| Title | : | The Spinoza Problem |
| Author | : | |
| Rating | : | |
| ISBN | : | 0465029639 |
| ISBN-10 | : | 9780465029631 |
| Language | : | English |
| Format Type | : | Hardcover |
| Number of Pages | : | 321 |
| Publication | : | First published January 1, 2012 |
| Awards | : | WIZO Literatuurprijs (2013) |
Spinoza himself was no stranger to punishment during his lifetime. Because of his unorthodox religious views, he was excommunicated from the Amsterdam Jewish community in 1656, at the age of twenty-four, and banished from the only world he had ever known. Though his life was short and he lived without means in great isolation, he nonetheless produced works that changed the course of history.
Over the years, Rosenberg rose through the ranks to become an outspoken Nazi ideologue, a faithful servant of Hitler, and the main author of racial policy for the Third Reich. Still, his Spinoza obsession lingered.
By imagining the unexpected intersection of Spinoza’s life with Rosenberg’s, internationally bestselling novelist Irvin D. Yalom explores the mindsets of two men separated by 300 years. Using his skills as a psychiatrist, he explores the inner lives of Spinoza, the saintly secular philosopher, and of Rosenberg, the godless mass murderer.
The Spinoza Problem Reviews
-
I should have known better.
I should have known that this would not be a book for me.
My interest was to learn more about Spinoza. Coward that I am, I thought that a semi-fictional approach to the Dutch thinker would be a smooth way to approach him. The book seemed also to offer an original angle. What would be the link between this 17C Dutch thinker, also Jewish, and a Nazi ideologue?
Dr. Yalom, (Emeritus in Psychiatry at Stanford), also seems to have a strong following of enthusiastic readers.
The structure is certainly effective. Chapters alternate between Bento Spinoza alternate and Alfred Rosenberg. This is a similar structure to the very different book,
Evening in the Palace of Reason: Bach Meets Frederick the Great in the Age of Enlightenment. Swinging between one and the other keeps the reader entertained awakens his curiosity in the story. The pursuit of the supposed link between these two figures certainly adds dynamism to the reading.
And yet, I was not convinced nor satisfied.
The most valuable was what I learnt about Alfred Rosenberg (1893-1949). Originally from Latvia, he lived and studied in Moscow but eventually moved to Germany. In Munich he met Hitler early on. This was in 1919 when the Austrian was still little known. During Hitler’s imprisonment after his attempted coup in 1923, Rosenberg was appointed the Leader of the National Socialists. As he had very strong notions both on race and religion, he became one of the main theoreticians of the movement. It seems he was, however, not well liked by the other Nazi cronies (and this provides rich ground for a psychoanalyst). This did not prevent his playing a key role during the times the Nazis were in power. He was accused and sentenced to death during the Nuremberg trials.
It seems he also had an obsession with Spinoza and even if the Jewish community, through the most severe of the ‘cherems’, had expelled the philosopher, Rosenberg could not reconcile that even if Spinoza had rejected his religion, that he was nonetheless a Jew.
The book fleshes this out in a mixture between psychoanalysis and historical fiction. Yolem has invented a couple of characters who serve as his mouthpieces. Through these he questions his two protagonists. Or rather, he certainly puts Rosenberg in the couch, in whom he detects inferiority complexes arising out of his childhood, but is more respectful of Spinoza. The Dutch thinker is given another chair and allowed to formulate many questions.
I found the Spinoza sections the most unsatisfying. Almost all the attention is given to his (non) religion and his conflict with the Jewish community. The task to bring Spinoza alive is not easy. Having been expelled from his community when he was in his twenties, so that not even his brother or sister could approach him, we now know very little about his life.
Clues about other aspects of his thinking, apart from the religious one, are scant. The historical settings are also not believable. Apart from the titles of the chapters with dates, inclusion of a few names of places, and the detail that Spinoza eats Dutch cheese (really!), one has no sense that we are transported neither to a particular place nor back in time.
Whether we are in Germany in the second quarter of the 20C or in Holland in the 17C, the voices are the same. They are all coming out of a ventriloquist sitting next to a couch.
Ah, and don’t ask me what was the connection, or 'Problem', between the two figures. Tenuous indeed.
I was very close to abandoning the read, but my own neurosis prevented me.
May be I should visit a shrink.
-
واقعا تو ذهن يالوم چي گذشته كه تونسته اسپيونزا را به روزنبرگ وصل كنه؟
چطور اصلا چنين ايده ايي به ذهنش رسيده؟
اين ذهنها از چي ساخته شدن؟
چرا ما از اين ذهنها نداريم؟😐 -
The Very Refuse of Thy Deeds
The ethical principles of justice and charity are the enduring legacy of Judaism. Through countless generations of the Jewish community, they have been transmitted to Christianity and Islam, and through them to the world, as the essential foundations of what most of us can agree is civilized society.
Yalom recognizes this Judaic contribution to human existence. He also recognizes that without the cultic and social loyalty of Jews throughout the centuries, such a contribution would not have survived as more than the short-lived refuse of tribal convention. It is the perennial insistence, one might say obstinance, of the community that has been necessary to provide "a light to the Gentiles."
Yalom also recognizes the philosophical problem created by the success of the Jewish community. His tale, in fact, follows two threads of this problem. The first thread is represented by the life of Baruch Spinoza, a 17th century Jewish philosopher. Spinoza accepted the ethical demands of justice and charity but rejected their cultic and social matrix. Consequently he was excommunicated, one might say unjustly and certainly with little indication of charity, from the Jewish community. This is the philosophical problem presented by an ethical community: must it be willing to contradict it own teaching in order to ensure its ability to teach?
The second thread is also connected with the success of the Jewish community. This success has always been achieved in the face of enormous historical forces aimed at destroying Judaism and its contributions - most recently the insanity of European fascism. Yalom uses a fictionalised biography of the leading Nazi theorist, Alfred Rosenberg, as his protagonist to make a point: an important reason for anti-Semitism is the very survival of Judaism, both as a religious community and as a dominant component of European culture. In Yalom's narrative Rosenberg's virulent anti-Semitism is made problematic by the attested devotion of the German poet and national symbol, Johann von Goethe to the Jew, Spinoza. Goethe as well as Rosenberg are themselves the product of Jewish culture.
These two issues are the components of the eponymous Spinoza Problem as presented by Yalom. On the one hand the Jewish community is a necessary condition for achieving what it has accomplished - a relatively civilised society. On the other hand this same community attracts destruction from within and without itself because of what it has achieved. Yalom does an outstanding job of articulating this problem, actually a paradox, as the existential condition of Judaism. He subtly compares this 'Jewish problem' with a parallel problem in the psychiatric community: are there neuroses, for example the fanatical anti-Semitism of an Alfred Rosenberg, which should be 'excommunicated' as beyond hope of correction?
What Yalom is not so good at appreciating is the theological significance of the problem - from psychiatric as well as Jewish perspectives. He makes it clear through comments by his narrator that for him theology is equivalent to superstition, that the scientific attitude of men like Spinoza and his successors in the Enlightenment (especially Kant) make theology not only silly but dangerous. Theology, for Yalom, is the creating of God in the image of man, and should be stopped because it then tries to impose this image as true. Psycho-analysis is the alternative to superstition and as such is a rational substitute for theology.
Yalom obviously has a point. Theology has as often as not been used to justify whatever structure of power happens to be in place - males, believers, monarchists, democrats, fascists, clerics and other assorted bullies from the era of Socrates to the era of Trump. But then the same could be said of much of psychology and sociology, not to mention the hard science directed toward commercial or military superiority. All human inquiry, not just theology, is affected by what is perceived as human interests. There is no disinterested inquiry, nor should there be in a world that has problems to solve.
