic episodes in novelistic history must be the fête organised to benefit governesses in Russia - and what a spectacle it is. The Romantic poet, dramatically bidding a farcically narcissistic farewell to his audience, vowing never to write again, stumbles over people’s sense that romantic feelings and allegorical language are a thing of the past. The fête, which is planned more with the aim to celebrate the organisers than to support a good cause (much like any celebrity fundraising event for charity nowadays!) is a complete fiasco. The Devils at work!
  
  Who are the devils?
  
  They are a group of radical socialists, trying to impose another kind of absolute truth on a confused and explosive nation, foreshadowing the Russian Revolution and its inhumane aspects perfectly. As a document of historical processes, I found Devils to be incredibly enlightening, as it shows why Russia was incapable of transforming a patriarchal tyranny into a liberal democracy. The new ideas are propagated in the same religiously exclusive way as the old doctrine. There is one absolute truth, which all have to live by, and it will be forced upon the people by using violence. Socialist or tsarist power - the question is only which party is militarily stronger. Both have their blind followers and their holy dogma to keep people on track. In both cases, (self-)sacrifice is the motor which drives the destructive action. In both cases, the tirade in the Revelation about being spewed out by god (your chosen infallible idea!) if you are lukewarm (read: moderate and reasonable!) guides the action of fanatics who decide to be either hot (saints!) or cold (devils!) for the sake of reaching “Greatness of the Soul”.
  
  For women, who can never be committed fanatically to anything according to Dostoyevsky’s characters, that means slavery, abuse, and oppression - either way.
  
  For the male characters, it means a competition in a lethal show-down in the manner of Macbeth’s last scenes. Who has the greatest soul, who dies in the most visibly dramatic way? Curtain falls on the suffering women, who unfortunately have nothing to gain from that “virtue”. For “a woman is always a woman, even if she is a nun”. And that means she commits the crime of being lukewarm. Let’s spit her out!
  
  Devils is harrowing, darkly funny, brilliantly told. It is a masterpiece. I wouldn’t have felt such brutal pain otherwise. It is recommended to all who want to understand the strange patterns of sexual, political and ritual power that charismatic men exert over dependent people - even to this day!
  
  A tale so deeply unethical, it is a challenge to read. A worthwhile challenge though!
• 
  Luís

  Demons are arguably one of the most successful books I know. The intricate and detailed reflection that constitutes this extraordinary novel and the strange, dark, and mysterious characters make this work a unique story. It is both a beautiful work of art and magnificent background work. In The Demons, Dostoevsky gives us a masterful reflection and a magnificently composed book, which takes up the procedures of the serial novel. It's a beautiful meditation on God, violence, suicide, and dogmas that trap (such as communism in the book) and lead to the worst. I know only one author who has done similar works, by their style, manner, characters, and intrigues, to Dostoyevsky: Shakespeare. Although, of course, with these complex and dark characters and intricate intrigues, only Shakespeare resembles this author; still, Dostoevsky surpasses Shakespeare! Perhaps I will say that one was a playwright and the other a novelist; they cannot be so alike. But there is something scenic in The Demons, and it is no coincidence that Camus made a part of it. The form and substance are infinite perfections. Great work.
• 
  Darwin8u

  “Full freedom will come only when it makes no difference whether to live or not to live. That’s the goal for everyone.”
  ― Fyodor Dostoyevsky, Demons
  
  
  
  [Review in limbo]
  
  I loved the Devil(s) out of the Possessed
  
  How the Hell do I adequately review this? Once someone hits a certain genius with writing (or other forms of art), it is impossible to really grade their art. How could one grade Beethoven's great symphonies? Is Demons/Devils/the Possessed better than
  Crime and Punishment,
  The Brothers Karamazov,
  The Idiot? Tell me, do you prefer Matthew, Mark, Luke or John?
  
  Dostoyevsky is writing the gospels man*. Greatness is not a bolus of achievement or a gout of acclaim. It just is. Each of Dostoyevsky's big novels is a piece that is both infinitely frustrating and beautifully perfect at the same time. There was probably more to love (for me) in Brothers Karamazov, but it didn't flow as easily as Demons, but still gah, still I think I love Demons more. No, Brothers K. No. Gah!
  
  Desert Island book? Forced to pick? To HELL with you. I'm taking both or trade my food of foot or future for the second book. IT IS that good.
  
  Demons is what you get when you mix a writer who is a philosopher on par with the thinking greats + a writer who is a psychologist on par with the behavioral greats + a writer who is a preacher on par with the moral greats. Oh, and you better make damn sure this writer is hypergraphic.
  
  OK. I'm going to have to calm down. Let this review stew and seep. Think some. Sip some, and return and revise. This (this review) captures some of the energy I felt closing this book, but doesn't even come close to demanding from me what this book and the Man deserve.
  
  * Yes, I kept thinking vaguely of the Big Lebowski as I read this.
• 
  Katia N

  Demons
  
  First of all, a little note. I’ve read the book in Russian, and normally I would review it in Russian as well. But I think the Demons are unjustifiably overshadowed in the West by other Dostoevsky novels. So I wanted to write something to change the situation a bit.
  
  It is the most powerful novel by Dostoevsky. It is more profound than schematical “Crime and Punishment” and much less preaching than “Karamazovs Brothers”, though the later one is building upon the “Demons”. It is the only big novel by him which contains a strong political element along with the traditional psychology and his religious thinking. Some of the main protagonists are revolutionary terrorists. The similar people would kill the Russian reformist tsar Alexander II just a few years after the novel was finished. Among other things, Dostoevsky demonstrates, how the pure desire of power could corrupt soul.
  
  I do not have sufficient knowledge of the world’s history, but I think the revolutionary sects in Russia of the second half of the19th century have become the pioneers of using the terror for their purposes in its modern meaning of the word. Anna Geifman, the American scholar, in her book "Death Orders: The Vanguard of Modern Terrorism in Revolutionary Russia" shows a lot of similarities between the Russian terrorists and nowadays’ terrorists:
  
  “Converting concrete grievance into messianic aspirations and practical purposes into holy causes, they operate within distinctive parameters of a theology of Armageddon a final battle between good and evil in which at stake in no less than universal salvation.”
  
  It is a very modern novel in many other ways. The methods those terrorists (on the radical left) use could be a primer for the radical right who supported Trump in the recent elections: fake news; making everyone confused and disoriented; spread rumours as true facts and play on liberals’ impotency in certain issues; marginalising and discrediting the authority - all these "tools" are described in the book. I was shocked to find so many analogies with our time.
  
  However, the main purpose of the novel (imho) to show what a spiritual emptiness can do to a human nature. How unresolved individual existential crisis and the search for completeness might lead to a disaster. For those who read the novel for the first time, it is an imperative to read the chapter “At Tikhon’s” after the end of the part ii of the novel. Currently, they publish it as an Appendix. It was censored out by the Russian authorities at that time on the basis of its “unbearable realism”. It is a shocking and revelatory chapter summarising the essence of the novel. And it is impossible to understand and appreciate the novel with leaving the reading of this chapter to the end.
  
  In spite of all the bleakness, it is a very funny novel. I’ve read it for the first time when I was 17. And then it was shocking and tragic. When I’ve read it now, it has come across more like a farce. Generally, one needs to read Dostoyesky novels during the one’s teens, while you ask all those big questions about the meaning of life and look for the answers…. I think that is why Nabokov was quite cold about Dostoevsky: according to him, Dostoyevsky is not an artist.. May well be, I personally do not totally share his religious and historiographic views. But his work creates a huge impact on a different level - it is not about language, it is about daring to go deep into the darker side of human nature and coming back from there constantly balancing…
  
  I finish with the quote from the article by Rowan Williams: “What makes it (the Demons) so well worth reading now is its unsparing vision of what destructive forces come into the world when there is a vacuum of spiritual understanding. “
  
  По-русски
  
  Известное высказывание, что история первый раз происходит как трагедия и повторяется второй раз как фарс. Так и для меня второе прочтение этого романа. Первый раз почти в детстве меня шокировали и трогали трагические аспекты. Сейчас - все более хаос и фарс. Жаль, что этот роман скорее всего в современной России может быть использован властью для маргинализации любой оппозиции и защиты статус-скво.
  
  А вообще роман про “меня ужаснула великая праздная сила, ушедшая нарочито в мерзость”. - слова Тихона из опущенной главы.
  
  
• 
  Fernando

  "Si usted supiera, Sónechka, cuánto cuesta ser escritor, es decir, ¡cargar con la suerte del escritor! Mire usted: yo estoy seguro de que si dispusiese para escribir una novela, de dos a tres años —lujo que pueden permitirse Turguéniev, Gonchárov y Tolstoi— me saldría una obra de la que se hablaría aún pasado un siglo.”
  
  Con esa carga de preocupación que en una carta Dostoievski le escribe a su sobrina, Sofía Aleksándrovna Ivánovjmir, en agosto de 1870 antes de comenzar a escribir Los Demonios nos muestra al autor comprometido en escribir una novela que haga sacudir a la sociedad y a los estratos literarios de su época. ¡Cuán equivocado estaba! Si supiera la vigencia que tiene esta novela hoy en día por los temas que plantea… Sucedió exactamente lo que deseaba en ese siglo del que habla. Vaya que lo logró. Leer Los Demonios es sin ningún lugar a dudas, adentrarse en una de las más controversiales novelas que ha dado la literatura no sólo por lo que significó en sus tiempos, sino también por lo que Dostoievski logro, nada menos que anticipar el advenimiento de todos los grupos revolucionarios de la década del ’70, en el siglo siguiente y me atrevería a ir más allá: a grupos de fanatismo basado en la fe a partir sucesos como el del ataque a las Torres Gemelas, perpetrado por Al Qaeda en 2001, o yendo más allá aún, visible hoy en el grupo ISIS.
  Fuertemente criticado por la sociedad literaria rusa en sus tiempo, Dostoievski mantuvo su posición, indicando que escribiría su libro “con fuego”, aunque lo acusaran de retrógrado. Es que en realidad, él comenzó a pertrechar el argumento de su libro a partir de un verdadero grupo nihilista (y aquí hacemos mención del término por primera vez), comandado por el revolucionario Sergéi Necháiev que alrededor de 1849 manda a asesinar a Ivanov, uno de sus miembros más por desobedecer sus órdenes que por soplón.
  Este hecho ordena las ideas de Dostoievski para darle vidas a cuatro de los personajes más malvados, perversos y peligrosos que podamos encontrar en sus novelas. Y, ¿por qué digo esto? Básicamente, porque en sus otras novelas, encontramos tal vez un solo personaje que posee estas características. Podríamos citar al Príncipe Valkosvski de la novela Humillados y Ofendidos, en menor medida al pintoresco Fomá Fomich de Stepanchikovo, el problemático padre adoptivo de Arcadio Dolgoruki en El Adolescente y en cierto modo a Parfión Rogozhin en El Idiota.
  Pero aquí la cosa tiene otro tenor cada uno de los cuatro personajes centrales, Piotr Stepánovich Verjovenski, el líder y revolucionario y sobre quien gira la mayor parte de la historia, Nikólai Vsevolódovich Stavroguin, volátil y violento, Alexéi Nilich Kirilov, nihilista y existencialista puro y Shátov, el estudiante de ideales inalterables en búsqueda de Dios.
  Dostoievski maneja la novela a dos niveles. Por un lado, encontramos la conflictiva relación de Stepan Trofímovich Verjovensky (padre de Piotr Stepánovich) y Várvara Petrovna Stavroguina (madre de Nikolai Stavroguin). Ellos representan las generaciones anteriores, que aunque mayores de edad no son menos complejas en sí que las de los jóvenes. Relaciones de veinte años que a lo largo de la novela adquirirán distintas transformaciones hasta eclosionar en un final totalmente distinto al que leemos en las primeras páginas.
  El segundo nivel es el de los jóvenes entusiastas ya enumerados previamente. Aquí nos encontramos con distintas personalidades que chocarán entre sí y que formarán gran parte de la trama argumental dispuesta por Dostoievski quien siempre, como creador de la en sus novela polifónica según el genial teórico Mijaíl Bajtín, se hace a un costado dejando que sus héroes lleven adelante la historia cada uno con la defensa de “su” idea.
  El principal personaje por el que giran la mayoría de los acontecimientos es Piotr Stepanovich Verjovenski. Con poco sentido de la sensibilidad y bastante inhumano por momentos, su único motivo en la vida es lograr poner en funcionamiento "su causa", su revolución y para ello utilizará todos los recursos y que tenga a mano. Su idea de la revolución está formada hace mucho y la tiene muy estudiada. Para él es tan clara como el agua. Creo que todo el meollo de su doctrina hace eclosión en un capítulo clave, al final de la segunda parte en donde Verjovenski le expone a Stavroguin lo que persigue para poner en marcha su golpe revolucionario:
  
