Nie mówię żegnaj by Han Kang

Nie mówię żegnaj Reviews

• 
  Magdalena Miękińska (getbooky)

  3.5
• 
  Eylül Görmüş

  Of beni -bir kez daha- mahvettin Han Kang. Güney Koreli yazar son kitabı Veda Etmiyorum'da tıpkı Çocuk Geliyor'daki gibi ülkesinin karanlık bir dönemine bakıyor, hatta bence bu kitabı Çocuk Geliyor'un üstüne okumalı zira metin, o kitabı yazdığı dönemde yaşadıklarını anlatmasıyla başlıyor.
  
  İnsanı okurken tüketen, içinden canını çeken bu kitapları yazarken Kang ne hale geliyor acaba diye düşünüyordum, sorunun cevabını da alıyoruz bu kitapla. Yaşanmış onca vahşeti, dökülen onca kanı, ölen çocukları, katledilen insanları yazmak için araştırma yapar ve sonra onlardan edebiyat devşirirken sahiden sağlığından feragat ediyor, ruhunun bir kısmını teslim ediyormuş.
  
  Bu kitapta da benzer bir şey yaşanmış olmalı, zira olağanüstü acıklı bir hikaye okuyoruz. Yazar bu kez bizi 1948'e, Jeju ayaklanmasına götürüyor. 14 ila 60 bin kişinin Komünist olmak suçlamasıyla öldürüldüğü bir ayaklanma bu, kitabı okuyana kadar bilmiyordum, öğrenmiş oldum.
  
  Günümüzde başlayan hikaye, anlatıcımızın yakın arkadaşı İnson'un kendi anne ve babasının geçmişini araştırırken memleketi Jeju Adası'nın tarihini kazımaya başlaması ve bizzat kendi ebeveynlerinin bu kanlı katliamdan paylarına düşeni aldıklarını öğrenmesiyle geçmişe uzanıyor. Anlatıcımız, İnson ve onun annesinin, üç kadının gözünden bakıyoruz tarihe ve zamanın dibine, dibine, dibine doğru iniyoruz Han Kang'ın rehberliğinde. Geçmişle bugünü öyle bir birbirine ilmekliyor ki, üzerinden geçen 80 senede olayın dehşetinin bir gram azalmadığını iliklerinde hissediyor insan okurken. İlmeklediği şey sadece geçmişle bugün değil; rüyayla gerçek, hafızayla unutulma, travmayla sevgi. Bir arada var olabilen, birbirini yanlışlamayan aksine mümkün kılan şeyler. Ölü çocukların yerine inadına yaşatılan çocuklar. Zayıf, yenik gözüken insanların sabırlı mücadeleleri. Ne çok, ne çok şey var bu romanda.
  
  Ve tabii kar… Bu romanı kışın karlar altında okumalıydım belki ama Han Kang öyle atmosferik yazıyor ki, nerede, ne koşulda okursanız okuyun içinde bulunduğunuz odaya zaten yağacak o kar, tenimde hissettim resmen o bitmeyen kar tanelerini.
  
  Çok, çok, çok iyi bir roman Veda Etmiyorum. Han Kang da çağımızın en büyük yazarlarından biri bence.
• 
  emma

  han kang hive...it's our time
• 
  emily

  If one can look at a work of literary translation as a transportation of vibes as playfully(?) preached (and also accomplished) by the wonderful Jeremy Tiang (
  Beijing Sprawl), then I would like for my review to be mostly about vibes (if I can even manage that). So I’m starting it all off with this mini playlist below. Haven’t done this little sonic curation to go with my reviews for a long while now, but why not? In any case, reading this has been the most desperate and chaotic way I’ve ever ‘tried’ to read a book/novel, so it would only be appropriate to explain my experience of it all with something as closely desperate and chaotic as possible.
  
  
  Old Town - Say Sue Me
  
  Pearl Diver - Mitski
  
  Iota - Angel Olsen
  
  Han Kang’s historical fiction (I dislike this term, but will have to settle for the low-hanging fruit for now; you’ll know why I’m not a fan of the term if you like Labatut too) depicts the aftermath/fallout of the Jeju uprising, or rather and simply, the Jeju massacre. About 10% (30,000) of Jeju’s population was killed, and approximately 15% of the survivors left to find refuge in Japan. Without a doubt a difficult thing to write about, and who else better to write it in the most respectful way than Han Kang? After all, she did
  Human Acts brilliantly. That was and probably still is my favourite Han Kang novel/book. It’s either that or this. Han Kang's highly sensitive and meticulous way of composing her work/writing is almost unrivalled (or at least a tough contender).
  
  Not a spoiler per say, but the haunting yet silent, cold ‘image’ of the sawed off fingers of one of the characters — saturated the entire ‘mood’ of the novel for me. To me it didn’t feel like it was just being introduced early/used as something to increase ‘shock value’, but I think there is more to it than that. It was so carefully and cleverly done. I thought it suitable to bring that one up because I thought it one of the highest forms of literary ‘art’ ever crafted. That, juxtaposed with the paragraph about the falling, red camellia petals on snow. Without discounting or disrespecting the beauty of the writing, my personal experience of reading this book, I feel, is almost like walking through an art installation, a living/breathing museum of some kind. This is because it depicts a time in history that I have no connection to, and only know of vaguely. When I think of Jeju, this is definitely not what comes to mind. In fact, (other than it being a go-to 'travel destination', and the legendary women divers) I would actually be reminded of my least distant memory linked to the word and place itself. And that was a very mundane scene of (having just shared a Jeju-grown (allegedly) orange with my mother, and then being vaguely orange-scented entering a shop to quickly buy something) almost bumping into a wavy-haired child in there screaming ‘I hate you’ (in Korean) repeatedly at a man who is probably his dad; and then the dad and I made harmless, meaningless, exhausted eye contact before we went opposite directions and went on with our lives. It all just reminds me of the importance of context; and how each one of us are essentially weavers of our collective memory — interconnected, interwoven, everlasting ‘fabric’ of life.
  