Yalom misses this point, although it is implicit in his formulation of the novelistic situation. Justice and charity, even supposing we can agree on a single definition of what they might be, are incommensurable on the face of it. This is a fundamental problem. The two criteria (or virtues, or values) are contrary, although not necessarily contradictory, aspects of what philosophers call the Good. As such there is no rational way to make a 'trade-off' between these two criteria of the Good in any real situation. Until the two terns can be somehow reconciled, justice and charity remain abstract and ethically sterile.
The role of theology is precisely to create such a reconciliation between contrary Goods. It does this not by creating an image of God in human form, but by probing for a 'bigger' criterion of the Good which includes both justice and charity, in the manner say that Relativity Physics includes Newtonian Physics as a special case, or the way in which Euler's Theorem unifies radically different universes of numbers in mathematics.
The image that theology creates, therefore, is not of humanity writ cosmically large, but of individual human beings unified with each other in community. The greater the number of people involved, the more difficult the problem of unification, and the closer one comes to that unachievable asymptote, theologically termed 'God'. The problem being addressed in theology is precisely that raised as paradox by Yalom: the status of the individual in a community and the status of a community in a larger community.
Theology, done right, doesn't attempt to be interest-free but interest-inclusive. The image created by theological investigation is also, therefore, not that of any random or arbitrary human being but the specific human being called by Emmanuel Levinas the Other. This Other, whether a person or another community, is the principal locus of divine revelation and, consequently, of the concrete meaning of justice and charity. More theology, more sweeping up of the refuse that is humanity, not less, is the solution to the Spinoza Problem. -
Είχα διαβάσει τον Νίτσε αρχικά και μου άρεσε πολύ. Για τον Σπινόζα και τα άλλα του βιβλία είχα διαβάσει κριτικές ότι ο Γιάλομ επαναλαμβάνεται με σκοπό την εμπορική επιτυχία. Πολύ γρήγορα καταρρίφθηκε αυτή η άποψη. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Γιάλομ γράφει πολύ όμορφα, ποτέ δε βαριέσαι και περνάς πολύ ευχάριστα το χρόνο σου.
Από 'κει και πέρα, θεωρώ πως το έργο αυτό είναι καλύτερο από τον Νίτσε, ειδικά αν σε ενδιαφέρει η φιλοσοφία και συγκεκριμένα ο Επίκουρος και ο Σπινόζα. Ακόμα και στην αντίθετη περίπτωση σε παροτρύνει να ασχοληθείς με τους δύο κορυφαίους φιλοσόφους.
Πέρα από το βιβλίο, θεωρώ τον Επίκουρο τον σημαντικότερο φιλόσοφο όλων των εποχών, κι ας είναι λίγο άγνωστος στο ευρύ κοινό, ακόμα και το ελληνικό. Όσο για τον Σπινόζα έμαθα ενδιαφέροντα πράγματα που δεν ήξερα, όπως ότι σε μια κρίσιμη περίοδο της Ευρώπης πριν αρχίσει ο Διαφωτισμός, τόλμησε όσο κανείς άλλος με τα γραπτά του να αμφισβητήσει τα στεγανά της θρησκείας, λίγα χρόνια μετά την καταδίκη του Γαλιλαίου από την Ιερά Εξέταση.
Σύμφωνα με τον Γιάλομ, ο Σπινόζα αποτέλεσε μεγάλη έμπνευση για τον Γκαίτε, τον σπουδαίο αυτό Γερμανό άνθρωπο των γραμμάτων. -
"أن تراودك هذه الأفكار وتعتقد بأنك الشخص الوحيد الذي تراوده هذه الأفكار. أن تشعر أنك الوحيد الذي تساوره هذه الشكوك، لابد أن هذا شئ مرعب." صفحة ٨١
بالطبع هذا شىء مرعب. تمر قرون أربع على هذه الكلمات، ومازال هناك من يشعر بالرعب لأن الشكوك قد ساورته، لأن هناك افكارا مختلفة تراوده، لأنه يجد أن هناك خطأ ما فيما يُلقن أو يُقال له أنه الحقيقة المطلقة، ولا يجرؤ على لفظ شكوكه تلك بصوت عال. فمصير من يُخالف الجماعة معروف الجميع. الطرد واللعن أو حتى القتل.
رأى سبينوزا أن العقل هبة ومنحة قد وُهبت له كي يُعمل فكره فيما حوله. لا أن يؤمن مثل الببغاوات الذين أخبر��ه أن المؤمن الحق هو من يُلغي عقله كليةً أمام نص أو شروح أو قوانين قِيل أنها منزلة من السماء.
ولذلك، أصر بطلنا على أن يمضي في طريقه وحيداً في معرفة الحقيقة والكون والخالق. ذلك الطريق الذي كان ضريبته هى "الحرم" أي الطرد والنبذ من الجماعة "المؤمنة".
ًعلى إحساسه بالألم لحرمانه من أهله وبيته، يشعر سبينوزا نسبيا بالراحة لتخلصه من عبء العيش مع جماعة لا ينتمي إليها. ولكن بالوقت يدرك أن المرء لا يمكنه اقتلاع نفسه من جذوره كلية. فيظل دائما صدى الصلوات والأدعية التي تعلمها في طفولته يدق برقة في عقله.
يعود إليه قبل النهاية "فرانكو" المؤمن المتشكك مثله. ولكن طريق الحقيقة لدى فرانكو يتخذ منحى أكثر تحررا من سبينوزا. إذ أنه يؤمن بأهمية الشعائر والطقوس والدين بل والخرافة في الحياة. ويثير بداخل سبينوزا بعض الشكوك حول انكاره العتيد للدين. وهنا أيضا ينشأ تساؤلا طالما جال بعقلي، هل يمكن للإنسان أن يكون متشككا وفي نفس الوقت حريصا-ليس عن نفاق أو خوف-على التمسك باداء كل أو بعض شعائر الدين الذي ينتمي إليه؟
في قصة أخرى أراها أقل ابهارا، نرى ألفريد روزنبرج الألماني المتعصب لعرقه الآري ضد اليهود. من خلال الحوار الذكي والممتع مع صديقه وطبيبه النفسي "فريدريش بفيستر" نحاول ندخل بشكل تدريجي إلى شخص روزنبرج المتكتم المهووس بذاته، والخائف المهتز الذي لا يفهم لماذا يظل منبوذا دائماً.
كانت الحوارات في الرواية هى أفضل ما فيها. كان الجميع يخفي بداخله-سواء في قصة سبينوزا أو قصة روزنبرج-مالا يستطيع قوله. أو يستطيع ولكن لا يريد أن يجهر بما يشعر به.
فكانت الحوارات مثل قشرة البصلة التي تتكشف بهدوء طبقة بعد طبقة إلى أن تجد الكلمات في النهاية طريقها إلى الخروج، ومن ثم تحرر النفس بما ثقل طويلا عليها.
الرواية هى رحلة جميلة وممتعة في النفس البشرية التي لا نستطيع فهمها. وجولة مع أفكار فلسفية صعبة بسطها الكاتب في حكاية تستفز عقل من يقرأها. -
The Spinoza Problem, Irvin D. Yalom
A novel by the masterful storyteller and psychotherapist Irvin Yalom interweaves the philosophical life of Benedict Spinoza with the story of the obsessive Nazi philosopher Alfred Rosenberg.
Irvin D. Yalom explores the mindsets of two men separated by 300 years.
Using his skills as a psychiatrist, he explores the inner lives of Spinoza, the saintly secular philosopher, and of Rosenberg, the godless mass murderer.