  "Escuche. Para empezar provocamos una revuelta —Verjovenski siguió diciendo nerviosamente, agarrando continuamente a Stavroguin de la manga izquierda—. Ya se lo he dicho: llegaremos hasta la plebe. ¿Sabe que ya tenemos una fuerza enorme? Nuestra gente no es sólo la que mata e incendia, la que emplea armas de fuego al estilo clásico o muerde a sus superiores. Ésos sólo son un estorbo. Sin obediencia, las cosas no tienen sentido para mí. Ya ve que soy un pillo y no un socialista. ¡Ja, ja! Escuche, los tengo a todos ya contados: el maestro que se ríe con los niños del Dios de ellos y de su cuna es ya de los nuestros. El abogado que defiende a un asesino educado porque éste tiene más cultura que sus víctimas y tuvo necesariamente que asesinarlas para agenciarse dinero también es de los nuestros. Los escolares que matan a un campesino por el escalofrío de matar son nuestros. Los jurados que absuelven a todo delincuente, sin distinción, son nuestros. El fiscal que tiembla en la sala de juicio porque teme no ser bastante liberal es nuestro, nuestro. Los funcionarios, los literatos, ¡oh, muchos de ellos son nuestros, muchísimos, y ni siquiera lo saben! Además, la docilidad de los escolares y de los tontos ha llegado al más alto nivel; los maestros rezuman rencor y bilis. Por todas partes vemos que la vanidad alcanza dimensiones pasmosas, los apetitos son increíbles, bestiales… ¿Se da cuenta de la cantidad de gente que vamos a atrapar con unas cuantas ideíllas fabricadas al por mayor? Cuando me fui al extranjero hacía furor Littré con su teoría de que el crimen es demencia; cuando he vuelto ya no es demencia, sino sentido común, casi un deber y, cuando menos, una noble protesta. «¿Cómo no ha de matar un hombre educado si necesita dinero?». Pero esto no es más que el principio. El Dios ruso ya se ha vendido al vodka barato. El campesinado está borracho, las madres están borrachas, los hijos borrachos, las iglesias vacías, y en los tribunales lo que uno oye es: «O una garrafa de vodka o doscientos latigazos». ¡Oh, que crezca esta generación! ¡Lo malo es que no tenemos tiempo que perder; de lo contrario habría que permitirles emborracharse aún más! ¡Ay, qué lástima que no haya proletariado! Pero lo habrá, lo habrá. Todo apunta en esa dirección…"
  
  Nikolái Stavroguin es otro personaje complejo, también ambiguo en lo que a bien y mal concierne. Una persona de costado malévolo y sin escrúpulos, a punto tal que decide casarse con María Timofeievna Lebiadkin sin entender nadie el por qué de semejante decisión, teniendo en cuenta las imposibilidades mentales de ella. Para complicar las cosas, juega a dos puntas con los sentimientos de Lizaveta Nikolaievna. Siempre saca jugo y partido de las reuniones secretas que hace el grupo nihilista y busca siempre su tajada, su oportunidad para beneficio propio. Su poco interés por la ética y la moral hará que se involucre en un acto de extrema bajeza, incluido en un capítulo que Dostoievski sacó seguramente para no tener inconvenientes, puesto que trata del abuso y la violación de Matriosha, una niña de once años. Esto será editado muchos años más tarde, tanto como un apéndice del libro como también aparte en un librito llamado "La confesión de Stávroguin" (he hecho mi reseña en goodreads para quien quiera leerla). En el mismo, entran en juego la culpa, la soberbia, Dios y su incapacidad para escapar a lo abyecto de tamaño crimen.
  
  El caso de Kirilov es uno de los más emblemáticos del libro por su gran pensamiento filosófico acerca de Dios. De su no existencia sobre todo. Recordemos que este libro es uno de los preferidos de Albert Camus, quien, en su libro "El mito de Sísifo", le dedica un capítulo especial a Kirilov utilizando como tema central el absurdo, el suicidio y Dios. Es que la cuestión de la ausencia de Dios es parte de ese nihilismo que será tomado por Friedrich Nietzsche para desarrollar su teoría filosófica sobre la "muerte de Dios" a partir de la destrucción de sus valores. En cierto modo, Kirilov "juega " a ser Dios a partir de su idea del suicidio cuando le dice al narrador de la historia, Antón Lavrentievich:
  
  ..."La vida es dolor, la vida es terror y el hombre es desdichado. Ahora todo es dolor y terror. Ahora el hombre ama a la vida porque ama el dolor y el terror, y ahí está todo el engaño. Ahora el hombre no es todavía lo que será. Habrá un hombre nuevo, feliz y orgulloso. A ese hombre le dará lo mismo vivir que no vivir; ése será el hombre nuevo. El que conquiste el dolor y el terror será por ello mismo Dios. Y el otro Dios dejará de serlo.
  —Entonces, según usted, ¿ese otro Dios existe?
  —No existe, pero es. En la piedra no hay dolor pero sí lo hay en el horror de la piedra. Dios es el dolor producido por el horror a la muerte. Quien conquiste el dolor y el horror llegará a ser Dios. Entonces habrá una vida nueva, un hombre nuevo, todo será nuevo."
  
  Finalmente, tenemos al estudiante Iván Pavlovich Shátov, quien para mí es el que más arraigados tiene sus ideales. Aún más que Verjovenski, ya que lo veo como una personaje con los pies sobre la tierra, consciente de cual es su papel dentro de lo que le toca vivir, sobre todo casi al final de la novela, a partir de un hecho que no voy a comentar para no incurrir en el spoiler, teniendo en cuenta que siempre habrá personas interesadas en leer este libro maravilloso. La esencia de Shátov es la de una hombre en constante búsqueda de Dios, teniendo en cuenta que su punto de apoyo es la total defensa del pueblo ruso. Esto queda plasmado en sus diálogos con Stéfan Trofímovich y con Nikolai Stávroguin. Extraigo un par de ellos:
  
  “A ustedes no les bastó con dar esquinazo al pueblo; ustedes lo trataron con repugnante desprecio; y sólo porque entendían por pueblo únicamente al francés, mejor dicho, el parisiense, y les daba vergüenza que el pueblo ruso no fuera como él. ¡Eso es así! ¡Y quien no tiene pueblo, no tiene Dios! Que quede claro que aquellos que se alejan de su pueblo también se alejan de la fe paterna y acaban siendo ateos o indiferentes. ¡Digo la verdad! Está demostrado. ¡Es la razón por la cual todos ustedes, y ahora todos nosotros, somos viles ateos o simple canalla depravada y escéptica!”
  Un pueblo de veras grande no puede resignarse a desempeñar un papel de segundo orden en la humanidad, ni siquiera de primer orden, sino sola y exclusivamente el primer papel. Cuando el pueblo pierde esa fe deja ya de ser pueblo. Pero como la verdad es una y, por lo tanto, sólo uno de los pueblos puede tener al Dios verdadero, aun si los demás tienen sus propios dioses, grandes e individuales. El único pueblo «portador de Dios» es el pueblo ruso, y…, y… ¿me tiene usted, Stavroguin, por un tonto tan prudente —de pronto se revolvió con furia— que ni siquiera sé si mis palabras de ahora son los consabidos e insulsos lugares comunes que se trasiegan en los círculos eslavófilos de Moscú, o son, por el contrario, una palabra nueva, la última palabra, la única palabra que lleva a la regeneración y la salvación y…, y…?”
  
  Es impresionante cómo Dostoievski va delineando con pinceladas la profunda y compleja psicología de cada personaje, porque no se queda atrás ya que además de estos personajes nos encontramos con la más variada fauna humana a lo largo de toda la historia. Todos ellos tienen mucho que ver a medida que uno lee el libro. Uno de ellos, el escritor Karamzínov, es en realidad una ácida y despectiva caricatura de Iván Turguéniev, quien tuvo grandes disputas con Dostoievski a partir de la diferencia de ideales que profesaban. Era una época en que la sociedad (y los intelectuales) se dividían entre los eslavófilos, quienes defendían a ultranza la idiosincrasia rusa y los occidentalistas, que se inclinaban a todas las tendencias de Europa. Dostoievski tuvo un feo cruce con Turguéniev en Baden Baden, durante su exilio, donde se acusaron mutuamente. La relación nunca fue buena. Realmente en Los Demonios ridiculiza a Turguéniev sin miramientos.
  Hay muchos personajes más. Además de María Timofeievna Lebiadkina, encontramos a Fedka, el presidiario, un auténtico asesino suelto por las calles de Skvoreshniki, que es donde sucede esta historia, Lizaveta Nikolaievna, que tendrá dividida su atención entre Nikolai Mavriki, su eterno enamorado, Varvara Petrovna y el propio Stávroguin, también encontramos a Daria Pavlona, el alcohólico General Lebiadkin, un ser realmente abominable, a Virguinski, el huésped del grupo nihilista junto con su esposa, Arina Projorovna, la partera, el taimado Liputin, traicionero y capaz de vender a su madre, a Liamshin, “el conocedor del pueblo”, la gobernadora Yulia Mijailovna y su marido Von Lembke y otros personajes secundarios que funcionan como satélites de los principales.
  
  Realmente, un libro impresionante, único, de una factura brillante, con giros de tuerca propios de Dostoievski, con exposición de temas que hoy siguen teniendo vigencia, personajes de costados psicológicos inesperados por momentos y una historia muy bien lograda como sólo él podía crear. Luego de haber leído absolutamente la totalidad de sus cuentos, La Casa de los Muertos y todas las novelas, dejo para lo último, el libro que casualmente escribió al final de su vida y que con seguridad fue, es y será el más glorioso de su obra y de la literatura universal: Los Hermanos Karamazov.
• 
  Valeriu Gherghel

  „- Și pe Stavroghin l-a devorat ideea, trecu peste remarcă Kirillov...
  - Cum adică, ciuli urechile Piotr Stepanovici, care idee? Ți-a spus el ceva?
  - Nu, am ghicit-o singur: Dacă Stavroghin crede, nu crede că crede. Iar dacă nu crede, nu crede că nu crede” (Partea a III, VI: 2)

  
  Roman sumbru cu întîmplări cînd amuzante, cînd senzaționale, populat de fanfaroni (Stepan Trofimovici Verhovenski), impostori (Piotr Stepanovici Verhovenski), oameni de bine (naratorul / cronicarul G-V), oameni de prisos, inocenți (Maria Timofeevna Lebeadkina, Dașa), pseudo-revoluționari nihiliști, atei, isterici, fanatici (Șatov), deliranți (Kirillov), bețivi, caraghioși (Lebeadkin), criminali (Fedka-ocnașul), slavofili, slavofobi etc. Toată această faună „demonică” se rotește în jurul lui Nikolai Stavroghin. Latura murdară, josnică a protagonistului este, desigur, mai presus de cea luminoasă. Ar putea opri șirul de crime, dar nu catadicsește s-o facă: „Nu i-am omorît și am fost împotriva acestui omor, dar știam că vor fi omorîți și nu i-am oprit pe ucigași. Pleacă de la mine, Liza...” (Partea a III-a, III: 2).
  