  Surely not a book I’ll read only once. For one, the obvious reason — a brilliant piece of literature, but then also because one of my favourite translators (Emily Yae Won,
  I'll Go On) has already gone and translated this particular Han Kang book into English, but the only problem being that it’s not yet out. The estimated publication date is some time this year or the next I believe? Call it a lack of patience if you will, but I had to read this. I chose the less rational option instead of the more sensible one which was to wait (albeit uncertainly) for the one translated into English to be available. I started with the original Korean text but Han Kang is especially difficult to read (in my opinion, with my deficient familiarity with the Korean language, because for a lack of a better phrase, her writing is akin to something like poetic prose which is something I would adore and appreciate fully in my ‘dominant’ language that is English (for better or worse, it just is)). And then I tried the one in Chinese translation, but if I’m being truly honest about it (even if this may just be pretentious indulgence and inevitably embarrassing on my part), I only acquired that one because I thought the cover was (most) pleasing to look at. So mostly I read it in French, which should have been my first option anyway if I had been sensible about it. But apparently chaos and desperation are first and foremost in this reading experience.
  
  The French translation is by no means a subpar one. It’s so brilliantly done that it ended up being the finalist for the Prix Femina Etranger 2023; and the winner for the Prix Médicis Etranger 2023. The core of the novel, the way I read it/think of it, is an advocate to go against ‘forgetting’. To not stand with the erasure of history (but essentially memory both personal and collective). Because to conveniently/comfortably lean on that and to act on that would be an act of violence (the second act of violence to the first act of violence if there is already one to begin with). Can’t remember which writer had said this, but the ones who remember more hurt more (and I’m sure there are many other variations of this said by others). But Han Kang heads on in stronger and illuminates the fact that actually the one who forgets more is the one who hurts others more. The one who is alright with ‘forgetting’ is essentially the one who is more tolerant of violence, therefore being the one who sustains the continuance of violence upon others. Nothing to do with amnesia or Alzheimer’s here, but that should go without saying, but common sense is not so common, or however the cliché goes!
  
  Han Kang always makes the focal point of her writing the complexities and beauty of human relationships no matter what it is she writes about or around. Surely someone else must have made the connection, and I’m not the first one indulging in this revelation, but there is something Sebaldian about Han Kang’s writing. I’m thinking of
  The Emigrants (which I did like, but forgot to catalogue/review, read some time last year) in particular. The emotional and mental fallout of a traumatic event, essentially. So with that lingering thought in mind, I Google-ed ‘Han Kang Sebald’, and was led to an article by The Guardian, written by Han Kang, about the
  books of her life — unsurprisingly, she calls Sebald a writer ‘who changed her mind’ (on what I do not know, perhaps simply in a generally transformative way) — and she also considers ‘The Emigrants’ in particular to be the one she ‘cherish(es)’ (most of all?). The entire article, I thought to be a thought-provoking and interesting disclosure of her personal thoughts and ‘journey’ as a reader as well as a writer. Well suited for all, both unfamiliar and familiar to Han Kang and her writing.
  
  If she’s not the most read one, then Han Kang is surely one of the more often read (South Korean) writers in the Anglosphere (I may have even read somewhere that she’s more popular or at least read more ‘abroad’, or rather ‘in translation’ than she is in South Korea), but just imagine how enticing her books will be to fans of Sebald? I do not mean this in a derogatory way (because I, too, am a fan of Sebald). If anything, I only feel a strange and isolated excitement in relation to that. I hope any reader who adores Sebald will give Han Kang a read if they haven’t already done it. More likely than not that they will appreciate (and even find resonance in) Han Kang’s work the way I did. But I do specifically mean this one in particular, and also ‘Human Acts’ (this, in hindsight, I believe I have under-rated, and should give it another read; I have heard from friends that it is also significantly more ‘profound’ and ‘nuanced’ in its original, Korean text (but ultimately one can argue that this has to do with an individual preference/taste of literary translation style), but alas I am not so incline towards such acts of biblio-masochism — to read an entire untranslated Han Kang novel).
  
  And lastly, what strikes me as interesting is how the title of the book is translated slightly differently in every language it has been and will be translated into (which isn’t anything too extraordinary, but it interests me nonetheless). In English, I believe it has been decided, and will be titled, ‘We Do Not Part’. In Swedish, (to my own understanding) ‘I Do Not Say Goodbye’. In Chinese, (again my own ‘direct’ understanding of it), ‘(To) Forever Not Bid Farewell’. In French, of course, is ‘Impossible Goodbyes’, which I feel is the most beautiful translation out of all (and the English one being my least favourite of all — bit too colloquial to grab a reader’s attention I would think). For this, I wasn’t sure how to share/add excerpts (from books into reviews) like I usually do (since I was (albeit without discipline or proper commitment) reading three books). So I’ll just share this bit below to conclude. And to share all three versions of it since that would mirror my own experience of reading it in the most accurate way.
  
  [‘bits’/excerpts to come later; just wanted to quickly type all this/review up before I forget/lose the desire to]
  
  The core message of the book (at least the way I read/understand it) is to encourage/display the importance of the preservation of ‘memories’ of violent histories caused by humans upon humans, such as in this case, mass-killings/ a massacre. Some would argue that through this, we would all (as human beings) ‘learn’ and refrain from repetition. But evidently, even as I read the book/write my thoughts about it at this moment in time (in different parts of the world) war, massacres and genocides persist. Surely, it makes one think. And perhaps thinking, or rather the persistence of ‘human thoughts’ are those that keep our humanity intact/alive. And this spills over to the ‘philosophies’ of AI (progression/future) in relation to ‘consciousness’ — about how essentially human ‘imagination’ is the most ‘human’ thing about being a human.
  