عنوانهای چاپ شده در ایران: «مسئله ی اسپینوزا»؛ «مسئله اسپینوزا»؛ «معمای اسپینوزا»؛ نویسنده اروین دی یالوم؛ تاریخ نخستین خوانش روز بیست و ششم ماه جولای سال 2014میلادی
عنوان: مسئله ی اسپینوزا؛ نویسنده اروین دی یالوم؛ مترجم حسین کاظمی یزدی، تهران، صبح صادق، چاپ اول و دوم 1392؛ در 460ص؛ شابک9789648403947؛ چاپ سوم 1393؛ چاپ پنجم 1395؛ چاپ ششم و هفتم 1396؛ چاپ دهم 1398؛ موضوع داستانهای نویسندگان ایالات متحده آمریکا - سده 21م
عنوان: مساله ی اسپینوزا؛ نویسنده: اروین دی دیالوم؛ مترجم گلبرگ برزین؛ تهران، نشر کلاغ، 1393؛ در 472ص؛ شابک 9786009418862؛
عنوان: مسئله اسپینوزا؛ نویسنده: اروین دی یالوم؛ مترجم محمدرضا فیاضیبردبار، با همکاری زهرا حسینیان؛ مقدمه شیما محسنیشینی؛ ویراستار علی فتحی نجفی، سیدخلیل حسینی؛ مشهد، ترانه، دانیال دامون، چاپ دوم 1393؛ در 520ص؛ شابک 9786007061008؛ چاپ سوم 1394؛ چاپ پنجم سال1396؛ چاپ ششم 1397؛ چاپ هفتم 1399؛
عنوان: مسئلهی اسپینوزا؛ نویسنده اروین دی یالیوم (یالوم)؛ مترجم بهاره نوبهار؛ ویراستار ادبی مینو دبیریگلچین؛ تهران، نشر قطره، چاپ اول و دوم سال1396؛ در 478ص؛ شابک 9786001199004؛ چاپ سوم 1397؛ چاپ چهارم 1397؛ چاپ پنجم 1397؛ چاپ دهم 1398؛ چاپ دوازدهم سال1399؛
عنوان: مسئله اسپینوزا؛ نویسنده: اروین دی یالوم؛ مترجم سیده مبینا شاهرودیلنگردوی؛ ویراستار فریبا روشنفکر؛ تهران، مصدق، 1398؛ در 496ص؛ شابک 9786226640138؛ چاپ دیگر تهران، اسپینا، 1400؛ در 488ص؛ شابک 9786227345087؛
عنوان: معمای اسپینوزا؛ نویسنده اروین دی یالوم؛ مترجم مرجان معتمدحسینی (بهآورد)؛ تهران، نوای مکتوب؛ 1399؛ در 488ص؛ شابک9786008958307؛
در میان اشیائی که «حزب نازی» در جنگ جهانی دوم به چنگ آورد، کتابهایی از موزه ی «رینسبورخ»، در کشور «هلند» بود؛ اگرچه آن مجموعه در ظاهر تنها شامل تعدادی کتاب خاک خورده، و به نظر به درد نخور بود، اما فرمانده نازیها، تنها به یک دلیل، دستور جمعآوری آنها را داده بود، چون آن کتابها راهنمای خوبی برای حل مسئله ی «اسپینوزا» بودند؛ «اروین یالوم» در این کتاب، دو داستان را به طور موازی پیش میبرند؛ نخست «داستان اسپینوزا»، فیلسوف سده ی هفدهم میلادی، که از جامعه ی «یهود» طرد شد؛ و دوم داستان فردی به نام «آلفرد روزنبرگ»، ایدئولوژیست فعال «حزب نازی» را روایت میکنند
نقل از متن برگردان خانم «بهاره نوبهار»: (پدر منو یکسال پیش در آتش سوزوندن؛ به چه جرمی؟ اونها صفحاتی از تورات رو که پشت خونه در خاک دفن شده بود، پیدا کردند؛ عموی من، پدر ژاکوب، مدت کمی بعد از اون کشته شد؛ من یک سئوال دارم؛ دنیایی رو در نظر بگیر که یک پسر، بوی تن سوخته ی پدرش را استشمام میکنه؛ کجاست خدایی که چنین جهانی را خلق کرده؟ چرا او اجازه ی چنین کارهایی رو صادر کرده؟ آیا منو به خاطر پرسیدن این چیزها سرزنش میکنید؟
فرانکو برای چند لحظه عمیقا در چشمان اسپینوزا نگاه کرد، و سپس ادامه داد: مطمئنا مردی که آمرزیده خطاب شده -بنتو در پرتغالی و باروخ در عبری- صحبت با من رو رد نمیکنه؟
اسپینوزا با حالتی جدی سرش را به نشانه ی تایید تکان میدهد؛ «من با تو صحبت میکنم فرانکو؛ فردا ظهر چطوره؟»؛
فرانکو میپرسد: «در کنیسه؟»؛
نه بیا اینجا. بیا مغازه، اینجا بازه
مغازه؟ بازه؟
برادر کوچکتر من گابریل به عنوان نماینده ی خانوادهی اسپینوزا در کنیسه خواهد بود
ژاکوب در حالیکه کشیده شدن آستینش توسط فرانکو را نادیده میگرفت، تاکید میکند که: «ولی در تورات مقدس گفته شده خواست خدا اینه که ما در روز شنبه کار نکنیم و در این روز مقدس او را عبادت کنیم.»؛
اسپینوزا برمیگردد و به آرامی، همانطور که یک معلم با شاگرد جوانش صحبت میکند، میگوید:« ژاکوب، به من بگو که آیا باور داری خدا قادر مطلقه؟»؛
ژاکوب سرش را تکان میدهد
پس مطمئنا موافقی که طبق تعریف، یک ذات کامل و بینقص، بیخواسته و تمناست؛ این طور نیست؟
ژاکوب فکر میکند، مردد میشود و محتاطانه سرش را به نشانه ی تایید تکان میدهد؛ اسپینوزا متوجه نقش تبسم بر روی لبهای فرانکو میشود.) پایان نقل
تاریخ بهنگام رسانی 04/05/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی -
هل يستطيع النازي أن يعترف بقوة وتميُز فكر فيلسوف يهودي من القرن السابع عشر؟
يجمع إرفين ديفيد يالوم اتنين من الشخصيات الشهيرة ما بين أحداث حقيقية ومُتخيلة
سبينوزا الفيلسوف اليهودي الجرئ, المؤمن بتفوق العقل وحرية التفكير
الرافض لكل أشكال الخرافة والناقد للسلطة الدينية ومفاهيم رجال الدين
تسببت أفكاره التي تقوم على البحث والشك ونقد المُسلمات
إلى حرمانه ونبذ التعامل معه وطرده من الطائفة اليهودية
وألفريد روزنبرج المفكر النازي المُعادي لليهود في القرن العشرين
مؤسس النظريات والصانع للعديد من سياسات وأيدلوچيات النازية
برغم كرهه الشديد لليهود فهو معجب بفكر سبينوزا المختلف
يتتبع الكاتب حياة كل منهما بالتناوب ويقوم بالتحليل النفسي لشخصياتهم
ويطرح في الحوارات التساؤلات والأفكار الخاصة بهما للمناقشة والتأمل
الرواية تقدم عرض جيد للتاريخ والسياسة والفلسفة الدينية -
هذا عمل أدبي فلسفي جميل ومدهش، يناقش جملةً من الأسئلة والقضايا الوجودية الكبرى التي طرحها المفكر بنتو سبينوزا في القرن السابع عشر، وعرض الكثير من الأفكار التي عارضت الديانة اليهودية، الأمر الذي أدى لنبذه من الطائفة اليهودية بقرار من حاخامات الكنيس.