  În pofida faptelor relatate în Demonii, cititorii nu-l pot antipatiza întru totul pe Stavroghin, cum nimeni din orășelul Skvoreșniki nu e dispus s-o facă.
  
  Ei își amintesc cu un zîmbet poznaș întîmplarea de la club: „Unul dintre venerabilii noştri seniori ai clubului, Piotr Pavlovici Gaganov, un om în vîrstă şi cu anumite merite în viaţa publică, avea obiceiul inocent de a adauga aproape la orice cuvînt cu multă aprindere: 'Ei bine, eu nu mă las dus de nas!'. Mă rog, fie... Nikolai Vsevolodovici [Stavroghin], care stătea cam deoparte singur şi căruia nimeni nu i se adresase, se apropie deodată de Piotr Pavlovici şi, cu totul pe neaşteptate, dar cu destulă putere, îl apucă de nas cu două degete şi-l trase astfel după el prin sală cîţiva paşi. N-avea nici un fel de resentimente faţă de domnul Gaganov. S-ar fi putut crede că nu fusese decît o ştrengărie pur şcolărească, bineînţeles foarte condamnabilă...” (Partea I, II: 2).
• 
  Piyangie

  “Strike me dead, the track has vanished,
  Well, what now? We’ve lost the way,
  Demons have bewitched our horses,
  Led us in the wilds astray."
  A. Pushkin.
  
  This poem by Alexander Pushkin, quoted in the epilogue, provides an excellent preamble to the story. Devils or also called Demons or Possessed, is Dostoevsky's platform to address political and moral nihilism of his day. Dostoevsky saw the damage both these concepts were doing to society. Political nihilism was paving the way to the destruction of the established structure of governance while moral nihilism was unsettling the established conventional behaviors and beliefs. Dostoevsky was not a prig, but he was an anti-nihilist. He saw nihilism as a dangerous concept that will destruct the future of Russia.
  
  Dostoevsky was a believer, but he was liberal minded toward the atheists. However, he was positively antagonistic towards nihilism as can be observed in the story. He was cynical towards these moral and political nihilists and saw them as misguided enthusiasts whose idea of reform was the destruction of established political and social institutions along with the accepted social values and principles. To Dostoevsky, they were the seeds of anarchy.
  
  Dostoevsky employs five main characters to weave his story and establish his point. We first meet Stepan Trofimovich, a liberal idealist. He was once a celebrated professor whose liberal ideas have unwittingly contributed to the cultivation of nihilism in his younger audiences. His liberal ideas take root in both his son, Pyotr, and Nikolai Stavrogin, the son of his benefactress. Stepan plays a large role in the story, both seen and unseen. His liberal ideas go through the test of time and Dostoevsky shows that the aged Stepan doesn't share the same views as the young Stepan. And what is more? Dostoevsky also shows that while both Stepan’s "students", Pyotr and Nikolai, embrace nihilistic ideals, their convictions differ from one another.
  
  Nikolai Stavrogin is the chosen hero of the story. He is an intelligent, handsome, strong, and fearless atheist, who, though outwardly refined, is morally decayed with his nonbelief in good or evil. Dostoevsky portrays Nikolai with such a psychological intensity exposing the innermost cruelty of a man of intellect. Both Pyotr Stepanovich and Ivan Shatov, the two conflicting characters, are disillusioned by Nikolai. Pyotr sees him as the perfect figurehead for a socialist revolutionary movement, and he tries to lure Nikolai to his camp. Shatov sees him as one who can inspire Russia to a "Christian regeneration". Dostoevsky shows that Nikolai is nothing but a hypocrite, who is waving between the two ends, belief and nonbelief, as it suits him. (The censored chapter "At Tikhon's" which was luckily included in my edition establishes this point well.)
  
  Pyotr Stepanovich is the driving force of the story. The entire action of the story is revolved around him. He is the antagonist, a shrewd man who is skilled in manipulating and monopolizing others to achieve his idealistic ends. Pyotr belongs to a secret society that seeks to overthrow the established government and its governance structure. Their intention is “systematically undermining the foundations, systematically destroying society and all principles; with the idea of nonplussing everyone and making hay of everything, and then, when society was tottering, sick and out of joint, cynical and skeptical though filled with an intense eagerness for self-preservation and for some guiding idea, suddenly to seize it in their hands, raising the standard of revolt and relying on a complete network of quintets, which were actively, meanwhile, gathering recruits and seeking out the weak spots which could be attacked.” In other words, the sole intention of these revolutionists is to create mayhem and do all possible evil to outrage society into a general uprising against the government and its established political and social institutions. Pyotr claims that his revolutionary movement is guided by communist values, but Dostoevsky shows that he was only a misguided fanatic and that he and his fellow revolutionists have nothing to do with socialism.
  
  Ivan Shatov is the believer. He is Dostoevsky's voice in the story. A former nihilist himself, he has turned to become a passionate defender of Russia's "Christian heritage". But Shatov painfully realizes that it isn't easy to be of faith and survive in a degenerating society. Shatov is the opposing force of Nikolai and Pyotr, but he is outmatched by them.
  
  Dostoevsky is addressing many questions throughout the story. Stepan is representing the 1840s liberal idealists, who were the first to shoot against faith and beliefs. This baton was next taken by the nihilists, two decades later, in the 1860s. They were taking further steps toward the degeneration of society. Pyotr represents the nihilists. Dostoevsky shows that this isn't socialism, nor is it progress. It is mere fanaticism and anarchy. Then Dostoevsky goes to show that even the moral and political nihilists are divided in their convictions, as was shown through Nikolai and Pyotr. Nikolai's and Pyotr's ideas don't go hand in hand. Their ambitions differ. Nikolai has no desire for a change of governance like Pyotr. The present condition of life is good for Nikolai as a landowner himself and as an influential wealthy mother behind. And in the middle of all this moral corruption stands those of faith, friendless and vulnerable as Shatov.
  
  Shatov's death is caused by Pyotr's hand. And what is more? Even though Pyotr's accomplices get punished, Pyotr doesn't. What Dostoevsky was driving at with these incidents cannot be fully fathomed. But I couldn't help wondering whether he was making a gloomy prediction for the future of Russia. It almost seems that Dostoevsky saw that, in the name of socialism, anarchy, which eventually turns into despotism, establishing itself, suppressing the voice of those with opposing views, and Christian heritage being supplanted by nihilistic idealism.
  
  Devils is, undoubtedly, the most brutally written work by Dostoevsky. The fiery and intense psychological portrayal of all the characters made the reading quite hard to endure at times. But what is interesting is that I was both shocked and fascinated at the same time. Such opposite emotions can be roused only by a masterpiece. And alongside Crime and Punishment and The Brothers Karamazov, Devils is a masterpiece written by an unparalleled genius.
  
  More of my reviews can be found at
  http://piyangiejay.com/
• 
  Henry Avila

  Winds of change are finally sweeping Czarist Russia , in the 1860's. Ideas good or bad , arrive too, they have been around for decades in the rest of Europe, this land is no longer isolated ... Socialism is the new fad for the intellectuals. The serfs have been freed by Alexander the Second, courts democratized, the death penalty seldom carried out, people can speak and write freely, up to a point. There is still Siberia for those who go over the line a little. And all the new railroads, will get you to it, that cold, desolate territory, very quickly. In a provincial town where nothing ever happens, a new Governor has been appointed. Andrei Antonovich von Lembke, yes there are a lot of intelligent Germans in the country, to modernize Imperial Russia. Lembke is a good man and wants to help the Russians in his province. But a weak person and his wife, Yulia, is the power behind the throne. She is greatly influenced by Pyotr Verkhovensky , ( some say controlled by him), the secret leader of a group of Nihilists, they believe the bizarre notion, you have to destroy everything, before you can rebuild the nation. Pyotr is the estranged son of Stepan Verkhovensky, a lazy scholar, who sponges off the wealthy widow of a general, Varvara Petrovna Stavrogin. She's the head of the local high society, what there is here, and has a wild son, Nikolai, the main character in the book, who gets involved in deadly duels, and his best friend is Pyotr Verkhovensky, it's a small town. Nikolai has many adventures with women and violence, travels the world, Greece, Germany, France, Switzerland, Egypt and even Iceland, but can never be happy, his conscience will not permit that. Nikolai, is not comfortable joining the nihilists, and Pyotr is afraid of him. Strange events begin in this quiet town, a big rise in transgressions , and newspapers urging revolution, are being found. Fedka, an escaped convict, and former serf, goes on a crime spree, imagine murders and robberies, in this place ! The police can't capture him, why ? Crazy rumors flow , like a flooding river. Yulia, has problems with her jealous husband, not to mention , Varvara, a big rival, and her literary celebration efforts, and party , are a disaster, quite funny if you're not she or her friends. The wobbly Governor is acting weirdly, yelling at everyone , giving orders, the difficulty, nobody understands his words. Fires breaks out at a nearby town, more dead bodies discovered, suicides increase, there is something not right ....Dostoyevsky's philosophical novel ( inspired by a real political killing in 1869), about demons possessing the people of Russia, causing them to do evil deeds, in the name of revolution. Anything can be justified, as long as the results satisfy , ( The Ends Justify the Means). Sadly this concept is still widely believed, in the 21st century.
• 
  Mohammad Hrabal