  Not clever enough to go any deeper into that, but I’m reading
  AI 2041: Ten Visions for Our Future by Chen Qiu Fan (who also goes by Stanley Chen) on the side — and all of that is being touched on/explored brilliantly. Without going on a full-blown tangent here, what I am essentially trying to say is that it is all relevant and related. Not a lack of ‘conscience’ (a troubling concept that varies slightly/drastically from one person to another) but (more importantly) a lack of ‘consciousness’ is what makes room for a fertile bed for violence (and ultimately poses the largest risk to ‘humanity’ especially when including matters such as climate issues as well). And the abundance of evidence makes it all hard to deny. There is also an underlying whiff of ‘Tao’ (which again I am not clever to go further into but can recommend Ken Liu’s translation of the text,
  Laozi's Dao De Jing). It is a difficult text (at least for me), but luckily there is no shortage of options when it comes to the text in ‘translation’. I may be wrong (and it could’ve easily been another writer) but I am pretty sure in one of the interviews he appeared in, Chen has mentioned that one of the translated texts resonated with him more than the original text (even though Chinese is his ‘dominant’ language, I believe) which I thought was really interesting (bringing it back to the first line of this review, Jeremy Tiang’s view on literary translation — being largely about ‘vibes’ — which is also applicable here). And perhaps if we assume the interchangeability of the word ‘resonate’ with ‘vibes’ here, then it just means that instead of reading in a single, straightforward manner, to ‘vibe’ with a piece of text would be to read with one’s entire being. And that is not unlike my experience of Han Kang’s narrative (her historically-leaning ones at least).
• 
  Tomasz

  Moje pierwsze spotkanie z twórczością Han Kang wspominam jako średnio udane. „Biała elegia” kojarzyła mi się ze zbiorem impresji przesiąkniętych poetyckością, co sprawiło, że jej odbiór opierał się głównie na odczuwanych emocjach, których u mnie niestety zabrakło. W przypadku „Nie mówię żegnaj” widzę sporo podobieństw, jednak tym razem wątek straty i żałoby zostaje rozciągnięty szerzej, gdyż na tapet autorka bierze ludobójstwo na wyspie Czedżu, ubierając tę tragiczną historię w warstwę symboliczną.
  
  Nie chcę tutaj pisać o zarysie fabuły, bo mam wrażenie, że jest ona tylko pretekstem do opowiedzenia o czymś zupełnie innym, a odkrywanie kolejnych wątków opowieści sprawiło mi największą satysfakcję podczas lektury. Równie ważną, a może wręcz najważniejszą częścią powieści jest jej język oraz wykorzystywane przez Han Kang symbole i alegorie. Tutaj zaznaczyć trzeba, że o ile niektóre z nich są oczywiste i łatwe do odszyfrowania, tak niektóre wymagają znajomości kultury oraz wierzeń koreańskich, co może utrudniać odbiór.
  
  Niestety, dla mnie książka okazała się zbyt oniryczna, balansująca na krawędzi jawy i snu, skupiająca się zbyt mocno na symbolach. Już sam początek mnie znużył i odniosłem wrażenie, że gdybym przestał czytać w tamtym momencie, to nie straciłbym zbyt wiele. Zaznaczam jednak, że jest to wyłącznie moja preferencja w stosunku do motywów, za którymi nie przepadam i być może inni czytelnicy są w stanie odkryć coś, czego ja nie dostrzegłem. Poza tym jest to historia o pamięci zbiorowej na temat tragedii, która jątrzy się jak otwarta rana, podrażniana wciąż tak samo, jak nakłuwane są palce jednej z bohaterek. Proces gojenia jest być może trudny i bolesny, jednak konieczny do tego, aby rana się zagoiła.
• 
  Renklikalem

  Devletlerin utançlarının faturasını dünyanın neresinde olursa olsun hep bireyler ödüyor. Üstelik kuşaklar boyu aktarılan bir travmayla. “Şu karanlığı delip geçmek mümkün müdür ki?” Hala her gün tüm dünyanın gözü önünde yapılan işkencelere, kıyımlara şahit olurken ve günün sonunda kaybedenin sadece sivil halk olduğunu bile bile yaşamaya nasıl devam eder insan? Han Kang’ın çabasını bu anlamda çok kıymetli buluyorum. Her kitabı bir tokat, her kitabı ayrı bir saygı duruşu. Ne yazsa kalbimden vuruyor zaten istisnasız.
  
  Şimdilerde bir tatil adası olarak bilinen Jeju Adası’na gidiyoruz bu sefer. Adanın çok değil yetmiş yıl önce büyük bir toplu katliama ev sahipliği yapmış olması ne tuhaf. Tuhaf kelimesi tabii sakil kalıyor yaşananları ve rakamları düşününce. Böyle yazarken yalnızca bir rakamdan ibaret olan kişilerin çoluk çocuk, kadın erkek yaklaşık otuz bin kişi olması da öyle sakil işte. Adanın nüfusunun yüzde onundan bahsediyoruz. Düşünebiliyor musunuz? Suçları komünist olmak. Sanki hiçbir şey olmamış gibi insanları gruplar halinde öldürüp denizde gel gite bırakmışlar, maden oyuklarına itmişler.
  
  “İnsan insana ne yaparsa yapsın artık daha fazla şaşırmayacakmışım gibi gelen bir durum… Kalbimin derinliklerinden bir şeylerin çoktan sökülüp atıldığı, açılan boşluğu ıslatarak çıkan kanın artık kırmızı olmadığı, daha fazla şiddetle fışkırmadığı ve paramparça kesikte ancak teslimiyetin durdurabileceği bir acının titreştiği bir durum….”
  
  Bu ayıp sonsuza kadar sürebilirmiş gibi diriyken rahat vermedikleri insanların ölülerine de rahat vermemişler. Ada halkının ölülerini anmak için diktiği anıtı 60’larda yıkmışlar, 78’de katliamı anlatan bir romanı yasaklayıp yazarını da hapse atmışlar. Şüphesiz hakkında yazması birçok yönüyle zor bir konu. Fakat bunu bu kadından başka böyle dokunaklı, kimseyi incitmeden tokatlayarak kim anlatabilirdi bilmiyorum. Hem kişisel hem kolektif hafızamıza bir çivi gibi çakıyor tüm satırları. Günlerdir kafamın içinde sayıklamalar halinde dönüp dolanıyor yazdıkları. Bu kadar acı, bunca ahla nasıl dönüyor bu dünya. Tam da benim sık sık kendi kendime kurduğum şu cümleyi kuruyor kitabın bir yerinde: “İnanılmaz olan, güneşin her gün yeniden doğmasıydı.”
  