هذا الجانب من حياة سبينوزا يأتي بالتوازي مع حياة أحد أبرز المنظرين النازيين وهو ألفريد روزنبرغ، والذي ساهم في تشكيل ووضع أسس الفكر الايدولوجي للنازية؛ حيث تتقاطع حياته مع سيرة سبينوزا، فأمر فرقته بنهب محتويات المكتبة الخاصة بسبينوزا، للوصول لأي حل يتعلق بمشكلة سبينوزا وأفكاره.
هذا العمل، كما ذكرت سابقاً: مدهش، عبقري، ولغته سهلة جداً، جعلت من قراءته متعة وعملاً راسخًا في الذهن..
سحرني أسلوب الكاتب عندما قرأت له أول مرة "عندما بكى نيتشه"، وقررت أن أقرأ له أكثر.. فجاء كتاب مشكلة سبينوزا أنيقًا كما كان في "عندما بكى نيتشه"، وذا لغة سلسة، وخفة في التنقل بين أزمنة الرواية..
هذا عمل سأدرجه أيضاً ضمن قائمة أفضل ما قرأت لهذا العام.. كما وسأختتم قراءة هذا العام بعمله" علاج شوبنهاور"، والذي بتُّ على يقين بأنه لن يكون أقل دهشةً من الأعمال التي قرأتها للكاتب.
. -
مشكلة سبينوزا قدمت حلاً لمشكلتي مع سبينوزا.
قرأت شذرات عن أفكار سبينوزا هنا وهناك، ثم زاد فضولي لدى قراءتي لمقال بقلم حبيب سروري عن مذهبه الفلسفي فلم أنتظر أكثر وهرعت لاقتناء أحد كتبه. وأي كتاب يقترن اسمه بالفيلسوف الهولندي أكثر من "علم الأخلاق"؟ فتحت الكتاب فطالعتني سطور صعبة، مقدمة مليئة بالقوانين تزخر بعبارات مثل "الصفة ما يدركه الذهن مقوماً لماهيته". شعرت بأذنين طويلتيّن تنبثقان من قمة رأسي وكأنني في دروس الرياضيات أيام الثانوية. تركت الكتاب على الرف وحاولت أن أراوده عن نفسه بين الحين والآخر فتمنّع في كل مرة.
تكوّنت لدي مشكلة مع سبينوزا: أريد أن أقرأه ولكنني لم أتمكن من فهمه. واستمر الوضع حتى تعثرت بعنوان هذه الرواية في إحدى المجموعات فأضاء في جبيني مصباح. رواية تتحدث عن سبينوزا، تطرح أفكاره وتناقش سيرته، هذا ما أتمناه! أو بلغة المافيا: عرض لا استطيع رفضه.
وهكذا هرعت لاقتناءه (يبدو أن سبينوزا جعلني أهرع كثيرا)، وشرعت في في قراءته بعد أقل من أسبوع من شراءه. كدت أشعر بنظرات الامتعاض من الكتب الأخرى على رف الانتظار، باستنثاء كتاب (الأخل��ق) الذي رافقنا بابتسامة أبوية حانية.
ليس ما سبق دخيلاً على المراجعة، بل تلك هي "الشبكة السببية" التي أوصلتني لقراءة الرواية. السببية هي إحدى المبادئ التي يبني عليها سبينوزا فلسفته العقلانية. فهو يؤمن بأن لكل شيء سبباً أو مجموعة من الأسباب المؤدية لحدوثه، كما يقلل من أهمية –وربما ينكر- وجود الإرادة الحرة. يُعرّف الفيلسوف التنويري بأنه تجرأ على نقد الكتب المقدسة ومحاججتها بالمنطق، ما نجم عنه عزله من الطائفة اليهودية آنذاك وشجب أفكاره من قبل الكنيسة المسيحية. تركت آراؤه العقلانية أثراً جلياً في المذهب العلمي للعالم الغربي، هذا بالإضافة إلى أفكاره الجر��ئة عن الصفات الإلهية التي مازالت تثير الجدل حتى يومنا هذا.
تنطلق هذه الرواية من محورين: قصة سبينوزا في القرن السابع عشر، وقصة ألفريد روزنبيرغ المفكر النازي في القرن العشرين. تعتمد الرواية بشكل جوهري على الحوارات لطرح كل من الفلسفة السبينوزية والفلسلفة النازية، كما يستخدمها الكاتب كأداة للنفاذ إلى نفسية كل من الشخصيتيّن الرئيسيتيّن. هذا الخليط الفذ من الفلسفة وعلم النفس جعل الحوارات ممتعة وشيقة على الرغم من طولها. غير أنني وجدت أنه من الأجحاف أن يحتل روزنبيرغ مساحة من الراوية تماثل تلك المخصصة لسبينوزا. لا أقول أن قصته لم تكن ممتعة، بل على العكس فأنا ممن يحبون التأمل في قصة صعود وسقوط النازية. ولكن ربما كان من الأجدى أن تخصص المساحة الكبرى لسبينوزا. يُحسب للمؤلف ملاحظاته المفيدة بخصوص فصل الخيال عن الأحداث الواقعية في هذه الرواية
وهكذا حللت مشكلتين بهذه الرواية: أولاً تعرفت على فلسفة سبينوزا بطريقة سهلة الاستيعاب، وثانياً عرفت أنني لست الوحيد الذي عانى من كتاب (الأخلاق)، فقد أشارت الرواية في أكثر من موضع إلى الطريقة المعقدة التي اتبعها سبينوزا في تأليف ذلك الكتاب إلى جانب اقتراح كتاب (في اللاهوت والسياسة) كمقدمة سلسة لفلسفة باروخ أو بينيديكت سبينوزا. -
آثار اسپینوزا رو بخونید.
نه داستان های آبکی و نیمه واقعی از زندگیش رو!
یالوم جذاب و هوشمندانه مینویسه ولی نقد های اخلاقی زیادی به آثارش وارده.
همون طور که گفتم داستان ها نیمه واقعی هستند ، از اسامی و نام های بزرگ برای فروش کتاب ها و مارکتینگشون استفاده میکنه و مروج این مسئله است که راجع به فیلسوفی بخونی نه آثار واقعی خودش رو ! -
به طور کل علاقه مند کتابای روانشناسی نیستم اما علاقم به اسپینوزا باعث شد به سمت این کتاب برم.
در این کتاب، داستان دو شخصیت در دو قرن متفاوت به موازات هم روایت میشه. داستان اسپینوزا و طرد شدنش از جامعه یهود و داستان آلفرد روزنبرگ ایدئولوژیست حذب نازی. تحلیل شخصیتی و تفکری این افراد و جو فکری حاکم بر زمانشون بررسی میشه و از ابعاد مختلف به دیدگاه های این افراد نظاره میشه.
مناظره های شخصیت های داستان باعث میشه مدام از خودمون بپرسیم: نظر من چیه؟موافقم یا نه؟.چالشی که برای من همیشه جذابه.اما چیزی که در این کتاب دوست نداشتم، ریتم نامتوازنش بود. قسمت هاییش خسته کننده و تکرار مکررات بود و قسمت هایی گیرا و مجذوب کننده.اما در نهایت از خوندنش راضیم. -
از لحاظ ادبی، مشکل رمانهای یالوم این است که شخصیتهایش خوب پرداخت نشدهاند. از طرفی اگر یالوم را خوب بشناسی، صدای یالوم را در تکتک دیالوگها میشنوی که شاید برای یک اثر ادبی، ویژگی مثبتی محسوب نشود.
اما ورای ارزش ادبی، شنیدن صدای یالوم برای من دلپذیر است. با خواندن کتابهایش حس میکنم در حال مشاهده یک سلسله جلسات درمانی هستم که مراجع، آرامآرام بهبود پیدا میکند و به شناخت نسبتا خوبی از خود میرسد.