  چند نظر شخصی و سلیقه‌ای
  الف. ترجمه‌ی سروش حبیبی را بخوانید. فصلی از کتاب به دلایلی در چاپ‌های نخستین حذف می‌شود و بعد به کتاب اضافه شده است. با این وجود قبل از خواندن، انتهای کتاب را نگاه کنید و فصلی که پس از پایان رمان به کتاب ضمیمه شده است را ببینید. بهتر است این فصل را در موعد مقرر (فصل هشتم قسمت دوم) سر جای خود بخوانید. این نکته متاسفانه در ابتدای کتاب ذکر نشده است.
  ب. اگر هیچ کدام از کتاب‌های داستایفسکی را نخوانده‌اید و می‌خواهید شروع کنید بهتر است با این کتاب شروع نکنید و بعد از خواندن چندین اثر دیگر او این رمان را بخوانید.
  ج. اگر از من بپرسید که به خاطر نداشتن وقت و دلایل دیگر بین دو کتاب «ابله» و «شیاطین» فقط یکی را می‌توانید بخوانید من پیشنهادم به شما «ابله» است. هر چند من «شیاطین» را هم خیلی دوست داشتم.
  ********************************************************************************
  من جن‌زدگان داستایفسکی را در ردیف سه یا چهار اثر ادبی بزرگ جهان: اودیسه، جنگ و صلح، دن کیشوت و نمایشنامه‌های شکسپیر، که قله‌های کوهسار بلند آفرینش ذهن آدمی هستند، می‌دانم. کتاب تعهد اهل قلم. آلبر کامو. مصطفی رحیمی. مقالات. ص 14 کتاب
  ***
  بعضی دوستان بسیار عجیبند. طرفین هر دو می‌خواهند خون هم را بریزند و گوشت بدن هم را بجوند. تمام عمر بدین سان روزگار می‌گذرانند. اما جدایی از
  هم را برنمی‌تابند. حتی می‌شود گفت که جدایی‌شان به هیچ روی ممکن نیست. ص 20 کتاب
  انسان هر قدر نجیب‌تر باشد سر ضمیرش در آینه‌ی چهره‌اش نمایان‌تر می‌شود. ص 26 کتاب
  ولی خوب، خورشید هم بی لکه‌های تاریکی نیست. ص 40 کتاب
  اما کسی که مردم را نشناسد خدا را هم نمی‌شناسد. این را بدانید، هر قدر زبان ملت خود را کمتر بفهمید و هر قدر پیوندتان را با مردم بیشتر قطع کنید به همان اندازه اعتقادتان را به میهنتان از دست می‌دهید و آن وقت یا از خدا بر می‌گردید یا به آن بی اعتنا می‌شوید. ص 56 کتاب
  خدا همان درد وحشت از مرگ هست. هر کس بر درد و ترس پیروز شود خدا خواهد شد. آن وقت نو است زندگی و انسان نو است، و همه چیز نو خواهد بود. ص 161 کتاب
  همه‌ی غصه‌های این دنیا و همه‌ی اشک‌های این دنیا، سرچشمه‌ی شادی ماست. وقتی آنقدر اشک ریختی که خاک زیر پایت را تا عمق نیم آرشین خیس کنی، همه‌ی لذت‌های دنیا را یکباره خواهی چشید و دیگر رنگ غم را نخواهی دید. ص 202 کتاب
  انسان هر چه سیاه‌روز‌تر باشد، یا قومی هر قدر زیر پا افتاده‌تر و بینواتر باشند، امید اجر اخروی و رویای بهشت در دلشان ریشه‌دارتر است. ص 261 کتاب
  اگر شما گیوتین را به جلو صحنه آورده‌اید و آن را با این شادمانی و افتخار افراشته‌ و به آسمان رسانده‌اید فقط برای این است که بریدن سر از همه کار آسان‌تر است و پروردن اندیشه در سر از همه کار دشوارتر. ص 295 کتاب
  من خوب می‌فهمم که چرا ثروتمندان روس مثل سیل به خارج کوچ می‌کنند و این سیل سال به سال شدیدتر می‌شود. غریزه است دیگر! وقتی کشتی‌ای غرق شدنی باشد موش‌ها پیش از همه آن را حس می‌کنند و از آن می‌گریزند. ص 505 کتاب
  تقویم‌ها همه دروغ می‌گویند... زندگی از روی تقویم لذتی ندارد. ص705 کتاب
  خواندن کتاب و صحافی کردن آن دو مرحله‌ی متمایز رشد جامعه است، آن هم دو مرحله‌ی مهم! اول مردم به خواندن کتاب عادت می‌کنند. همین پیدا شدن عادت به خواندن، قرن‌ها وقت لازم دارد. در این دوره با بی‌مبالاتی با کتاب رفتار می‌کنند و آن را با خشونت به گوشه‌ای می‌اندازند زیرا آن را چیزی نمی‌دانند که قابل توجه باشد. کتاب را زمانی صحافی می‌کنند که به آن احترام بگذارند. یعنی وقتی که نه فقط از مطالعه‌ی آن لذت ببرند بلکه به آن اهمیت بدهند. نه فقط شهر ما بلکه به طور کلی روسیه هم هنوز به این مرحله نرسیده. اروپا غیر از اینجاست. اروپا مدت‌هاست به این مرحله رسیده! ص 784 کتاب
  من گمان می‌کنم که در این حال انسان باید تولید مثل را تعطیل کند. جایی که انسان به مقصود رسیده باشد اولاد برای چه؟ رشد چه معنی دارد؟ در انجیل گفته شده است که در روز رستاخیز تولد نخواهد بود. و انسان‌ها به فرشتگان خدا شبیه خواهند بود. ص 801 کتاب
  داستان کوزه‌ی پیامبری را به یاد دارید که بال فرشته‌ای آن را انداخت و او به حالت خلسه رفت و تمام بهشت را سیر کرد و با فرشتگان حرف زد و چون برگشت آب هنوز فرصت ریختن از کوزه را نیافته بود؟ این همان هماهنگی و صفای ابدی است که شما می‌گویید. ص 801 کتاب
  دوستان من، خدا برای من حقیقتی حیاتی است زیرا تنها وجودی است که می‌شود با عشقی مطلق و ابدی دوستش داشت. ص 896 کتاب
  انسان باید بسیار بیش از آنکه به سعادت خود واقف است بداند و هر لحظه باور داشته باشد که جایی هست که سعادت کامل و صفای بی‌غش برای همه کس و همه چیز هست... چکیده‌ی قانون هستی انسان فقط آن است که انسان پیوسته بتواند در برابر بی‌نهایت بزرگ گردن تسلیم خم کند. اگر انسان از بی‌نهایت بزرگ محروم گردد دیگر زندگی معنایی نخواهد داشت و انسان در نا امیدی تباه خواهد شد. صفحات 897 و 898 کتاب
  این را هم بگوییم که دشمنی کهنه‌ی داستایفسکی با تورگنیف در صورت مضحک و نفرت انگیز «نویسنده‌ی عظیم‌ الشان» کارمازینف نمایان است. تورگنیف زمانی در بادن با دادن القاب تمسخر آمیز «میهن پرست متعصب» و «مسیحی پارسا» به داستایفسکی اهانت کرده بود و داستایفسکی با این کاریکاتور از او انتقام گرفته است. «نقدی بر شیاطین». ص 1019 کتاب
• 
  آبتین گلکار

  داستایِفسکی در این رمان هم پرسشی ابدی را مطرح کرده که هنوز دغدغه‌ انگیز است و به شکل‌های مختلف در زندگی شخصی و اجتماعی ما رخ می‌ نمایاند. پرسش این است: آیا به نام هدفی متعالی می‌ توان دست به جنایت ��د؟ یا به بیانی کلیشه‌ ای و نازل‌ تر: آیا هدف وسیله را توجیه می‌ کند؟
  داستایِفسکی این رمان را در واکنش به رخدادی واقعی نوشت که در تاریخ روسیه به «قتل دانشجو ایوانوف» مشهور شد: سِرگِی نچایِف، رهبر گروه انقلابی ـ تروریستی «انتقام مردمی»، به دنبال اختلاف‌ نظرهایی با ایوان ایوانوف 23ساله، از اعضای گروه خود، تصمیم به قتل او گرفت و نقشة خود را عملی کرد تا هم یگانگی گروه را تحکیم بخشد و هم بر وجهه و اقتدار خود بیفزاید. ولی ظاهراً در این ماجرا آنچه بیش از همه توجه داستایفسکی را به خود جلب کرده بود، این نکته بود که چگونه شخصی که داعیة اصلاح و بهتر کردن جهان را در سر دارد (هدف هر انقلابی)، ممکن است خود آفرینندة شر باشد و دست به ویرانگری و کشتار بزند. روحیة تروریسم انقلابی، اخلاق و ارزش‌های نیهیلیستی، و این اندیشه که برای ساختن جهانی نو باید نخست جهان قدیم را از بیخ و بن نابود کرد، در آن زمان در میان جوانان روسیه هوادار فراوان داشت و بسیاری از روشنفکران و نویسندگان و منتقدان پیشرو نیز بر این آتش می‌ دمیدند.
  نام رمان برگرفته از باب هشتم انجیل لوقا و حکایت دیوهایی است که در وجود شخصی حلول کرده بودند و به ارادة حضرت عیسی از وجود آن شخص به درون گله‌ای خوک حلول کردند و در دریاچه غرق شدند. در رمان داستایِفسکی نیز شاهد آن هستیم که ایده و اندیشه‌ ای که بدون آمادگی روانی و اخلاقیِ لازم بر افراد چیره شود، می‌ تواند آنان را به جن‌ زدگانی تبدیل کند که در راه هدفی که درست می‌ پندارند، بدون تعقل دست به هرکاری بزنند. وقتی همة ارزش‌ها و اصول اخلاقی پیشین یکسره نفی شوند، فانوس راهنمایی جز همان ایدة نیازموده باقی نمی‌ ماند و هرعملی، و لو شیطانی، و لو قتل و ویرانگری، در راه رسیدن به هدف موجه به نظر می‌ رسد.
  خواندن رمان داستایِفسکی از این نظر بسیار آموزنده است. خوانندة امروزی کتاب ممکن است آن را قدری خسته‌ کننده و شرح و توصیف‌های آن را بیش از حد مفصل و طولانی بیابد، ولی محتوای فکری ـ عقیدتی آن قاعدتاً باید بر این عیب (اگر واقعاً این را عیب بدانیم) بچربد و خواننده را جذب داستان کند.
  
• 
  Mohammed-Makram

  
  هل الله موجود؟ فاين هو مما يحدث إذا؟ ماذا نفعل للنهوض بروسيا و اللحاق بأوروبا؟
  هذه هي الأسئلة الثلاثة التي دارت حولها الرواية برغم أن هذا الكتاب ليس كتابا في اللاهوت و لا مباحث في الفلسفة و ليس أيضا تمهيد لسيجموند فرويد. إنه القدير دوستويفسكي يتنبأ بمستقبل روسيا لعدة عقود قادمة.

  في كل مكان و في كل زمان منذ بدء الأعصر. لم يمثل العلم و العقل في حياة الشعوب إلا دورا ثانويا لخدمة الحياة. و سيظل الأمر كذلك إلى نهاية العصور. فإنما تتكون الشعوب و تنمو بدافع قوة مختلفة عن هذا كل الإختلاف. بدافع قوة عليا مسيطرة يظل أصلها مجهولا و لا يمكن تفسيره. هذه القوة هي الرغبة المتأججة في الوصول إلى نهاية. و انكار هذه النهاية في الوقت نفسه. هي تأكيد الحياة تأكيدا مستمرا لا يتعب. و انكار الموت.
  هي روح الحياة. هي ينابيع المياه الدافقة التي تهددنا رؤيا القديس يوحنا بأنها ستغيض يوما ما. هي مبدا الجمال على حد تعبير الفلاسفة. أو هي مبدأ الأخلاق على حد تعبيرهم أيضا. أما أنا فأسميها ببساطة أكثر: البحث عن الله. إن هدف كل شعب في كل حقبة من تاريخه هي البحث عن الله فقط. عن إلهه. عن إله هو الذي يؤمن به على أنه هو الإله الوحيد الحق. إن الإله هو الحقيقة المركبة من الشعب كله. منذ وجوده إلى نهايته. في كل زمان و في كل مكان. كان لكل شعب إلهه الخاص. و لم يحدث حتى الأن أبدا أن كان لجميع الشعوب أو لعدة شعوب إله واحد. مشترك بينها جميعا. و حين تأخذ الشعوب بأن يصبح لها ألهه مشتركة فذلك علامة موت لهذه الشعوب. و حين تصبح الألهة مشتركة بين عدة شعوب فإن الألهة تموت. كما تموت الشعوب و يموت إيمانها.

  يبدو السؤال الأول لوهلة قصيرة سؤال عبثي أو على الأقل تقريري و لكن الأحداث تبين لنا أنه استفهامي بحت و أن الأراء في تلك النقطة متباينة أشد التباين بين أبطال الرواية.
  فمهما تكلف البعض الإلحاد و حث نفسه على نكران الدين و انتزاع جذورة إلا أنها ليست بالمهمة السهلة أبدا.

  لم أستطع أن أنتزع نفسي دفعة واحدة من كل ما كان قوام حياتي منذ طفولتي. من كل ما كان معقد آمالي و موضوع حماساتي. من كل ما جعلني أسكب دموعا تفيض بالكره و البغض. انه لمن الصعب على المرء أن يغير آلهته.

  لم يبدأ تزعزع إيمان الشعب الروسي من العدم سيما و انه كان ايمانا متجذرا يضربون به المثل. و لكن كما قال ماركس و تابعيه: فتش عن الاقتصاد.

