Trilogjia Albanika III: Letërsia Shqipe: Perspektiva Shoqërore by Arshi Pipa

Ky libër është një vazhdim i eseve mbi letërsinë dhe folklorin shqiptar, disa prej të cilave të botuara plotësisht apo pjesërisht. Ndërsa gjenden disa vepra mbi historinë e letërsinë shqipe, mungon edhe një vepër mbi faktorët sociologjikë. Një vepër e tillë është më e nevojshme meqë letërsia shqipe është kryesisht një produkt (zhvillim) i folklorit, një shkencë shoqërore.
Eseja e parë "Ethos – i dhe Ethnos – i në traditën letrare arbëreshe" e çon lexuesin në origjinën e letërsisë shqipe, në gjysmën e parë të shekullit të 18. Ajo periudhë dëshmoi një interes në mbledhjen dhe përpunimin e poezisë gojore, kryesisht epike dhe të këngëve të shenjta nga priftërinjtë italo – shqiptarë të ritit ortodoks grek.
Inkubacioni letrar i këtij materiali folklorik dhe gati popullor, koleksioni më i hershëm i të cilit është Chieuti Codex (1737), zgjati një shekull të plotë. Në vitin 1936, Milosao, xhevahiri i letërsisë arbëreshe doli në dritë. Poema, origjina e thjeshtë e së cilës mbështetet në mbledhjen e këngëve të popullit nga De Rada në vendlindjen e vet të Kalabrisë, është kryevepra e letërsisë romantike që lulëzoi në shek. 19 dhe vazhdoi edhe pas arritjes së pavarësisë nga Shqipëria në 1912.