به نظرم مسئله اسپینوزا کمتر از دو رمان دیگر یالوم بارِ روانشناسی داشت. ایدهی یالوم و طرح داستانش هوشمندانه بود ولی دلم برای بحثهای طولانیِ روانشناختیِ "وقتی نیچه گریست" و "درمان شوپنهاور" تنگ شد. -
قرائتي لكتاب الاسلام بين الشرق و الغرب و حديثه متكرر عن سبينوزا.
و طرحه لوجهة نظره من فلسفته مع إقتباسات الصديق محمد القايد شجعتني على طرق باب هذه الرواية .
أعجبتني الحوارات .لكن تبقى مفضلتي عندما بكى نيتشه أكثر.
⬅️ ساعدني علي عزت في فهم مشكلة سبينوزا.
حين قال :
كان يهوديا أصيلاً في فلسفته رغم انه تم تنفيذ حكم الحرم فيه.
يقصد مفاهيم العقيدة اليهودية
2/août/ 20🌸 -
This is not my first book by Yalom and it will definitely not be the last. I love his style – it's fluid, it molds on every type of subject and it somehow incorporates scientific or historical information in such a way that you don't even realize anymore which is fact and which is fiction. I learned a lot from his books and he is a man to be listened to when it comes to psychological problems or philosophic questions about life. Unlike us, the rest of the human population that reads his books, the man has done his research.
“The Spinoza Problem” is probably his best book so far when it comes to the life and ideology of certain men that had a great impact on our world. I have also read by him “When Nietzche Wept” and “The Schopenhauer Cure” and though they were amazing books (both I rated 5 stars and would've rated them 10 if GR provided that), this one right here managed to surpass that. I find it thrilling that n author can surpass his own works, and Yalom proves that even when it comes to a philosopher that didn't come out too much to the world, he can still put his story up together and give it to us in a form simple enough to understand but complicated enough to make us wonder.
The book is divided in chapters which alternate between two men that had a massive effect on the course of history as we know it today : Benedict (Bento, or Baruch as called by friends or in the Jewish language) Spinoza and Alfred Rosenberg. Spinoza was a philosopher and a great thinker that created a basis for a certain type of idea that involved not believing in afterlife and not believing in that irrational fear that all priests try to inflict upon their listeners that God is revengeful and wants everyone to be submissive. He believed that God was Nature, because rationally, if God was the all-powerful, all-knowing existence and Nature was all-powerful and impossible to influence, they must be one and the same type of divinity.
Personally, I completely agree with Spinoza. This is not the first time I have heard about his ideas and each time he popped up in my researches about something I would find his ideas more and more logical . What I like about him is even though he had a larger-than-life intellect and could probably swipe off of their feet every other great thinker there was, he was still a simple man, a man of his own mind, that refused to believe that only God could give the moral values a man should have. He thought that a humble man, a simple man, a “normal” man, I'd like to say, wold have to live his life after a not-at-all complicated code that involved honesty, modesty, love, respect and good will towards other people. Pretty damn normal, right?!
Now, speaking of Alfred Rosenberg. He is a completely different mare. He was an antisemit that believed jews were parasites upon our race (the Arian race, which all white people are) and that they should be sent off out of Europe so we wouldn't be contaminated anymore. Very infuriated that his name was a Jewish one and he might have been himself Jewish, he ignored everything that was good at those people and saw only evil and bad deeds, which Jews did as any other race on this planet has. By an unfortunate twist of fate, Rosenberg met the last man on this earth he should have met – Adolf Hitler. Which evidently caused them to get close because of their common stupid hate towards Jews and planted in Hitler's mind many ideas he shouldn't have had.
The book develops beautifully and flawlessly towards the ending, and I found the writing to be impeccable, with not one page I didn't want to read, not one boring description, nothing that could make me want to let it out of my hands.. except the need for sleep, food and friends.
A great book that Yalom invested a lot of soul in, a great subject he talked about and I'm pretty sure this is one of those must-reads in somebody's life. -
نیچه، شوپنهاور و اسپینوزا سه فیلسوف مورد علاقه ی دکتر یالوم هستند که نویسنده، رمانی را به هر یک از این فیلسوفان اختصاص داده است
.مسئله ی اسپینوزا" مانند کتاب درمان شوپنهاور در واقع از دو داستان موازی تشکیل شده است که یکی به قرن 17 و زمان حیات اسپینوزا باز می گردد".
داستان دیگر به ماجرای نازی ها و آلفرت روزنبرگ می پردازد، که ضد یهودی قدرتمندی در کنار هیتلر بود .
در این رمان نویسنده از شخصیت های تاریخی واقعی استفاده کرده است که با اطلاعات بدست آمده از زندگی خود آنان به ساختن روایت پرداخته است
اسپینوزا که در اصل فیلسوفی یهودی بود به علت آفکاری که داشت در جوانی از طرف خاخام ها تکفیر شده و تا آخر عمر همه ی یهودیان از ارتباط با او منع شده بودند
از طرف دیگر آلفرت روزنبرگ ضد یهودی متعصبی بود که در جریان ضبط اموال یهودیان از سراسر اروپا به موزه ی اسپینوزا در هلند حمله کرده و شخصا تمام کتاب های وی را مصادره کرده بود.
اسپینوزا فیلسوفی بود که همیشه بر "تعقل" تاکید داشت و از هر آنچه که اورا از اندیشیدن دور می کرد، نفی می نمود. او تمام عمر را زندگی تنهایی داشته و کمتر رویداد بیرونی از زندگی او نقل ش��ه و بعد از مرگش نیز تمام جنبه های شخصی نامه هایش را به وصیت وی حذف کرده اند
با اینحال نویسنده با اندک اطلاعات موجود راجع به نویسنده به خلق داستانی تاثیر گذار درباره ی زندگی او و ارتباط ذهنی احتمالی روزنبرگ یهودی ستیز با این فیلسوف پرداخته است.