  إذا انهارت أوروبا فستكون تلك كارثة كبرى فعلا. أما عندنا في روسيا فلا يرى المرء ما الذي يمكن أن ينهار على وجه الإجمال. لن نشهد حجارة تتساقط و إنما سيتداعى كل شيء وحلا. إن روسيا المقدسة عاجزة عجزا مطلقا عن إبداء أية مقاومة لأي شيء. و بفضل الإله الروسي ما يزال الشعب الروسي هادئا بعض الهدوء. و لكن المعلومات الأخيرة تدل أن الإله الروسي لم يبق له كثير من قوة. و أن إلغاء الرق قد أوشك أن يسقطه. و هو قد هزه هزة قوية على كلٍ.

  منهم من بلغ به الإحاد مبلغ الرغبة في انتزاع الإرادة من الإله الذي ينكر وجوده من الأساس.

  - إذا كان الله غير موجود فانا الله.
  - هذه بعينها هي النقطة التي لم أستطع أن أفهمها منك في يوم من الأيام. لماذا أنت الله؟
  - إذا كان الله موجود كانت الإرادة كلها له. و كنت أنا عاجزا عن كل شيء في خارج إرادته. أما إذا لم يكن موجودا فالإرادة كلها إرادتي. و علي أن أنادي بإرادتي الخاصة.
  - إرادتك الخاصة! و لماذا عليك أن تنادي بها؟
  - لأن الإرادة كلها الأن إنما هي إرادتي. هل يعقل أن لا يوجد على وجه الأرض كلها شخص يجرؤ أن ينادي بإرادته الخاصة في صورتها القصوى بعد أن قتل الله و آمن بتلك الإرادة الخاصة التي له. ان مثل من يعجز عن ذلك كمثل فقير ورث مالا و لكنه لا يجرؤ أن يقترب من الكيس لأنه يعد نفسه أضعف من أن يحق له الاستيلاء عليه. أريد أن أنادي بإرادتي أنا. سأفعل ذلك و لو فعلته وحدي.

  و منهم من عاش حياته ينكر الإله حتى إذا أتاه الموت قال إني تبت الأن و تلك لعمري هي طبيعة الإنسان في كل عصر.

  يا أصدقائي. إن الله ضرورة لي. لأنه الموجود الوحيد الذي يمكن أن يحبه المرء حبا أبديا. ان خلودي ضرورة لازمة له. لمجرد أن الله لن يشاء أن يرتكب ظلما يطفيء إلى الأبد العاطفة التي اشتعلت في قلبي حبا له. و أي شيء أثمن من الحب؟ ان الحب فوق الموجود قيمة. إنه تاج الموجود. فكيف يكون ممكنا أن لا يخضع له الموجود؟ إذا كنت قد أحببت الله و سعدت بهذا الحب فهل ممكن أن يطفئنا الله أنا و حبي و أن يغرقنا في العدم؟ إذا كان الله موجودا فأنا خالد. ذلكم هو إعلاني لمبادئي.

  نتعلق جميعا بالإله لأننا نحتاجه. من يؤمن منا و من لا يؤمن. و نرتعب تماما من فكرة عدم وجود قوة عليا نخضع لها و نلتجأ إليها في الشدة حتى و إن تناسينا تأثيرها في الرخاء.

  يكفي أن أتصور أن هناك شيئا أعدل مني بما لا نهاية له. و أسعد مني بما لا نهاية له. حتي يملأني ذلك حنانا واسعا و أن يملأني شعورا بالمجد. كائنا من كنت أنا. و فاعلا ما فعلت. لا يحتاج الأنسان إلى سعادته الخاصة كاحتياجه إلى أن يعرف و يؤمن في كل لحظة أن هناك في مكان ما سعادة مطلقة و سلاما لجميع الناس و لكل الأشياء .. قوام قانون الحياة البشرية كله أن يكون في وسع الإنسان أن ينحني أمام شيء عظيم عظمة لا نهاية لها. فإذا حرم البشر من هذا الشيء الذي لا نهاية لعظمته رفضوا أن يعيشوا و ماتوا في اليأس. اللانهاية و المطلق لا غنى للإنسان عنهما. كما لا غنى له عن هذه الأرض التي يعيش عليها.

  و من النماذج المعبرة في الرواية عن الإنسان بكل ما فيه من صراعات: شخصية ستافروجين الذي يتأرجح دائما بين اليقين و الإلحاد و بين العبقرية و الجنون.

  - إني لعلى يقين من أنك ترى أن هذا الإيمان أجدر بالاحترام من الجحود الكامل.
  - بل الإلحاد الكامل أجدر بالاحترام من عدم الاكتراث.
  - هوه! ما أعجب هذا الكلام! إنك لتدهشني حقا!
  - الملحد إلحادا كاملا واقف على الدرجة الأخيرة التي تسبق الإيمان الكامل (أن يخطو هذه الخطوة الأخيرة أو لا يخطوها فتلك مسألة أخرى). أما الذي لا يكترث و لا يبالي فإنه لا يملك أي إيمان. و ليس في نفسه إلا شيء من الخوف أحيانا. هذا إذا كان المرء حساسا.

  من هو البطل في الرواية؟ سؤال يستحق أن نتوقف عنده.
  أنا شخصيا أعتقد أن البطولة الجماعية التي توزعت على الجميع لم يقصد منها إلا أن البطل الحقيقي هو روسيا التي ستستطيع أن تروض الشياطين و تجعلهم في خدمة مصالحها و لكن تسخير الشياطين لم يكن أبدا فكرة صائبة أيتها الأم العجوز روسيا.

  انه من أجل أن يحل المسألة الاجتماعية حلا نهائيا. يقترح تقسيم الإنسانية قسمين غير متساويين. فعشر ينال الحرية المطلقة و ينال سلطة بغير حدود على تسعة الأعشار الأخرى. و تسعة أعشار يجب عليهم أن يفقدوا شخصيتهم و أن يصبحوا أشبه بقطيع. فإذا ظلوا خاضعين خضوعا تاما بغير حدود أمكنهم أن يصلوا شيئا فشيئا بعد سلسة من التحولات إلى حالة البراءة البدائية. إلى شيء يشبه جنة عدن الأولى. مع بقائهم مضطرين إلى العمل. إنه يجرد تسعة أعشار الإنسانية من إرادتهم و يحولهم إلى قطيع بواسطة التربية.

  يلمح فيسكي إلى الأعوام الثلاثين التي مرت على انضمامه لحركة ثورية سجن بسببها عدة أعوام في بداية حياته و تكاد هذه الرواية تصور جزء من تجربته مع الخلية التي ارتبط بها و غيرت مجرى حياته تماما من ضابط مهندس إلى سجين سياسي ثم إلى كاتب يشار له بالبنان.

  لا حاجة إلى التعليم. كفى علما. حتى بدون العلم .. تكفينا الموارد التي نملكها الأن ألف سنة أخرى. و لكن علينا أن نقيم الطاعة. ان الظمأ إلى التعلم قد أصبح منذ الأن ظمأ أرستقراطيا. و ما ان تمكن الأسرة أو الحب من القيام حتى تنشأ الرغبة في التملك على الفور. سوف نقتل هذه الرغبة. سوف ننمي الإدمان على السكر. سوف نغذي الافتراء و التخرص. و السعاية و النميمة. سوف نغرق البشر في فجور لا عهد لهم بمثله من قبل. سوف نقتل كل عبقرية قبل أن تولد. سوف يكون جميع الناس متساوين. مساواة مطلقة. نحن نعرف مهنتنا و نحن أناس شرفاء. ذلك كل ما نحتاج إليه.

  لا تخلو الرواية أيضا من لمحات السخرية الاجتماعية التي يتميز بها دستويوفسكي و تأتي في السياق بلا شبهة تعمد

  إن كل امرأة تدخر لزوجها بعض الخطايا القديمة لتستعملها في الوقت المناسب.

  كان خضوع الجموع لبطرس ستيفانوفتش خضوعا أعمى تميزت به الحركات الراديكالية سواء اليمينية منها أو اليسارية و خصوصا حركات العنف المسلح.

  كانوا يشعرون جميعا أنهم أشبه بذباب سقط في نسيج عنكبوت ضخم. فكانوا يشعرون بسخط و حنق و لكنهم في الوقت نفسه يرتعشون خوفا.

  من هو فيسكي في شخصيات الخلية الخمسة؟ هل هو الضابط الصغير محدود الذكاء الذي يكتفي بكتابة محاضر الجلسات و تنفيذ الأوامر فقط أم هو شاتوف أم شيجالوف أم بطرس البغيض نفسه؟

  ان كل منكم يقع على عاتقه عبء كبير يجب أن يحمله. و تقع على عاتقه مهمة ضخمة يجب أن يحققها. انكم مدعون إلى تجديد مجتمع منهوك فاسد عفن. فلتكن هذه الفكرة حافزا يبث فيكم الشجاعة و يحضكم على العمل باستمرار. إن جميع جهودكم يجب أن ترمي إلى انهيار كل شيء. الدولة. و أخلاقها. سنظل وحدنا واقفين. نحن المهيئين منذ مدة طويلة لأن نستلم السلطة. فأما الأذكياء فسوف نجعلهم ملحقين بنا. و أما ال��غبياء فسوف نركب على ظهورهم. ما ينبغي أن يقلقكم هذا. يجب علينا أن نعيد تربية الجيل الحالي. لنجعله جديرا بالحرية.

  من أهم شخصيات الرواية و أكثرها حظا في السرد ستيفان تروفيموفتش الذي استحوذ على جانب كبير من الأحداث و ليس ذلك غلا لأنه الشيطان الأكبر و ان لم يشارك في الشيطنة بصورة مباشرة إلا أن الوسوسة هي الوظيفة الرئيسية بدوام كامل لكل شيطان منذ زلة آدم و حتى النهاية.

  لقد ظللت أكذب طوال حياتي. حتى حين كنت أقول الحقيقة. لم أتكلم يوما في سبيل الحقيقة. بل في سبيل نفسي. انني أعلم هذا من قبل. و لكنني لم أر إلا الأن أن .. آه .. أين هم أصدقائي الذين طالما آذتهم صداقتي؟ لقد آذيتهم جميعا. جميعا. هل تعلمين؟ أنني ربما كنت أكذب حتى في هذه اللحظة. نعم. انني أكذب. هذا أكيد. المهم أنني أصدق ما أقوله حين أكذب. و أعسر الأمور أن يحيا المرء بدون أن يكذب. نعم. نعم. ذلك هو أعسر الأمور قاطبة.

  تسيطر على دوستويفسكي نزعة انجيلية محافظة ترسخت في وعيه منذ سنوات اعتقاله و خاصة رؤيا يوحنا التي استوحى منها عدة قصص قصيرة غير هذه الرواية المتميزة التي بشرت بمجيء الشياطين و رحيل يسوع و لكنها تنبأت أيضا بأن العكس لابد أن يحدث يوما ما.

  إن هؤلاء الشياطين الذين يخرجون من المريض ليدخلوا في الخنازير هم جميع الجراح و العفونات و القذارات و الشياطين الصغيرة و الكبيرة التي تراكمت خلال القرون في مريضنا الغالي العظيم. في روسيا. نعم. في روسيا هذه التي أحببتها دائما. غير أن فكرة رائعة و إرادة جبارة ستهبطان عليها من السماء كما هبطتا على ذلك المجنون. و ستتخلص من جميع الوساخات و النتانات التي ستطلب هي نفسها أن تدخل في الخنازير. بل لعلها قد دخلت منذ الأن. سوف نهوي من أعلى الجرف إلى البحر كمجانين مسعورين. و سوف نهلك جميعا. و هذا خير. إننا لا نصلح لغير ذلك. و لكن المريض سوف يشفى. و سيجلس عند قدمي يسوع. و سينظر الجميع إليه مدهوشين.