  En etkilendiğim yanlarından biri de hep olduğu gibi karakterin aklı karıştıka benim de kafamın bulanması, yazarın bir şekilde tüm o acıları okura da hissettiriyor olması. Kitabın ilginç yanlarından biri de tekrar okunmak için adeta okuru çağırması. Bitireli birkaç gün olmasına rağmen elime aldığım her farklı kitapta tekrar beni çağırıyor sanki. Orman aklıma düşüyor, ağaçlar, karakterler, acılar. Kitaptaki ormanın Gyongha’yı çağırması gibi… Han Kang ne yazarsa yazsın insanın karmaşıklıklarını, travmalarını ve yaralarını çok sağlam anlatıyor. Dilerim yaşayanlarının da ölenlerinin de ruhu huzur bulur bu toprakların.
  
  Temmuzun bu çılgın sıcağında sizi sanki karlar altında kalmış gibi üşütecek, zihninizin bir an bile susmasına izin vermeden okuyacağınız bu romanı kaçırmamanızı öneririm.
  
  
• 
  Korcan Derinsu

  4.5/5
  
  Veda Etmiyorum, 1948 yılında yaşanan (aslında bir on yıl daha devam eden) Jeju Adası Katliamı (kısaca özetlemek gerekirse; komünizmden kopmak istemeyen halkın isyan başlatması, devletin orantısız güçle bu isyana karşılık vermesi ve sistematik şiddetin yıllar boyu sürmesi) üzerinden bireysel hafızayla kolektif hafızayı ele alan, iyi tasarlanmış, iyi yazılmış bir roman. Hatta bir adım ileri götürerek okuduklarım içinde en sevdiğim Han Kang romanı olduğunu da rahatlıkla söyleyebilirim. Yazarın rüya-geçmiş-şimdiki zaman arasındaki geçişkenliği belirsizleştirme çabası ve bunun içerikle uyumu o kadar iyi ki hayran olmamak elde değil. Kitabın ikinci yarısında bu belirsizliğin fazlalaştığını hissedip, yer yer yolumu kaybettiğim sayfalar oldu ama evrene çoktan dahil olduğum için büyük bir sorun oluşturmadı. Keşke kışın okusaydım dedim, sebebi de roman boyunca kar yağması.
• 
  Uğur Karabürk

  Han Kang yine insanların yaşadıkları durumları psikolojik bir anlatıyla okuyucuya aktarmış. Kitapta baştan sona bir kar yağışı mevcut. Durmadan kar yağıyor fakat bu insana huzur veren bir atmosferin yansıması değil gibi. Daha çok, romana bir belirsizlik ve ağırlık katmış diyebilirim. Öte yandan güneşin yokluğu da tabii ki birçok şeyi ifade edebilir. Karakterlerimiz üç kadın. Bunların ikisi iyi arkadaş ve biraz geçmişe giderek hem kendi aralarındaki yakınlığı görüyoruz hem de karakterlerden bir tanesi olan İnson’un annesi ile olan iletişime şahit oluyoruz. Yazar kısa kısa geçmişe giderek Güney Kore tarihinin faili meçhul cinayetlerini ve aynı zamanda sivil katliamlarını bizlere aktarıyor. Yine bireysel ve toplumsal travmalar ön planda. Ölüm, yaşam, geçmiş, bellek, ışık sık kullanılan sembolik kavramlar. Han Kang’ın daha önce Booker ödülü kazanan Vejetaryen romanını okuyup çok sevmiştim. Özgün bir konu, kolay okunan bir üslup ile aktarılmıştı. “Veda Etmiyorum” kitabı ise “Vejetaryen” kadar özgün bir konuya sahip olmasa da karakterlerin içinde bulundukları psikolojiler aynı etkileyicilik ile anlatılmış. Yazarın kendine has karamsar, distopik bir tarafı var. Kitapların atmosferlerini de bunlar ile oluşturmayı seviyor.
  
• 
  Yasemin Macar

  ''Veda Etmiyorum'' Han Kang'ın aynı ''Çocuk Geliyor'' daki gibi üzeri zorla örtülen bir gerçeği gün yüzüne çıkarıp gündeme taşıdığı muhteşem bir eser. Kitabı daha iyi anlamak için tarihi arka planı anlatacağım öncelikle. o zaman başlayalım!
  
  3 Nisan 2018 tarihinde, 3 Nisan Jeju Ayaklanması ve Katliamı'nın 70. yıldönümü kutlandı. Nisan 1948'de güneydeki Jeju adasındaki gerilla savaşçıları, ABD destekli Kore polisine ve sağcı paramiliter gruplara karşı silahlı bir mücadele başlattı. 30.000'den fazla Jeju sakini (o dönemde adanın nüfusunun yüzde 10'u) iki yıl boyunca hükümet güçleri ve sağcı paramiliter grupların elinde öldü. O zamanlar ABD ordusu Kore Yarımadası'nın güney yarısını işgal ediyordu ve güneydeki tüm polis, ordu ve hükümet güçlerini kontrol ediyordu.
  
  Tarihi Arka Plan
  
  3 Nisan Jeju Ayaklanmasının kökleri, Kore'nin Japon sömürgeciliğinden kurtuluşuna kadar uzanabilir.  Onlarca yıl süren mücadele ve direnişin ardından Kore halkı, Ağustos 1945'te kendilerini Japon sömürge yönetiminden kurtardı, ancak yeniden yabancı (ABD) güçler tarafından işgal edildi. ABD, güney kısmının kontrolünü ele geçirdi. Kendi adayı Syngman Rhee'yi, başkan olarak belirlemek için güney kısmında ayrı bir seçim yapılmasına karar verildi.
  
  ABD, “demokrasi” adına bölgede nüfuzunu artırabileceği bir diktatörlük kurmak istiyordu. Halkın birrçoğu ABD müdahalesini ononaylamadı. 35 yıl kendilerini sömüren Japonya'ya karşı yürütülen kurtuluş hareketinin ruhunu taşıyan protestolar vardı ve ABD'nin Mayıs 1948'de ayrı bir seçim yapılmasını zorunlu kılma planına karşı çıktılar.
  