مطالعه ای این اثر خواننده را به خواندن آثار اسینوزا و مطالعه ی بیشتر در مورد آثار وی علاقه مند می کند. -
این سومین کتابی بود که از یالوم عزیز میخوندم و خب کمتر از درمان شوپنهاور و خیلی کمتر از نیچه گریست دوستش داشتم! البته برای منی که مطالعه تخصصی در فلسفه و تاریخ و روانشناسی ندارم سبک و محتوای نوشته های یالوم موهبتی بی نظیره که ذهنم رو برای آشنایی با این وادی و انتخاب موضوع و زمینه دلخواه یاری میکنه. این کتاب هم از جهت آشنا کردنم با شخصیتی مثل اسپینوزا و فلسفه و دیدگاههاش و همچنین روزنبرگ و جریانات اون مقطع از تاریخ و شکلگیری حزب نازی، باارزش بود اما از نظر قصه گویی، ضعیف دیدمش و به نظرم چه در آغاز و ورود شخصیتی مثل فردریش، چه در میانه و گفتگوها و درمانهای فردریش و چه در انتها با اون پایان بندی شتاب زده و نتیجه گیری گزارش گونه نتونست توقعاتم رو برآورده کنه و اون حس ته نشین شده خوبی که مثلا بعد از خوندن نیچه گریست داشتم و چالش های فکری و درونی ای که برام به وجود آورده بود رو با این کتاب تجربه نکردم. شاید به این دلیل که بُعد روانکاوانه ی کتاب از نظر من کمرنگتر بود و جلسات درمان به خوبی شکل نمیگرفت و عقیم میموند. البته به قول ریویوی یکی از دوستان شاید یالوم میخواست نشون بده روان درمانی لزوما و همیشه، نتایج مثبت در پی نداره و به خیلی از شرایط وابسته اس
با تمام این تفاسیر کتاب خوشخوان و مفیدیه و تمام نکات منفیش از نظر من، فقط و فقط در مقایسه با دو کتاب قبلی که از یالوم خوندم بود -
دوستانِ گرانقدر، این کتاب به زندگیِ بنتو اسپینوزایِ بزرگ، مشهور به «باروخ اسپینوزا»، پرداخته است
لازم است بدانید که اسپینوزا در زمانِ خویش با دیندارانِ خشکه مذهب طرف بود که زبان نفهم بودند و حتی با یهودیانی همچون ژاکوب بحث میکرد که قومِ یهود را قومِ برتر میدانستند.. از سوی دیگر و در چند سدهٔ بعد، با «آلفرد روزنبرگی» طرف هستیم که یهودیان را پست میداند و آریایی ها را نژادِ برتر میداند.. البته دلایلِ آلفرد روزنبرگ را از دیدگاهِ آنکه یهودیان مسببِ نابودیِ آلمان بوده اند را تا جایی میتوان قبول کرد.. ولی دلایلِ دیندارانی که به واسطهٔ دین و مذهبشان خودشان را برتر از سایرین میدانند را نمیتوان قبول کرد.. یهودیان میگویند خدایشان گفته است که آنها قوم برتر هستند.. مسلمانها میگویند خدایشان گفته اسلام آخرین و کامل ترین دین است.. حال در این میان هر دو گروه موجوداتی بیخرد هستند و فهم به این ندارند که پیامبرانشان آنها را فریب داده اند و هیچ پیامبری جز خردِ انسان وجود نداشته و ندارد و تنها خرد و دانش و اخلاقیاتِ انسانیست که میتواند رشد و خوشبختیِ انسانها را به همراه داشته باشد
اسپینوزا در چهل و چهار سالگی به دلیل بیماری از دنیا رفت. افسوس که این بزرگ مردِ خردمند بیش از این عُمر نکرد تا کتابهایِ بیشتری نوشته و ما امروز از اندیشه هایش بیش از این بهره مند باشیم.. ننگ بر آن بیخردانِ مذهبی که سبب شدند چنین موجودِ باهوش و خردگرایی، همیشه در انزوا و تنهایی زندگی کند
در هرحال، این کتاب فصل به فصل به زندگی اسپینوزا و آلفرد روزنبرگ میپردازد که هم خواندنی است و هم آموزنده
در زیر جملاتی از سرتاسرِ این کتاب را به انتخاب برایِ شما دوستان خردگرا، مینویسم
--------------------------------------------------------
به غیر از خرد، آگاهی و هوشیاریِ خویش، از هیچ قدرتِ دیگری در دنیا، پیروی نخواهم کرد
***********************
نمیتوان برای آزادی، قیمتی تعیین کرد
***********************
مذهب و کشور داری باید از یکدیگر جدا باشند، و این چیزی است که رهبرانِ مذهبی فهم نمیکنند.. تصویرپذیرترین حاکم، رهبری است که آزادانه او را انتخاب کنند و قدرت هایش محدود شود
***********************
رهبرانِ مذهبی در طولِ تاریخ سعی داشته اند تا با قدرت ترس و قدرت امید و همچنین با چماقی سنتی به نامِ مذهب، تودهٔ مردم را مهار کنند
***********************
ملا و مبلغِ دینی، مدعی حفاظت از کلیدهایِ زندگیِ پس از مرگ هستند و از آن کلیدها برایِ رسیدن به اهدافِ خویش و هدایتِ سیاست هایشان بهره میبرند
***********************
مذهب و دین، از هر نوعی که باشد، مانع رشدِ توانایی ها و استعدادهایِ عقلانی میشود
***********************
آینده با آنچه در گذشته انجام یافته است، با خلق و خویِ جسمی و روانی، عاطفه ها، ترس ها، هدف ها، سرشت، عشق به خود و طرزِ تلقیِ ما از دیگران، تعیین میشود
***********************
هیچ مدرک منطقی و عاقلانه ای برای وجودِ آخرت، وجود ندارد
***********************
شادی های جاودان جایِ دیگری هستند.. در بیرون وجود ندارند، بلکه در درون هستند.. این ذهن است که تعیین میکند چه چیزی ترسناک، بی ارزش، مطلوب یا با ارزش است.. بنابراین این ذهن است و فقط ذهن است که باید تغییر کند
***********************
در این جامعهٔ خرافاتی، کسی از پرسش ها و اندیشه هایِ من استقبال نمیکند.. خرافات و خردمندی، هرگز دوستانِ نزدیکی نبوده اند
***********************
عقاید ساختگی (مثل عقاید دینی) آسودگیِ ساختگی و شکننده نیز در پی دارند
***********************
کمونیست هایِ روسی، حیواناتی بودند که مأموریتشان تخریبِ تمدن بود. آلفرد روزنبرگ، رهبرانِ کمونیست را مورد بررسی قرار داد و بیشتر متقاعد شد که دستِ کم نود درصدِ آنها یهودی هستند. بنابراین همیشه به آنها بلشویک های یهودی میگفت
***********************
واژه ها و دیدگاه هایِ کتب مقدس، از ذهنِ بشر می آیند. از ذهنِ کسانی که این متون را نوشته و تصور کرده اند.. کسانی که میخواستند شبیهِ خدا باشند و شبیهِ خدا آفریده شوند.. هر کلامی که در این کتابها به عنوانِ کلامِ خدا از آن یاد شده، فقط و فقط از تصویرِ ذهنیِ پیامبرانِ مختلف سرچشمه گرفته است
***********************
هرچه دانش ما پیشرفت کند و شناختِ بیشتری پیدا کنیم، چیزهایِ کمتری باقی میماند که فقط خداوند از آنها آگاه باشد.. به عبارت دیگر، هرچه جهل و نادانی ما بیشتر باشد، رویدادها را بیشتر به خدا نسبت میدهیم.. در صورتیکه هر رویدادی یک علتِ طبیعی دارد و هیچ چیز ماورالطبیعه ای وجود نداشته و ندارد
***********************
واقعیتِ بیرونی آنگونه ای نیست که ما در ابتدا درک میکنیم، یعنی ما با سازه های ذهنیِ درونیِ خود، سرشتِ واقعیتِ بیرونی را پایه گذاری میکنیم
***********************
قدرتِ ایمان و باور، ارتباطی به درستیِ آن ندارد... هر خدایی معتقدان سرسختِ خود را دارد
***********************
مادامی که جهل و غفلت وجود دارد، پیروی از خرافات و موهوماتِ مذهبی نیز وجود خواهد داشت
***********************
رهبرانِ مذهبی و مبلغانِ دینی، برای حفظِ موقعیتِ خودشان، به آتشِ باورهایِ خرافی و جهل و نادانی مردم، دامن میزنند