  
  
  تجد انطباعاتي عن الجزء الأول
  هنا
  
  تجد انطباعاتي عن الجزء الثاني
  هنا
• 
  Maziyar Yf

  شیاطین بدون شک یکی از جامع ترین و کامل ترین کتابهایی بوده که تا به این لحظه خوانده ام ، در این رمان عظیم به مفاهیم سیاسی ، دین و خدا شناسی و الحاد ، رابطه فرد با اجتماع به صورت مفصل پرداخته شده است و در کنار آن استاد داستایفسکی تصویری بسیار ملموس هم از روسیه قرن نوزدهم تصویر کرده.
  شخصیت پردازی که همواره از هنرهای استاد بوده در رمان شیاطین به اوج خود رسیده ، کاراکترهایی که داستایفسکی آفریده مثبت یا منفی بدون شک فراموش نشدنی هستند . شاتوف و کیریلوف نمونه ای از این شخصیتهای جاودان هستند ، به ویژه کیریلوف که نقش او با ترجمه بسیار عالی جناب سروش حبیبی و با نوع خاص صحبت کردن او برجسته تر به نظر می رسد . هنگامی که داستان به کیریلوف و صحبتهای فلسفی او می رسد هنر استاد به اوج خود می رسد ، شاید بتوان کیریلیوف را به نوعی نظریه پرداز دانست ، او همواره در حال اندیشیدن و تفکر است ، خواب ندارد و هر وقت کسی پا به خلوتش بگذارد کیریلوف را در حال تفکر می یابد ، گویی او انسان بودن را پشت سر گذاشته و به درک دیگری از فلسفه حیات رسیده است .
  داستایوفسکی در شیاطین بسیار بی رحم است ، هر کس را به گونه ای حذف می کند تا صحنه برای پایان باشکوه کتاب آماده شود .
  کتاب شیاطین بدون شک یکی از برترین آثار ادبی جهان است ،شاید بتوان گفت که نسبت به کتاب های دیگر داستایفسکی هم کاملتر است ، مثلا در شیاطین به گونه ای می توان شخصیت تکامل یافته راسکولنیکف ( قهرمان کتاب جنایت و مکافات ) را یافت .
  جهانی که داستایفسکی آفریده کامل و سرشار از جزئیات است و پایان باشکوه کتاب برای خواننده هیچ راهی به جز تحسین نبوغ استاد و البته تفکر بسیار باقی نمی گذارد
• 
  Carlo Mascellani

  SECONDA RECENSIONE: Cinici, freddi, nichioisto e narcisisti, cupi quanto una gelida notre d'inverno, Verchovenskij jr e Stavrogin incarnano i demoni di cui il romanzo parla. Se il prima sfuma il male di cui è intriso a pieno benrficio della causa comunista e di rivoluzione, il secondo appare una piccola monade chiusa in se stessa, che solo a volte, nei suoi incomprensibili comportamenti, sembra lasciar trapelare un barlume d'umanità e pentimento. Uno dei più scuri romanzi di Dostoevskij, un sunto della sua filosofia politica ed esistenziale. Un'occasione da non perdere per entrare nel mondo sofferto di questo grande autore.
  
  
  PRIMA RECENSIONE: Ne L'idiota, Dostoevskij ha tratteggiato, con Miskin, l'uomo perfettamente buono. Ne I demoni, con Stavrogin, sembra aver creato una sorta di nemesi, tratteggiando un uomo perfettamente crudele. Ma se si guarda oltre l'apparenza, si colgono le mille sfaccettature del personaggio, i lati crudeli, i lati buoni, i lati umani o insoliti. Alla fine si finisce per amare di.più Stavrogin rispetto a Miskin, perché meno perfetto, più vero, più"umano". Nel bene, come nel male. Miskin è un'idealizzazione (riiscitissima). Stavrogin è concretezza, è la realtà di un uomo che ha trascorso la vita cercandosi. Senza mai riuscirci, però...
  
  TERZA RECENSIONE: I buoni romanzi, anche se datati, hanno sempre qualcosa di nuovo da dire a ogni rilettura. E ora mi chiedo se le figure dei Demoni principali, Piotr, Kirillow e Stravogin non rappresentino, nella loro follia, le uniche persone vere e vive in un mondo che pare composto solo da macchiette e stereotipi. In un mondo di regole ferree, finta moralità, inganno, ipocrisia, assurde convenzioni accettate senz'alcuna critica, le loro sembrano essere le sole filosofie in grado di restituire all'uomo la libertà che una società moralista, conformista e oppressiva sembra aver soffocato. Forse i "folli" vedono più lontano di quanto possano fare i "rispettabili borghesi"?
• 
  Sarah

  My favorite extended quote from Demons:
  
  “Having devoted my energy to studying the question of the social organization of the future society which is to replace the present one, I have come to the conclusion that all creators of social systems from ancient times to our year have been dreamers, tale-tellers, fools who contradicted themselves and understood precisely nothing of natural science or of that strange animal known as man. Plato, Rousseau, Fourier, aluminum columns—this is fit perhaps for sparrows, but not for human society. But since the future social form is necessary precisely now, when we are finally going to act, so as to stop any further thinking about it, I am suggesting my own system of world organization. Here it is! I wanted to explain my book to the gathering in the briefest possible way; but I see that I will have to add a great deal of verbal clarification, and therefore the whole explanation will take at least ten evenings, according to the number of chapters in my book. Besides that, I announce ahead of time that my system is not finished. I got entangled in my own data, and my conclusion directly contradicts the original idea from which I start. Starting from unlimited freedom, I conclude with unlimited despotism. I will add, however, that apart from my solution of the social formula, there can be no other.”
• 
  باقر هاشمی

  داستایفسکی با این کتاب من رو مسحور کرد. هیچ چیز دیگه ای برای گفتن ندارم.
• 
  Baba

  A group of radicals cause havoc on a town at the behest of their seemingly malignant leader, Verkhovensky. Great comic moments and characterisations y a superb writer. This was deemed Dostoevsky's 'problem' novel and was written as a critique against radicalism; and fares poorly compared to most of his other work, in my opinion. 5 out of 12
  
• 
  Nikos Tsentemeidis

  Άλλο ένα τεράστιο έργο του κορυφαίου Ντοστογιέφσκι, μαζί με το Έγκλημα και τιμωρία, τον Ηλίθιο και τους αδερφούς Καραμάζοφ.
  
  Πρόκειται για ένα πολιτικού περιεχομένου μυθιστόρημα, που στόχο έχει να κριτικάρει τον μηδενισμό στη Ρωσία, και από το οποίο πρόεκυψαν πολλές αναλύσεις όπως π.χ. του Καμύ.
• 
  Firdevs

  Dostoyevskinin siyasi ve felsefe konularını en derinden işlediği kitabıdır..
• 
  Yu

  Seeking for God through demons
  
  Dostoevsky's Demons reminds me a bit of the spirit which Socrates sees love as in
  The Symposium: halfway through gods and man and serving as a ladder in between.
  
  At first glance Demons is a anti-nihilist anti-Western pamphlet novel preaching a certain Russian Christianism that is essentially religious nationalism. The charismatic (and demonic) characters can be regarded as spokesmen for different ideologies that are gripping on the Russian mind. Each of these ideologies carry a perspective on God, as Shatov put it: "The aim of all movements of nations...is solely seeking for God." Let it be Pyotr Verkhovensky's destructive nihilistic socialism which serves as a disguise for opportunism, or Kirilov's faith in self-will to overcome pain and fear and become God himself, or Shatov's religious nationalism which regards God as the synthetic person of a nation, or Stavrogin's figure as a Satan-like, seductive, yet repellent and empty personality which Dostoevsky associates with the hallucination of Romanticism. All of them perish at the end of the novel, which Dostoevsky portrays as a sign of "immeasurable and infinite" divinity.
  
  I don't know how much Dostoevsky agrees with the neurotic Christianism which he seemingly preaches in all his major works and is also iterated by the dying Stepan Verkhovensky at the end of Demons: "And perhaps they already have! It is us, us and them, and Petrusha. . . et les autres avec lui, and I, perhaps, first, at the head, and we will rush, insane and raging, from the cliff down into the sea, and all be drowned, and good riddance to us, because that's the most we're fit for. But the sick man will be healed and 'sit at the feet of Jesus'. . and everyone will look in amazement." "The whole law of human existence consists in nothing other than a man's always being able to bow before the immeasurably great." Stepen Verkhovensky self-identifies as a demon that will eventually come out of the sick man that is Russia and enter into swines. What the swines will be, I'm curious.
• 
  Mark André

  The first sentence of Albert Camus’ Forward to his 1959 play redacted from Dostoyevsky’s novel reads, “The Possessed is one of the four or five works that I rank above all others.”
• 
  Soheil Khorsand

  شیاطین وجود دارند و در این شکی نیست، اما درک ما از آن‌ها بسیار مختلف است.
  
  گفتار اندر نقدِ مترجم و ناشر
  در حرفه‌ا�� بودنِ استاد «سروش حبیبی» در امر ترجمه هیچ شکی وجود ندارد و ایشان از مترجم‌های محبوب من هستند اما دلیل نمی‌شود از نوشتن این نقد خودداری کنم.
  آقای سروش حبیبی، شما برای یک کتاب ۱۰۱۹ صفحه‌ای، زحمت نوشتنِ حتی یک صفحه مقدمه را به خود نداده‌اید و آن‌وقت پس از ۹۱۸صفحه در جایی‌که موخره نامیده می‌شود آمده‌اید و نوشته‌اید این فصل که از صفحه‌ی بعد می‌آید در فلان‌جا باید خواند؟!
  این‌چه وضعشه؟
  داشتیم عادت می‌کردیم و مبارزه می‌کردیم با اینکه برخی مترجمین تازه‌کار موخره‌ها را در مقدمه‌ها می‌ریزند تا اینکه به این نمونه برخوردم!!!
  گیرم مترجم اینکار را انجام داده، کار ناشر در ایران فقط و فقط افزایش قیمت در هر تجدید چاپ به نسبت تورم است؟ مدیران نشر نیلوفر اصلا خودشان کتاب را خوانده‌اند؟!
  
  بگذریم، چون هرچه بگویم قطعا همانقدر تاثیرگذار است که چکش روی آهن سرد می‌گذارد!
  
  توجه، توجه، توجه! توصیه‌ نامه‌ی مهم
  فصلی که مترجم در انتهای کتاب از صفحه‌ی ۹۱۹ قرار داده، فصلی‌ست که حذف شده بوده و جای آن در کتاب دوم(قسمت دوم کتاب) پس از فصل هشتم(ایوان تسارویچ) می‌باشد یعنی دقیقا در صفحه ۵۷۵، اما مترجم و ناشر از نوشتن چند خط توضیح در قالب مقدمه در ابتدای کتاب امتنا کرده، پول‌های فروش کتاب که روز به روز به موجب تورم بالا می‌رود را شمرده و به ریش مردم می‌خندند!
  به همین جهت لازم دانستم از این تریبون به شما دوستان عزیزم هشدار دهم تا این بخش را در زمان درست خود بخوانید نه همانند من، پس از پایان کتاب!
  
  
  نوشتن از شیاطین آسان نیست، همانطور که خواندنش آسان نبود و سفری بود سخت، پیچیده و طولانی به اعماق روح و روان شخصیت‌هایش، اما بدون ورود به محتوای داستانی کتاب، تلاش می‌کنم در چند بند و صدالبته در سطح خودم از آن بنویسم.
  