  (1 Mart 1947 olayları) Japon sömürgeciliğine direnme hareketinin (1 Mart 1919 Bağımsızlık Hareketi) yıldönümünde, Jeju Adası sakinleri ABD'nin planladığı seçimleri kınamak için bir miting düzenlediler. Polis, muhalifleri kontrol altına almak amacıyla kalabalığa ayrım gözetmeksizin ateş açtı ve aralarında küçük bir çocuk, bir anne ve bebeğinin de bulunduğu altı sivili öldürdü. ABD askeri kontrolündeki hükümetin uyguladığı şiddete yanıt olarak Güney Kore İşçi Partisi'nin (SKLP) Jeju Şubesi silahlı protestolar düzenledi, oy verme merkezlerini yaktı ve polis karakollarına saldırdı.  Jeju sakinleri ayrıca hem özel hem de devlete ait şirketleri hedef alan genel grevler düzenledi.  Sonraki yıl, ABD ordusu komünist olduklarından şüphelenilen 2.500'den fazla Jeju sakininin tutuklanması emrini verdi.
  
  (ABD anti-komünizmi ve aşırı sağcılık) ABD, Jeju'daki muhaliflerin bastırılmasını, bunu "demokrasi ile komünizm arasındaki savaşın" bir parçası olarak kabul edip meşrulaştırdı. Aynı zamanda Kuzeybatı Gençlik Birliği adı verilen şiddet yanlısı, sağcı Koreli paramiliter bir grubun da yardımına başvuruldu. ABD askeri danışmanları, isyanların bastırılması için eğitim ve lojistik destek sağladı.
  1947'nin sonlarında, Amerikan Karşı İstihbarat Teşkilatı'nın tavsiyesi üzerine, solcu olarak tanımlanan veya komünizme sempati duyan herkes, Jeju Adası valisi ve Kuzeybatı Gençlik Birliği tarafından "terörist" olarak ilan edildi.  Adı açıklanmayan eski bir ABD askeri danışmanının “Benim görevim isyanı bastırmak ve komünistleri yok etmekti. Jeju Adası'nda birkaç temizlik operasyonu gerçekleştirdik." dediği aktarıldı.
  
  3 Nisan 1948 ve sonrası
  
  Jeju sakinlerinin mücadelesi 3 Nisan 1948'de kitlesel bir isyanla sonuçlandı. SKLP'nin gerilla savaşçıları, polise ve sağcı paramiliter güçlere karşı ayaklanmaya öncülük etti. Seçimi engellemek ve ABD kontrolündeki Syngman Rhee hükümetini kınamak için polis karakollarına saldırdılar ve oy verme merkezlerini yaktılar. SKLP Kadınlar Birliği, seçimlerde oy kullanmaları için hükümet güçleri tarafından fiziksel olarak tehdit edilmelerini önlemek amacıyla bölge sakinlerini dağlara götürdü.
  
  3 Nisan'ın erken saatlerinde 350 gerilla savaşçısı Jeju Adası'ndaki 24 polis karakolundan 12'sine saldırdı. 10 Mayıs seçimlerine giden haftalarda gerillalar seçim bürolarını dağıttı ve telefon hatlarını keserek, yol ve köprülere erişimi engelleyerek seçimle ilgili tüm iletişimi kesintiye uğrattı. Onların dirençli çabaları nedeniyle Jeju'daki seçim sonucu geçersiz sayıldı. Ancak aylar sonra, Temmuz 1948'de Syngman Rhee, Güney Kore'nin cumhurbaşkanı olarak atandı.
  
  Gerilla muhalefetine yanıt olarak ABD, Jeju'yu resmen "Kızıl Ada" ilan etti ve komünistlerle bağlantılı olduğu belirlenen tüm sakinlerin yakalanmasını emretti. Bu düzene "Kızıl Av" adı verildi. Sözde ''Kızıl Av”a karşı mücadele bir günlük bir süreç değildi. Polisin ve sağcı paramiliter güçlerin on binlerce cana mal olduğu bu çatışma yedi yıldan fazla sürdü.
  
  17 Kasım'da, göreve başladıktan sadece dört ay sonra Rhee, Jeju Adası'nda sıkıyönetim ilan etti. Daha sonra Güney Kore ordusuna, yeni kurulan Güney Kore hükümetinin otoritesine hâlâ direnen gerilla savaşçılarına karşı "Kavurulmuş Toprak" stratejisini uygulamaya koyma emrini verdi. Rhee hükümeti sıkıyönetim ordusunu konuşlandırdı ve Jeju sakinlerine Chungsangan bölgesinde yakalanan herkesin "İsyancı" olarak tanımlanıp derhal öldürülece��ini bildiren bir duyuru yaptı. Beş aylık sürede Chungsangan Köyü'nün yüzde 95'i yakılırken, hayatta kalmayı başarabilen ve kaçabilen köylüler dağlara sığınmak zorunda kaldı.
  
  ABD, Jeju Adası'ndaki kitlesel baskıyı ve soykırımı meşrulaştırmak için anti-komünist propagandayı kullandı. Medyası, Kore'nin ABD askeri varlığına karşı ayaklanmasının ardındaki Sovyet etkisine dair temelsiz hikayeler uydurdu.  Ocak 1949'da New York Times, Sovyet denizaltılarının sözde sol isyana yardım etmek için Jeju Adası yakınlarında olduğunu iddia eden bir makale yayınladı. 9 Nisan 1949'da ABD'nin Güney Kore Büyükelçisi John Muccio, Sovyetlerin "Terörist Saldırılar" düzenlemek için Jeju'ya sızdığını iddia etti. Ancak böyle bir iddiayı destekleyecek kesin bir kanıt yoktu.
  
  50 yıllık sessizliği bozdu
  
  On yıllar boyunca Jeju Ayaklanması ve Katliamı'nın tarihi kaydı, ABD destekli sağcı Güney Kore polisinin elinde öldürülen binlerce insanın hikayeleriyle birlikte derinlere gömüldü. 50 yılı aşkın bir süre sonra Güney Kore, hükümete ayaklanmanın/katliamın ardındaki gerçeği araştırma yetkisi veren özel bir yasa çıkardı. 2003 yılında eski Başkan Moo-hyun Roh, Jeju halkından resmi bir özür yayınladı: "Hükümetin yanlış kararları nedeniyle, Jeju'daki birçok masum insan birçok kayıp verdi ve evleri yıkıldı."
  