***********************
معجزه ها فقط به واسطهٔ جهلِ انسانها، وجود دارند.. در دورانِ باستان هر رویدادی که ممکن نبود با علت هایِ طبیعی آن را توضیح داد، آن را معجزه در نظر میگرفتند و هرچه جهل توده ها دربارهٔ کار طبیعت بیشتر بود، شمارِ معجزه ها هم بیشتر میشد.. در کتبِ مقدس این معجزه هایِ پوشالی را به نحوی روایت کرده اند که بیشترین تأثیر را برای ترغیبِ مردم داشته باشد، به ویژه برای مردمانِ بیسواد و ساده لوح، که با این شیوه آنها را سرسپردهٔ خویش کنند.. هیچگاه انسان باسواد و اهلِ دانش، به چنین دروغ هایی با عنوانِ معجزه، باور نخواهد داشت
***********************
ممکن نیست بر خلافِ قوانینِ ثابتِ طبیعت، هیچ اتفاقی روی بدهد.. طبیعت بر اساسِ قوانینی عمل میکند، و ممکن نیست شیوه هایِ فراطبیعی جایگزینِ آن شود.. جسم فاسد شده ای که به خاک بازگشته است، ممکن نیست دوباره احیا شود.. پس قرار نیست پس از مرگ، مردگان زنده شوند و یا کسی با عنوانِ پیامبر، مرده ای را زنده کند
***********************
این زندگی همهٔ آن چیزی است که داریم، هیچ رستگاریِ جاودانه ای در آن دنیا و جهانی با نامِ جهانِ آخرت وجود ندارد. زیرا اصلاً آخرتی وجود ندارد.. ما باید رستگاریِ واقعی را در همین دنیا بیابیم... پرهیزگاریِ واقعی هیچ ارتباطی با دین و خدا و اینجور مسائل ندارد.. پرهیزگاریِ واقعی، شاملِ عدالت، نیکوکاری، احسان و عشقِ به انسانهاست
***********************
تورات و تمامیِ قوانین و احکامِ آن، مجموعه ای از نوشته ها و داستانهایِ سیاسی و اساطیری است که <عزرا> به دستورِ پادشاهِ ایران، آن را برای یهودیان تدوین کرده است
***********************
وجه اشتراکِ انسانها، تواناییِ آنها در تعقل است و وقتی تعهدِ ما به فهمِ طبیعت، جایگزینِ دیگر وابستگی هایِ مذهبی و یا فرهنگی شود، آن زمان است که بهشتِ واقعی و زمینی، به وجود خواهد آمد
***********************
ایدهٔ ناجی موعود و یا همان ظهورِ منجی، توسط انسانها طراحی و ساخته شده است، تا با ناامیدی های خود مبارزه کنند
***********************
خدا برابر است با طبیعت .. تنها دین و مذهب حقیقی و درست نیز، دین و مذهبِ جهانیِ خردمندی و تعقل میباشد. مذهبی خردمندانه که در آن جایی برای یهودی ها، مسیحی ها، مسلمان هاو هندوها و دیگر ادیان و پیروانِ مذاهب، وجود نخواهد داشت
***********************
وقتی کسی تحت سلطهٔ عواطفِ خویش است، مالکِ خود نیست. چنین شخصی، با آنکه "بهتر" را میبیند، ولی غالباً مجبور میشود تا از "بدتر" پیروی کند
***********************
روزنبرگ: تمام تاریخ، سرگذشتِ قوی ها و ضعیف هاست.. شیوهٔ اشتباهِ کلیسا سعی دارد ما را از پیوندهایِ خونی رهایی ببخشد و فردی مقتدر بیافریند که چیزی جز اندیشه ای مجرد بدونِ قطب و قدرت نیست.... تمامِ مفاهیمِ برابری انسانها، چیزی جز تخیل و اوهام نیست و مغایر با سرشتِ طبیعت و انسانهاست
***********************
روزنبرگ: وقتی نمادِ بیداری، پرچمی با نشانِ صلیبِ شکسته از احیایِ زندگی، یگانه کیش و آیین همیشگی رایش شده باشد، ساعت هایِ مقدسِ آلمانها دوباره پدیدار خواهد شد
***********************
زیستن تحتِ هدایتِ عقل، وظیفه ای بسیار بزرگ است
***********************
آرزو دارم، روزی جهان از هرگونه دین و مذهب پاک شود و تنها یک مذهبِ جهانی متشکل از انسانهایِ خردگرا وجود داشته باشد.. من آرزویِ پایان یافتن همهٔ سنت هایی را دارم که مانعِ خردگرایی و استقلالِ فکری انسانها میشوند
***********************
انسان خردگرا و آزاد که در میانِ جاهلان زندگی میکند، تا جایی که میتواند به سختی تلاش میکند تا از لطفِ این جاهلان نیز به دور باشد
***********************
در حقیقت، فقط انسانهایِ آزاد هستند که برای یکدیگر مفیدند و میتوانند دوستی هایِ حقیقی با یکدیگر شکل بدهند
***********************
سرزنش کردن فقط راهی است برایِ فریب خودمان که بپنداریم آنقدر قدرت داریم که طبیعت و نیرویِ طبیعت را مهار کنیم
***********************
اطاعتِ کورکورانه حتی از دین و مذهب، بدونِ هیچ اندیشه و پرسشی، یک بیماری میباشد
***********************
اینکه خداوند فرزند دارد و یا کسی را برای نجاتِ ما مأمور کرده است، یک دیدگاه خرافی است و بَس
***********************
وقتی جسم میمیرد، اگر روحی وجود داشته باشد، آنهم میمیرد.. پس هیچ جهانِ آخرتی وجود نخواهد داشت.. یگانه سرچشمهٔ حقیقیِ سعادتِ انسانها، استفاده از قدرتِ تعقل و خردورزی است. انسان از راه عقل و منطق به سعادت دست میابد، نه از راه دینداری
***********************
ترس، خرافات را میپروراند
***********************
افراد ضعیف و حریص، به هنگامِ رنج و مصیبت، از نیایش و دعا و اشک هایِ زنانه استفاده میکنند تا از خدا طلبِ یاری کنند
***********************
جاه و جلالی که صرفِ دین و مذهب میشود، ذهنِ انسانها را با خشک اندیشی مسدود میکند و نپذیرفتنِ عقلِ سلیم، فضایی کافی برایِ حتی اندکی تردید، به جا نمیگذارد
***********************
دین و مذهب، بافتی از رموزِ مسخره و احمقانه است که موجوداتِ ساده لوح و بیسواد را به خود جذب میکند و باعث میشود تا این موجودات ساده لوح، خردمندی و دانش را خوار و بی ارزش قلمداد کنند
***********************
چگونه خداوند میتواند در کتب مقدس، چنین جملات متناقض و ناهماهنگی بنویسد؟
***********************
آلفرد روزنبرگ: ضعیف ها با قوی ها برابر نیستند.. اگر قدرتمندان قدرت و خواسته هایِ خود را کم کنند و اگر سرنوشت خود را به عنوانِ حکمران انکار کنند و یا با ازدواج با نژادهایِ مختلف دودمانِ خود را آلوده کنند، آنگاه تیشه به ریشهٔ عظمت و شکوه ملت میزنند
-------------------------------------------------------
امیدوارم این ریویو در جهتِ آشناییِ شما عزیزان با این کتاب، کافی و مفید بوده باشه
«پیروز باشید و ایرانی» -
(Alfred Rosenberg talks to psychiatrist and friend, Friedrich Pfister)
"I have to confess that you're the first psychiatrist I've ever met. I know nothing about your field"
"Well, for centuries, psychiatrists have primarily been diagnosticians and custodians for hospitalized psychotic, almost incurable patients, but all that has changed in the last decade. The change began with Sigmund Freud in Vienna, who invented the talking treatment called psychoanalysis , which permits us to help patients overcome psychological problems. Today we can treat such ailments as extreme anxiety or intractable grief or something we call hysteria-an ailment in which a patient has psychologically caused physical symptoms like paralysis or even blindness. My teachers in Zurich, Carl Jung and Eugen Bleuler, have been pioneers in this field. I'm intrigued by this approach and will soon be starting advanced training in psychoanalysis in Berlin with Karl Abraham, a highly regarded teacher".
"I've heard some things about psychoanalysis . I've heard it referred to as another Jewish intrigue. Are your teachers all Jews?
"Certainly not Jung or Bleuler"
"But Friedrich, why involve yourself in a Jewish field?"