  مقایسه نامه
  اگر بخواهم آثاری که از داستایفسکی تا به امروز خوانده‌ام را بر طبق سه مولفه‌ی «علاقه، سطح و کشش» رتبه‌بندی کنم، آنگاه نتیجه مطابق است با:
  ۱-برادران کارامازوف ۲-ابله ۳-شیاطین ۴-جنایت و مکافات ۵-همزاد ۶-همیشه شوهر ۷-شب‌های روشن ۸-بیچارگان
  
  دعوت‌ نامه
  پس از مطالعه‌ی کتاب، به جهت مرتب کردن داده‌های مغزم به سراغ خواندن ریویوی دوستانم در گودریدز آمدم و دیدم برخی ریویوها حقیقتا در سطح و کلاس بالایی قرار داشت و شدیدا خواندنی بود، به همین جهت شایسته دیدم بجای کپی برداری از نوشته‌های این دوستان، شما را دعوت به خواندن این ریویوهای ناب نمایم تا اولا حقوق نویسنده محفوظ بماند، دوم شما با دوستان کتاب‌خوان خوبی آشنا شوید و سوما لذت خواندن کامل نوشته‌هایشان از شما گرفته نشود.
  
  ریویوی آبتین گلکار:
  
  https://www.goodreads.com/review/show...
  
  ریویوی مهلا:
  
  https://www.goodreads.com/review/show...
  
  ریویوی رویا:
  
  https://www.goodreads.com/review/show...
  
  ریویوی محمدقائم خانی:
  
  https://www.goodreads.com/review/show...
  
  
  گفتار اندر علاقه‌ی من به آلکسی نیلیچ کریلوف
  پیش از هر حرفی باید اعتراف کنم که شاید جز معدود خواننده‌هایی باشم که عاشق شخصیتِ «آلکسی نیلیچ کیریلوف» شدم و هر شب پس از بستن کتاب و چشم‌هایم، تلاش می‌کردم تا صورت او را تجسم کنم و پس از خواندن کتاب وقتی نام او را در گوگل سرچ کرم کاملا تصادفی عکس‌هایی زیادی دیدم که هنوز نمی‌دانم مربوط به یک فیلم است، اجرای تئاتر یا یک مینی سریال اما هر چه بود با چیزی که من در ذهنم تجسم می‌کردم بسیار بسیار نزدیک بود.
  تقابل آلکسی نیلیچ کریلوف با پیوتر استپانویچ ورخاونسکی در واپسین لحظات زندگیش و قیام و بلوای روحیش یکی از بخش‌های شاهکار این کتاب بود:
  "من وظیفه دارم که بی‌اعتقادی خودم را اعلام کنم.
  برای من، هیچ فکر نیست بالاتر از انکار خدا!
  تمام تاریخ بشریت گواه است گفته‌ی مرا.
  «اختراع انسان، است فکر وجود خدا.»
  انسان پیدا کرده است این راه را، تا مجبور نباشد خود را بکشد.
  تاریخ جهان تا امروز چیزی نبوده است جز همین!"
  
  سیاهه‌ای در مورد شیاطین از زبان من
  داستایفسکی بار دیگر با شیاطین ثابت کرد که یک نابغه است، شیاطین را می‌توان کتابی سیاسی، فلسفی و اجتماعی دانست.
  سیاسی وقتی او درس سیاست می‌داد:
  "بریدن سر از همه کار آسان‌تر‌ است و پروردن اندیشه در سر از همه کار دشوارتر."
  
  "کدام راه را ترجیح می‌دهید؟
  لاک‌پشت‌وار جلو برویم و در باتلاق دست و پا بزنیم یا عقاب‌وار از فراز باتلاق بگذریم؟"
  
  "من خوب می‌فهمم که چرا ثروتمندان مثل سیل به خارج کوچ می‌کنند و این سیل سال به سال شدیدتر می‌شود. غریزه است دیگر! وقتی کشتی‌ای غرق شدنی باشد، موش‌ها پیش از همه آن‌ را حس می‌کنند و از آن می‌گریزند."
  
  فلسفی وقتی درس فلسفه می‌داد:
  "حقیقتِ راستین همیشه زنگ نادرستی دارد. اگر بخواهید این زنگ‌ را از آن بزدایید باید اندکی دروغ به آن بیفزایید."
  
  "من به احوال دل آدم‌ها آشنایم... می‌شود اطمینان داشت که او حالا دیگر خبرچینی نخواهد کرد... چون حالا آدم خوشبختی است..."
  
  اجتماعی وقتی درس زندگی می‌داد:
  "تنها ماندنِ طولانی دو دوست، گاهی برای دوستیِ راستین سخت زیان‌بخش است."
  
  "هیچ‌ چیز غیرقابل تحمل‌تر از این نیست که وقتی بخت از آدم برمی‌گردد دوستان همه جمع شوند و به او بگویند که کارهایش احمقانه بوده."
  
  "ما همه مقصریم، همه مقصریم. ای کاش همه به تقصیر خود معترف بودیم…"
  
  اعتراف می‌کنم ۱۰ روزی را که صرف مطالعه‌ی شیاطین ��مودم دوست داشتم و از مطالعه‌ی سطر به سطر کتاب لذت بردم و باز هم آرزوی قدیمی خود را تکرار می‌کنم که ای کاش روزی انسان به علم کپی کردن انسان دست پیدا کند و آن‌وقت یک داستایفسکی دیگر منطبق با نمونه‌ی اورجینالش بسازد تا باز هم برای بشریت بنویسد.
  
  نکته:
  این حق را برای خود محفوظ می‌دارم که پس از طبقه‌بندی داده‌های ذهنم، مطالعه‌ی چند مقاله‌ی مرتبط با اثر و صدالبته جستجو و یافتن آن فیلم یا اجرایی که عکس‌هایش را در گوگل رویت کردم، این ریویو را دست‌خوش تغییرات بنیادین نمایم.
  
  نقل‌قول نامه
  "عادت چه کارها که نمی‌کند!"
  
  "توان تخیل چه کارها می‌کند!"
  
  "بعضی دوستی‌ها بسیار عجیبند. طرفین هر دو می‌خواهند خون هم را بریزند و گوشت بدن هم را بجوند. تمام عمر بدین سان روزگار می‌گذرانند اما جدایی از هم را بر نمی‌تابند. حتی می‌شود گفت که جدایی‌شان به هیچ‌ روی ممکن نیست. اگر یکی از سر بهانه‌جویی و لجاج پیوند بگسلد اول خود بیمار می‌شود و شاید حتی بمیرد!"
  
  "انسان هرقدر نجیب‌تر باشد سر ضمیرش در آینه‌ی چهره‌اش نمایان‌تر می‌شود."
  
  "مردم دو دسته‌اند. یک دسته از شدت غصه خودکشی می‌کنند یا از زیادی خشم یا از جنون و از این‌ جور چیزها. این‌ها به یک‌ضرب کار را تمام می‌کنند، فکر رنج را نمی‌کنند. گروه دیگر با فکر و از روی منطق این‌کار را می‌کنند. اینها یک‌ عمر فکر می‌کنند."
  
  "آزادی کامل وقتی است که زنده ماندن یا مردن برای آدم مساوی باشد و این در حقیقت هدف همه است."
  
  "انسان هرچه سیاه‌روزتر باشد، یا قومی هرچه پاافتاده‌تر باشد، امید اجر اخروی و رویای بهشت در دلشان ریشه‌دارتر است، خاصه وقتی صدهزار مبلغ مذهبی مدام بر آتش این امید بدمند و منافع خود را در آن بجویند."
  
  "عوض کردن خدا، آسان نیست."
  
  "کدام راه را ترجیح می‌دهید؟ لاک‌پشت‌وار جلو برویم و در باتلاق دست و پا بزنیم یا عقاب‌وار از فراز باتلاق بگذریم؟"
  
  "نیمه‌ی دوم زندگی آدمیزاد از عادت‌هایی شکل می‌گیرد که در نیمه‌ی اول روی هم جمع شده‌اند."
  
  "هیچ‌ چیز غیرقابل تحمل‌تر از این نیست که وقتی بخت از آدم برمی‌گردد دوستان همه جمع شوند و به او بگویند که کارهایش احمقانه بوده."
  
  "ما باید هوشمندان را با خود همراه کنیم و بر گرده‌ی احمقان سوار شویم. شما نباید از این شرم داشته باشید، نسل حاضر باید از نو تربیت شود تا شایسته‌ی آزادی باشد."
  
  "علت خودکشی نکردنم ترس بود. بعضی از ترس خودکشی می‌کنند و بعضی از ترس زنده می‌مانند."
  
  کارنامه
  پنج ستاره و دیگر هیچ🤫
  خواندن شیاطین را اولا به تمام عاشقان و مریدان داستایفسکی پیشنهاد می‌کنم، اما به سایر عزیزانی که دوست دارند خواندن داستایفسکی را آغاز کنند پیشنهاد می‌کنم با کتاب‌های ساده‌تر او، ترجیحا نوول‌هایش کار را آغاز کنند.
  
  نهم مهرماه یک‌هزار و چهارصد
• 
  ατζινάβωτο φέγι.

  Τα 5 αστερια ειναι πολυ λιγα για να περιγραψουν τους συγκλονιστικης δυναμης και απαραμιλλου βαθους Δαιμονισμενους του αγαπημενου μου Ντοστογιεφσκι.Εχοντας επηρεαστει απο την πρωτη πολυκροτη πολιτικη δικη που συγκλονισε την κοινωνια της Ρωσιας στα μεσα του 19ου αιωνα,πλαθει ενα ποικιλομορφο μωσαικο πληρως αντιπροσωπευτικο των ανθρωπων της(και οχι της τοτε μονο εποχης).Ως φοντο λειτουργει η πολιτικη αναστατωση και η αφυπνιση καποιων μεριδων της κοινωνιας που αναζητουν την αλλαγη διακρινομενοι σε σλαβοφιλους και δυτικιστες.Οι χαρακτηρες συνθετοι γεματη αδυναμιες,παθη,επιθυμιες,ονειρα,αναγκη να κατανοησουν τον κοσμο που τους περιβαλλει,να τον αλλαξουν,να τον καταστρεψουν να τον χτισουν απο την αρχη.Μεσα σε ολα ομως διακρινεται ο ιδιος ο τυρρανισμενος συγγραφεας ο οποιος παλευει με τους δαιμονες του και το παρελθον,ριχνει τα βελη κατα παντων βιωνωντας πικρια και εντονη απογοητευση.Τους χρακτηρες που πλαθει αλλους θα τους μισησεις αλλους θα τους λυπηθεις αλλους θα τους αγαπησεις(ή και ολα αυτα μαζι καθως ξεδιπλωνεται ο καθε χαρακτηρας),ομως πανω απο ολα θα τους καταλαβεις γιατι στην ουσια μας ειμαστε ολοι ιδιοι.Ειμαστε ολοι ανθρωποι το ιδιο φθαρτοι και αθανατοι μαζι.
  
  Στα συν η πολυ προσεγμενη εκδοση απο τον Ινδικτο που περιλαμαβανει περα απο βιογραφικα στοιχεια,σημειωσεις οπου αντιλαμβανομαστε τον συστηματικο τροπο με τον οποιο δουλευε τα εργα του ο Ντοστογιεφσκι,και συμπληρωματικο κεφαλαιο για ενα απο τους πιο ενδιαφεροντες και συνθετους χαρκτηρες που επλασε ποτε, τον Νικολαι Σταβρογκιν(ξεκαθαρα οτι πιο συγκλονιστικο εχω διαβασει)
  
  
• 
  Come Musica

  Mamma mia che potenza!!!
  