  Ancak özrün ardından, ölen mağdurların aileleri ve destekçilerinin taleplerini karşılayan herhangi bir somut adım atılmadı. 3 Nisan Kurbanlarının Yaslı Aileleri Derneği, Jeju 3 Nisan Ayaklanması ve Katliamı'nın 70. Yıldönümü Pan-Ulusal Komitesi ve Jeju Konseyi gibi kuruluşlar, sorumlu taraflardan adalet ve uygun tazminat talebinde ön saflarda yer aldılar. Ekim 2017'de, ABD'yi Jeju halkına yönelik şiddetli askeri baskıdaki rolünün sorumluluğunu üstlenmeye çağırmak için 100.000 imza toplamak amacıyla bir imza kampanyası başlattılar.
  
  The Hankyoreh gazetesine göre, Jeju 3 Nisan Ayaklanması ve Katliamı'nın 70. Yıldönümü Pan-Kore Komitesi 10 talepte bulundu; bunlar arasında; katliama ilişkin hükümet soruşturması ve ABD'nin bu konudaki sorumluluğu; mağdurlar, hayatta kalan aileler ve topluluklar için tazminatlar; yasadışı yargılamalar sonucunda hapsedilen kişilerin belirlenmesi ve onurlarının yeniden sağlanmasına yönelik bir yasa; Jeju ayaklanmasıyla ilgili tarihi mekanların korunması ve bakımı için finansman; mağdurlar ve hayatta kalan aileler hakkında rapor toplayacak bir sistemin finansmanı ve desteği; misyonun kalıntılarının keşfedilmesi ve kazılması için hükümet desteği; hayatta kalanların ve ailelerin katliamla bağlantılı travmadan iyileşmelerine yardımcı olacak bir kurumun finansmanı; ayaklanmanın karalanmasını ve yanlış tanıtılmasını önleyecek bir yasa; ve ayaklanmaya uygun bir ismin belirlenmesi yer aldı. (Kaynak Korean Quarterly)
  
  
  Jeju Olayı mağdurlarının sayısının 25.000 ila 30.000 arasında olduğu tahmin ediliyor. Bunların yaklaşık %80'i sivil, yaklaşık %20'si ise militandı. Bu olay, Modern Kore tarihinin en trajik olaylarından biridir. Bu, hükümet diktatörlüğünü, acımasız baskıyı ve halk direnişini birleştiren karmaşık bir olaydır. Hala tam anlamıyla çözülmemiş bir sorun olmaya devam ediyor. Mağdurların onurunun iade edilmesi, gerçeğin araştırılması ve mağdurlara tazminat verilmesi gerektiği gibi gerçekleştirilmiyor. Ayrıca Jeju Olayı bize önemli tarihi dersler veriyor: Hükümetin diktatörlüğü ve acımasız baskıları asla tolere edilemez ve halkın direnişi haklıdır, geçmişin acı dolu günlerini hatırlamak ve unutmamak, gelecek için bir başlangıç noktasıdır. Evinden okuluna ya da tarlasına giden bir sürü insan birbirlerine veda edemedi ve hala ruhları Jeju Adası'nda yaşamakta. Adaya özgü volkanik taşlarla örülü yığınlar görürseniz bilinki burada yatan binlerce ruhun izleri var.
  
  Han Kang, muhteşem bir kurguyla kendi araştırma sürecini de kurguya yedirerek Gyongha ve İnson'un rehberliğinde tabi Jeong Sim'in olaylara tanıklığı ve bugüne kadar topladığı bilgiler, kanıtlar ve aile geçmişiyle içimizi buz gibi soğutan bir rüyada karların esir aldığı o ormanda kayboluyoruz. İyi ki yazıp sadece bir filme (Jiseul) konu olan bu olayı tekrardan gündeme getirmiş. Kitap yayınlandıktan sonra kabuslardan ve sürekli çektiği migren ağrılarından biraz olsun kurtulmuş Han Kang. Orjinal Kitap'ta yazarın sonsözü yer almakta kitapla ilgili detayı okuyamadım sadece kitap içeriğini paylaşmışlardı. Fakat korece yorumlarda bu son sözde şöyle bir şeyin yer aldığından bahsediyorlar: ''Birkaç yıl önce birisinin bana 'Bundan sonra ne yazacaksınız?' diye sorduğunu ve bunun aşkla ilgili bir roman olmasını umduğumu söylediğimi hatırlıyorum. Şu anki duygularım aynı. Bu aşırı aşk hakkında bir roman.''
  
  Sizce bu roman aşırı aşk ve sevgi mi içeriyor? Yorumlarda buluşalım.
• 
  Sunny

  The writer, Han Kang talks about another deep wounds from Korean history; Jeju 4.3 1948-1949.
  
  I read this book with my body. My whole bodily sensation was involved reading this story. It was painful- I felt lethargic, sweaty, chilled, frozen, cut and spooked. Han Kang's words provoke uncanny bodily sensations- wounds in history seems to become alive and very personal.
  
  Japanese occupation, DongHak movement, Partisan (빨치산), 4.3. Jeju, Korean war and 5.18 Gwangju- Korean modern history left so much trauma. I wonder even without experiencing these firsthand, whole Koreans are perhaps traumatized. Just knowing your life can be crushed by the same people who shared your heritage. Just knowing having a different idea and belief are enough to kill you and your infant child. Enough to traumatize the whole country and generations to follow.
  
  I do wonder whether the writer, Han Kang (like one of the main character in the book) suffered writing this, living through the history again to write and remember. I imagine the writer must have experience the story in her body, as she brought the story alive.
• 
  spillingthematcha

  „Nie mówię żegnaj” to książka, która nie była dla mnie łatwą lekturą. To powieść wymagająca, zarówno ze strony fabularnej, jak i językowej, jednak niewątpliwie jest to również poruszająca i ważna historia. Co więcej, jest to książka nawiązująca do prawdziwych wydarzeń historycznych, dzięki czemu jej wartość emocjonalna miała dla mnie dużo większe znaczenie, a portrety psychologiczne bohaterek dopełniły ją w genialny sposób. To przede wszystkim opowieść o walce i bezgranicznej miłości. Napisana w zupełnie kontrastującym stylu - poetyckim, barwnym, przyniosła mi wartościowe przeżycie literackie. Niewątpliwie jest to pozycja warta uwagi.
• 
  Hulyacln

  Birinden hesap sormanız için yakasına yapışmanız gerektiğini düşünürsünüz. Hakkınızı ancak bu şekilde alabileceğinize inandırıldığınızdan belki de. Ama bu çoğunlukla işe yaramaz. Koca bir yorgunluk kalır geriye.
  Başka bir yolu daha olabilir hesaplaşmanın: yazmak.
  Kanarken kanatabilirsiniz çünkü. Aynı şiddetle olmasa da sarsabilirsiniz.
  Han Kang yine hesaplaşıyor. Sapkınlıklardan, kendi geçmişinden, Gwangju’dan sonra bu sefer Jeju’yla. Bir arkadaşlığı 3 Nisan 1948’e götürüyor. Kuşaklar atlıyor, bugünün acısının siyah köklerini yıllar öncesinden topluyor.
  Parçalı, dağınık bir kitap Veda Etmiyorum. Sebebi bugün bile yerlerine oturmamış taşlar. Okudukça ve bilhassa sona geldiğinizde anlıyorsunuz.
  .
  Han Kang yine şaşırtmıyor beni. Çekmediğim bir acıya ortak ediyor.
  .
  Göksel Türközü çevirisi, Tahir Berk Yılmaz kapak tasarımıyla ~
• 
  s.penkevich

  Han Kang hive lets goooooo
• 
  Karine Mon coin lecture

  Entre rêve et réalité, on apprend un pan sombre de l'histoire de la Corée. J'aurais aimé en savoir plus sur la narratrice, elle aussi presque fantômatique, mais j'ai adoré la plume.
• 
  Mina Widding

  Läste ut sista sidorna efter författarsamtalet på Littfest, ett lågmält och fint samtal som också lyfte fram kopplingen mellan huvudpersonen/berättaren och Han Kang själv, även om hon förstås blivit en karaktär. Intressant också hur hon sa att hon levt och skrivit hela dagen som sin karaktär, som skrivmetod. Hela början av boken njöt jag framför allt av den självklara och välarbetade berättarstilen, förtätat och starkt. Jaget är i sönderfall, härjad av mardrömmar och en sorg över att ha förlorat sin familj, som jag uppfattade det på grund av sitt skrivande, tidigare böcker om atrociteter i landets historia som hon inte kan släppa. Hon är suicidal, ska bara få till sitt avskedsbrev, när vännen Inseon hör av sig, en dokumentärfilmare hon samarbetat med förut och börjat planera ett konstprojekt, baserat på hennes mardrömmar om svarta trädstammar på ett gravfält, som blir översköljt av tidvattnet. Från mitten, börjar verkligheten luckras upp, när jaget beger sig i snöstorm till vännen Inseons hus på Jeju, för att rädda hennes fågel. Berättandets ändrar då också form och blir mer fragmentarisk, med tidshopp och perspektivbyten, och fokus blir de massakrar som skett på ön, och som jaget inte vetat att Inseon har en personlig koppling till. Snön är mellanrummet, mellan liv och död, fantasi och verklighet, och i den glipan berättar Inseon sin familjs berättelse. Oerhört starkt, skickligt berättat och oväntat. Det finns element av saga, av någon slags magisk realism, och samtidigt en brutalitet och ett avskalande, i det mycket reella och påtagliga faktiska som har skett i historien, som får en att rysa. Han Kang är en ordkonstnär.
• 
  Kinga (oazaksiazek)

  "Nie mówię żegnaj" to moje pierwsze spotkanie z twórczością Han Kang. Pierwsze i raczej nie ostatnie.
  
  ❄️ Historia zaczyna się dość niepozornie. Życiowe rozterki, nękające głowę sny i piętrzące się problemy. Potem akcja przyśpiesza i nagle z główną bohaterką brniemy przez śnieżną zamieć w poszukiwaniu chaty na krańcu świata.
  
  ❄️ Kiedy poznajemy opowieści sprzed lat, mamy ciarki na skórze. Opisy ludobójstwa na wyspie Czedżu (w 1948 roku) nie należą do łatwych, więc to na pewno nie jest książka dla każdego. Pełno tu kobiet i dzieci. Ich losy są opisane w sposób bardzo dosadny, obrazowy. Kleją się one do czytelnika tak jak klei się spadający z nieba śnieg. Jego w tej historii nie brakuje. Podobnie jak trzech kobiet, bohaterek z krwi i kości. To dzięki determinacji najstarszej z nich dowiadujemy się, co działo się na wyspie i jaki wpływ miało to na historię młodszego pokolenia.
  
  ❄️ Mam problem z tą książką, bo ogromnie podobał mi się język, jego poetyckość oraz sama historia. Mam jednak wątpliwości co do sposobu jej ukazania. Pierwsza część lektury była wciągająca, wręcz nieco tajemnicza. Druga natomiast została ostro poszatkowana przez autorkę i choć wywołała we mnie emocje to straciła na takiej uniwersalności, sama nie wiem jak to określić, brakuje mi tu odpowiedniego słowa. Po prostu nie widziałam zbyt dużego związku pomiędzy papugą a masakrą pośród miejscowej ludności...
  
  Książkę oceniłam na 3,5/5 gwiazdki. Nie żałuję czasu poświęconego na lekturę, ale nie sądzę też, aby ta pozycja pojawiła się w tegorocznej topce.
• 
  Niki Vervaeke

  Ik kon niet stoppen met dit te lezen
  stylistisch een parel
  geschiedkundig een eye-opener
  je kan niet meer niet-weten
  tegelijk de afschuw
  het kruipt onder je vel
  vreselijk, vreselijk schoon boek
  
  https://www.tzum.info/2023/12/recensi...
• 
  Jade

  3.5 🌟 woooow ik ben de allereerste hihi
• 
  Bjorn

  Yeah, that's... a choice of a book to read with the news right now.
  