  Bello, bello, bello!!!
• 
  Panos

  Ομολογώ πως έχω ολοκληρώσει το μυθιστόρημα εδώ και λίγες ημέρες, αλλά όλο ανέβαλλα να το περάσω στα read μου και να γράψω λίγα λόγια για αυτή την αναγνωστική εμπειρία. Νομίζω πως τώρα, λίγο πριν εκπνεύσει ο Απρίλης, είναι πια καιρός να το πάρω απόφαση.
  
  Δεν θα κρύψω πως με δυσκόλεψε αρκετά η ανάγνωση των Δαιμονισμένων. Εκτός από το μέγεθός του, η νοηματική του πυκνότητα και ένταση με ανάγκαζαν να προχωρώ με αργούς ρυθμούς. Φυσικά πρόκειται για αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ένα έργο κλασικό, ωστόσο πρέπει να επισημάνω πως υπήρξαν χωρία που με κούρασαν κάπως (π.χ. διάλογοι μεταξύ Βαρβάρας Πετρόβνα και Στεπάν Τροφίμοβιτς- ειδικά ο Στεπάν με εκνεύριζε διαρκώς). Οι σχοινοτενείς διάλογοι πολιτικού, κοινωνικού και θεολογικού περιεχομένου μεταξύ των χαρακτήρων σε κοσμικά -ή μη- σαλόνια εναλλάσσονται με μια πλοκή καταιγιστικών ρυθμών, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
  
  Και πού έγκειται, λοιπόν, η γοητεία των Δαιμονισμένων; Μα στους χαρακτήρες: άκρως ενδιαφέροντες, πολύπλευροι και «αληθινοί». Οι χαρακτήρες συνιστούν μια πρόκληση για τον αναγνώστη, αφού δεν προσφέρονται για εύκολες και ‘ανώδυνες’ ταυτίσεις. Διαβάζοντας κανείς το μυθιστόρημα, ταυτόχρονα αγαπά και μισεί, θαυμάζει και λυπάται αυτούς τους χειμαζόμενους από τους δαίμονές τους λογοτεχνικούς χαρακτήρες.
  
  Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα, θεολογικές προεκτάσεις και ανησυχίες και, σαφέστατα, με απαράμιλλο φιλοσοφικό βάθος που το καθιστούν ξεχωριστή, εποικοδομητική και άκρως γοητευτική λογοτεχνική πραγματεία πάνω στο ζήτημα του Κακού.
• 
  Sandra

  Come si può commentare un libro di una complessità tale come I demòni?
  La critica letteraria dell’ultimo secolo ha scritto una mole di opere sulla figura del grande scrittore e sui suoi scritti.
  In qualità di semplice lettrice, mi limito a parlare dei momenti più alti, nella loro tragicità, del libro, momenti che raffigurano, ai miei occhi, la grandezza e il genio di Dostoevskij. Meriterebbe di essere letto solo per queste pagine. Essi sono rappresentati dalle due lettere scritte da Nikolaj Stavrogin, il protagonista assoluto delle vicende narrate, il demòne. Come scrivono i critici, Dostoevskij indaga “l’uomo del sottosuolo”, cattivo, crudele, perverso, irragionevole, mettendo a nudo gli istinti, i desideri, le perversioni, la corruzione. Ebbene, nelle lettere rivedo tutto quanto ciò.
  La prima è la confessione di Stavrogin, il documento che lui mostra al vescovo Tichon, in cui confessa –verbo da interpretare non nel significato cattolico di confessione unita a pentimento- i suoi misfatti.
  La seconda è la lettera che Nikolaj Stavrogin scrive a Dar’ja Pavlovna, per chiederle di assisterlo come “infermiera” laddove si è rifugiato.
  Secondo me, in queste due lettere ci sono la complessità e la profondità dell’animo umano scandagliate, vivisezionate e analizzate al microscopio, in tutto le loro vertiginose disarmonie.
  Dostoevskij è ossessionato dalla presenza del male nell’uomo: ebbene, in Stavrogin l’aspetto demoniaco e maligno emerge in tutta la sua tragica grandezza nelle forme della depravazione, abiezione, crudeltà ed infine della dissoluzione e annientamento della personalità che il male provoca nell’animo umano, fino a giungere alla morte, come sigillo del nulla.
  E al termine della lettura la domanda che mi pongo è: ma come fa Dostoevskij a conoscere così a fondo l’animo umano?
  A un libro come questo le quattro stelle vanno date “d’ufficio”, indipendentemente dai gusti personali che portano a sentire maggiori affinità con un autore piuttosto che con un altro.
  La critica paragona Tolstoi ad Omero, romanziere epico, e Dostoevskij ad Eschilo ed Euripide, grandi tragici, con la differenza che i tre greci sono vissuti in periodi diversi, mentre Tolstoi e Dostoevskij sono contemporanei e rappresentano una medesima cultura.
  Personalmente mi sento più vicina a Tolstoi, alla narrazione corale e magniloquente di guerra e pace, alla fine analisi introspettiva svolta in Anna Karenina; ma non è possibile parlare di superiorità dell’uno rispetto all’altro, ma solo di complementarietà e di differenze.
  E allora, accostando Dostoevskij al tragediografo ateniese come fanno i critici, ripenso ai suoi versi che possono essere avvicinati al pensiero del grande scrittore russo:”L’esistere del mondo è uno stupore infinito, ma nulla è più dell’uomo stupendo. Anche di là dal grigio mare, tra i venti tempestosi, quando s’apre a lui sul capo l’onda alta di strepiti, l’uomo passa; … fornito oltre misura di sapere, d’ingegno e d’arte, ora si volge al male, ora al bene…Ma se il male abita in lui superbo, senza patria e misero vivrà; ignoto allora sia costui alla mia casa e al mio pensiero”.
  
  
• 
  Atefeh

  ١ اين كتاب تقريبا هشت سال قبل از برادران كارامازوف نوشته شده و كاش كاش كاش كسي بهم ميگفت كه بايد اين رو قبل از برادران كارامازوف خوند، ايدوئولوژي ها و مسائلي كه مطرح ميشه يك مقدم�� ي بي نظير براي برادران كارامازوفه، پيشنهاد من اينه كه اين كتاب رو قبل از اون بخونيد اينجوري بخش هايي از كتاب به خصوص قسمت هاي مذهبي كتاب برادارن كارامازوف كه ممكنه كمي گنگ به نظر بياد رمزگشايي ميشه
  ٢ دو تم اصلي كتاب مسئله ي وجود خير مطلق و عدم وجود خير مطلق (ايمان و كفر اما نه به اون معناي سطحي كه ما ميدونيم)و خودكشيه
  ٣ شخصيت هاي كتاب بي نظيرن ، كتاب پر از شخصيت و داستان هاي به ظاهر پراكنده س كه با يك ستون فقرات خيلي محكم و قوي بهم وصل شدن نميتونيد شخصيت اول كتاب رو پيدا كنيد چون كه اصلا وجود آدم ها اهميت نداره و شخصيت اصلي و جن زده ي اصلي كتاب روسيه است كه آدم هايي كه چرك و عفوناتش رو وارد جسمشون كردن براي بقاش بايد قرباني بشن و در دريا غرق بشن تا روسيه ي تزكيه شده سر تعظيم در برابر خير مطلق فرو بياره و دوباره زنده بشه( نقل به مضمون از كتاب)(كتاب با اين عبارت از انجيل شروع ميشه : و در آن نزديكي گله ي بزرگ خوكي بود كه در كوهستان ميچريد و اجنه ها از عيسي خواهش كردند كه بديشان اجازت دهد تا در جسم خوك ها داخل شوند و او به آن ها اجازت داد ، آن ها از جسم آن مرد بيرون آمدند و در خوك ها داخل شدند . گله به جست و خيز درآمد و به درياچه پريد و غرق شد...پس مردم بيرون آمدند تا ماجرا را ببينند و نزد عيسي رسيدند و مردي را كه اجانين از جسمش بيرون آمده بودند مشاهده كردند كه لباس به تن نموده و عاقل گشته و در زير پاي عيسي نشسته است)
  ٤ نكته ي جالب اينه كه يك فصل از كتاب در زمان انتشارش به دست ويراستار كتاب ميخاييل كاتكف سانسور شد ، داستايوسكي خيلي تلاش كرد كه اين فصل رو ( در محضر تيخون) حفظ كنه اما موفق نشد ولي بعد از مرگش و در چاپ هاي جديد اين فصل ضميمه ي كتاب شد، اين فصل درباره ي ديدار استاوروگين با كشيشي به نام تيخونه و اعترافش به تجاوز به دختربچه اي و اينكه با خونسردي شاهد خودكشي اون دختر بوده و ادامه ي ماجرا و داستايوسكي حق داشت كه اين فصل براي تشريح شخصيت نيكلاي استاوروگين به شدت لازمه و اين فصل عجب مقدمه ي بي نظيريه براي صحنه ي اول ملاقات خانواده ي كارامازوف با پدر زوسيما و تيخوف چقدر شبيه جووني هاي پدر زوسيما در برادران كارامازوفه
  ٥ اگر راجع به ايدئولوژي هاي مذهبي و سياسي كه در كتاب مطرح ميشه هم بنويسم ديگه خيلي طولاني ميشه پس اونا رو ميذارم به عهده ي دوستان و در ادامه بخش هايي از كتاب رو ميارم:
  
  - يك خدانشناس و زنديق، خواه شما بپسنديد و خواه نه ، روي پله ي ماقبل آخريست كه به ايمان كامل منتهي ميگردد( از اين پله بالا ميرود يا نه مسئله ديگريست) حال آنكه آدم بي قيد و بي تفاوت و سهل انگار هيچ ايماني ندارد جز يك ترس بيمورد و ناپسند و اين امر هم به ندرت اتفاق ميفتد...
  
  -انسان بدبخت است چون نميداند كه خوشبخت است ، تنها به اين علت و بس اساس مطلب همين است ، همين كه كسي به اين نكته پي برد بيدرنگ خوشبخت خواهد شد ... همه چيز خير و صلاح است اين نكته را بر حسب تصادف فهميدم
  ( جاي ديگه اي هم اين مطلب مياد كه انسان علاوه بر خوشبختي براي خوشبخت بودن به همان اندازه به حضور بدبختي نيازمند است ، نقل به مضمون)
  
  -شما بچه ها رو دوست داريد؟
  كيريلوف( شخصيتي كه قصد خودكشي دارد) خونسرد جواب داد:
  آنها را دوست دارم
  پس زندگي را دوست داريد
  
  ٦ من ترجمه ي دكتر علي اصغر خبره زاده رو خوندم ،ترجمه ميتونست بهتر باشه
• 
  Chris_P

  I wish I was eloquent enough so I could talk about Demons. I'm not. I severely lack the necessary intellect that would allow me to analyze it or even say a few things worth mentioning, the way they should be said.
  
  I will, however, state the obvious. Demons has great, limitless philosophical value. It's not a novel meant to be read as a pastime activity. It's demanding of one's full attention and capacity and still, it might be necessary for one to go back several times in order to not lose grip of the plot and/or grasp the meaning of Dosto's words. Several matters are touched, such as that of suicide which Camus, a century later, took even further. The main theme, though, is change. A change brought about by persons possesed by demons and this change is the projection of their own demonized selves.
  
  Another thing worth mentioning is its darkness. What I found impressive, though, is that it doesn't need to label itself dark. It doesn't shout it nor does it let its darkness cover its aforementioned philosophical value. It simply is dark. Not the way a novel is, but rather the way life is.
  
  Last but not least, the chapter which was censored and thus left out is very important to the story and truely unique for its time. I'd say that it shines light on the story's point and that alone justifies the title. It beats me why it's included merely as an appendix nowadays and not where it should be.
  
  It's one of the books that every reader should read eventually. One of those books that justify the statement that literature can help elevate the spirit and offer enlightenment. A true masterpiece.