  Even the infants?
  Yes, because total annihilation was the goal.
  Annihilation of what?
  Communists.
  
  Like in
  Human Acts, Kang revisits the unhealed scar of Korea's 20th century. This time with the focus on the late 40s and 50s, as the Cold War was ramping up, as the Korean War was beginning, as absolutely no dissidence could be tolerated. So there are thousands, tens of thousands, hundreds of thousands buried and officially forgotten. Hundreds of thousands of families forced to live without knowing, for 50 years until the government admitted it. How do you move on from that?
  
  The snow starts falling in the narrator's dream and never stops. Snow covers everything. Snow freezes everything. Snow is death. But snow is also malleable, it insulates, it shows everything in sharp contrast.
  
  For a long time I'm not completely sold on Kang's narrative choices here; the way the novel starts in personal trauma, swerves into
  Haushoferian survival drama, then suddenly becomes a dig through archives, through memories. But man, that finale. Those last lines. That snow.
• 
  küb

  Şahane bir roman. Bir kitabı ne kadar çok sevebilirsem o kadar çok sevdim. Ne desem az kalacak gibi hissediyorum.
• 
  Su

  4.5 ⭐️
• 
  Prince Mendax

  en helt underbar läsupplevelse. har ingen aning om vilka karaktärer som är vid liv :)
• 
  Guus van der Peet

  Op een bepaalde manier is het jammer wanneer Gyeong-ha eindelijk aankomt in het huis en de hoofdmoot van het verhaal begint, omdat de tocht door een sneeuwstorm op een klein Koreaans eiland (met af en toe flashbacks naar een operatie waarbij iemand elke drie minuten een naald in haar vingers gestoken krijgt) zo gruwelijk fysiek beschreven wordt dat alles wat daarna volgt alleen maar kan tegenvallen. Daarmee wil ik niet wil zeggen dat de daaropvolgende verwerking van een waargebeurde, vergeten genocide niet keihard aankomt. Maar Kang weet die innerlijke, contemplatieve wereld nooit helemaal zo effectief te verweven met de bijna historiografische passages als het haar wel lukte in Mensendaden. Aan de andere kant: dat andere boek is wat mij betreft een van de bestgeschreven romans van de laatste tien jaar. Dus een iets minder goede variant daarop is nog een steeds een absolute aanrader.
  
  Hulde aan Mattho Mandersloot overigens, die het boek rechtstreeks uit het Koreaans vertaalde, waardoor we voor de eerste keer een vertaling van Kang kunnen lezen die niet eerst door het Engels is gefilterd.
• 
  Sandra || Tabibito no hon

  Mam ostatnio szczęście do dobrych książek, aaa. Niech to się utrzyma.
  
  Jak to było pięknie napisane, z wyczuciem i przeplatane snami na jawie, wspomnieniami, świadectwami. Przepełniona napięciem, z dużą dawką emocji. Tematyka jest ciężka, ale nie czuje się tego, przez książkę się mknie by na końcu dostać wymowne pożegnanie, które pozostawia z niedosytem i brakiem jednoznaczności, ale TO PASUJE.
  
  To bardzo dobra książka. Opowiada o masakrze na wyspie Jeju, o której do tej pory słyszałam tyle co nic.
  
  Czytałam to we współpracy barterowej [reklama] z wydawcą.
• 
  ola ✶ cosmicreads

  całkiem ciekawe, kolejna książka, przez którą się płynie
  treścią przypomina mi „uśmiech shoko”, a okładką „nikt nie odpisuje” :)
• 
  Amber

  Read in Mandarin. IB 2025?!
  
  Very abstract with lots of metaphors that I’m sure I didn’t fully get. I loved how the writing intertwines the past and present—at times I couldn’t tell them apart. And perhaps that’s the message, that what ever happened in the past still lives in us, that we can never forget history, that we shouldn’t look away.
  
  This story is about the 1948 Jeju uprising, where the South Korean government (with support from the US government) massacred 30k (~10% of the population) “suspected communists”. Some historians describe this event as a genocide.
• 
  Edzia

  3.5/5
• 
  VoyagedeFumiko

  Tout part d’un cauchemar. Un vaste champ, une forêt d’arbres noirs dont il ne reste plus que les troncs nus, comme des pierres tombales. Des flocons de neige qui s’y déposent et l’eau qui monte. Puis la marée qui engloutit tout sur son passage.
  
  Depuis la publication de son roman traitant des massacres ayant eu lieu en Corée, ce mauvais rêve ne la quitte plus. Gyeongha sombre dans ce tableau qui la hante. Et nous sombrons avec elle. Rêve et réalité se confondent, présent et passé s’entremêlent. La romancière joue avec nos sens. L’omniprésence de la neige remplace rapidement la chaleur étouffante de Séoul. Elle en devient hypnotique.
  
  Un jour, son amie Inseon lui fait une demande étrange. Elle aimerait qu’elle se rende chez elle, à Jeju, urgemment. La narratrice accepte, se retrouve seule dans une maison éloignée de tout, coupée de l’électricité par la tempête de neige qui fait rage. Là, dans ce village où des répressions sanguinaires se sont tenues suite au soulèvement de Jeju en 1948. Chez Inseon, des années de travail d’archives rassemblées. Sa famille aussi en a été victime. Les spectres qui l’assaillent la poursuivent tout autant.
  
  Des documents éclairés à la bougie. Puis les témoignages des survivants qui s’invitent.
  
  « Elles avaient remarqué que la neige tombée durant la nuit avait recouvert d’une fine pellicule de glace les visages des morts. […] Elle m’a dit avoir compris ce jour-là que, lorsqu’on meurt, le corps devient froid. Et la neige s’accumule sur les joues et une couche de glace tachée de sang se forme. »
  
  Ceci n’est pas un roman historique documentaire. L’autrice embarque son lecteur dans un récit onirique fendu de témoignages bouleversants, dans un rythme haché mais ensorcelant.