"It will be a Jewish field unless we Germans step in. Or put it another way: It's too good to be left to the Jews"
I know 'Bento' Spinoza --the excommunicated Jew, of Portuguese descent--had a great impact on Yalom, who, in fact, visited Spinoza's places in Holland. But the narrative, so far, results a bit disconnected going backwards and forwards: 17th century (for Spinoza) and beginning of 20th century in Estonia and Germany to follow this (Nazi) character called Alfred Rosenberg.
Only by the middle of the book we get to connect the dots: Alfred has a sort of admiration for Spinoza too. He’s greatly involved in Hitler’s life trajectory.
So far, too much biographical work being made on both sides: Spinoza and Alfred. But the dialogues sometimes are obviously psychological, as if in a counseling room. I mean, you can easily spot the author: Yalom,athe psychiatrist.
Unless a great leap ---I'm not asking for a quantum leap!---of the narrative happens I’m still reading with a 3,5 stars in mind. Maybe, a 4, for the historical unraveling.
Meanwhile I've been battling in my own mind with this thing I know from Yalom himself: born of a Jewish craddle, yet not feeling that much religious since a young age*.
[You, dear reader, dare not to think of a "Yalom problem". Not even "The Yalom problem"]
I will keep on reading, even if it will take me closer to the Portuguese writers of old (center, in first photo: du Bocage).
Maybe the best of the book, for me, resides in the last two parts, the Epilogue, and the post-epilogue clarification called “Fact or fiction, setting the record straight". The latter giving details on the sources of the novel and those parts which were “invented”.
As to the Epilogue I got very pleased with the true Spinoza and the ban-lifting by the state of Israel. Spinoza, one philosopher admired by Ben-Gurion.
Regarding the fiction Spinoza my balance is quite negative. Yalom had him “converted” to Epicurus; and I still doubt the real Spinoza was ever one Epicurean man.
(preparing his next speech...)
The book offers, throughout, abundant data on Hitler’s life, and the epilogue approaches with detail the Nuremberg trials. Alfred Rosenberg (IQ 124) portrait is really sad, though truthful; he’s depicted as the “intellectual high priest of the master race…and the doctrine of hate”, who “never” denied the charges he was upon.
I am not sure whether this parallel approach ever benefited Spinoza. I had great expectations; yet some were somewhere thwarted by those voluminous “Nazi chapters”.
Despite the aforementioned, …long lives Spinoza.
(Spinoza up, Alfred down. I prefer this cover, cannot tell why....)
(Dutch Portuguese Rabbi Nathan Lopes Cardozo arguing for the lifting of the ban on Baruch Spinoza, Dec. 6, 2015. (Cnaan Liphshiz))
in:
http://www.jta.org/2015/12/10/news-op...
UPDATE
https://blog.nli.org.il/en/spinoza/?u...
*check on Staring at the Sun: Overcoming the Terror of Death, by Irvin D. Yalom -
-
-
" التاريخ قصة حدثت ،والقصة تاريخ قد يكون قد حدث ."
من منطلق هذا التعريف للقصة يضع إرفين يالوم قصة الفيلسوف الهولندي بنتو سبينوزا بجانب قصة الصحفي والفيلسوف النازي الفريد روزنبرغ ، فسبينوزا الذي قضي عمره مطرود من الطائفة اليهودي بموجب الحرم الديني الذي يحظر تعامل اي يهودي بالإقتراب او بقرأة الأعمال او حتي بالتحدث معه يقضي حياته في البحث عن طريقة تغلب العقل علي العاطفة بإستخدام " النظرية السببية " - لكل شئ يحدث سبب مرتبط بما حدث مسبقا - ، ورويزنبرغ الفيلسوف النازي الذي اضطهد اليهود منذ نعومة أظافره الفكرية يكره كتاباتهم وأفكارهم ومجرد وجودهم المضر بالمصلحة الألمانية علي حد قوله والذي يتأثر بأفكار سبينوزا اليهودي ويحتاج منها ما يشفيه من هلاوسه الفكرية وأمراضه النفسية .
يمكن تصنيف الرواية بكل أريحية علي انها كتاب فلسفي في صورة القصة علي شاكلة "عالم صوفي" تجد الأفكار الفلسفية لسبينوزا في الرواية مستخلصة من أفكاره في كتب "الأخلاق " و "رسالة في السياسة واللاهوت " دون أي حذف او مواربة يشرحها بنفسه لأصدقائه وتلاميذه في أجواء القرن السابع عشر ، المعلم يشرح وانت تجادل في صورة هؤلاء التلاميذ والأصدقاء ، علي الجانب الأخر روزنبرغ وشرح الفكر الفلسفي النازي والتفوق العرقي يشرحه بنفسه ايضا مقتبس من كتاب "أسطورة القرن العشرين " وحوارته مع هتلر مأخوذة من سيرته الذاتية وكتاب "كفاحي" لهتلر ، إذا أنت أمام ملخص كامل لما دار حول هتلر من حوارات وإعتراضات في القرن السابع عشر والقرن العشرين في صورة روائية لن تمل منها ولا ثانية .
الإقتباسات :
-
" أحب الطريقة التي تنظر لي بها حتي تصل إلي صميم سخفي ومخالفتي للمنطق . "
-
" إنها قصة قديمة يا بنتو ، فالحب يستعبدنا دائماً ولا تدري كيف ستحرر نفسك ."
-
" إنهم يحكموننا من خلال الخوف والأمل فقط ." -
"تاریخ، داستانی است که رخ داده است. داستان، تاریخی است که
ممکن است رخ داده باشد".
آندره ژید
اروین دیوید یالوم روان درمانگر و نویسنده ای که نوشته ها و کتاب هایش به ترکیب ظریفی از روانشناسی و فلسفه آغشته است این بار در کتاب مسئله اسپینوزا خواننده را با دو روایت تاریخی همراه می کند. محوریت کتاب حول دو قطب شخصیتی کاملا متقابل و نامتجانس ، باروخ اسپینوزا فیلسوف قرن هفدهمی و آلفرت روزنبرک تئوریسین جهودستیزی حزب نازی در قرن بیستم می چرخد. موضوع جالب تر این که حضور یالوم در نقش درمانگر در هر دو قطب داستان به چشم می خورد. وی با خلق شخصیت های فرانکو ،بعنوان یگانه مصاحب حقیقی اسپینوزا، و فریدریش پُیفیتستر ،دوست دیرآشنای روزنبرک، گفتگوهایی را ترسیم می کند که شِمایی از جلسات روان درمانی می باشد .
باروخ بندیکت اسپینوزا :
جوانی جسور ، آزاد اندیش، پایند اخلاق و شیفته تَفلسُف و اندیشیدن که در طی ماجرایی، آگاهانه منطق کُل_نگرَش را که تا پیش از آن هرگز با کسی در میان نگذاشته بود با دو جوان یهودی مطرح می کند. لفظ آگاهانه را عامدانه به کار بردم زیراکه او عواقب تمام این صراحت کلام در بیان دیدگاهش را به جان خریده بود .او که تا پیش از وقوع چنین حادثه ای جانشین خاخام عالی رتبه کنیسه تلقی می شد، دست ردی به پیشنهاد وی زده و رنج شِرِم و تکفیر را بر خود هموار ساخت و نیز بهای سنگینی برای این آزاد اندیشی پرداخت. بنابراین در اینجا با یکی از چهار اصل مکتب روان درمانی اگزیستانسیال یعنی آزادی و مسئولیت مواجهیم. جوان فیلسوف نه تنها مسئولیت تمام گفته هایش می پذیرد ، که با آغوش باز خود را در دل این انزوا جای می دهد ؛گویی دیر زمانی منتظر چنین فرصتی بوده است. آغاز زندگی جدید او تمرکز بیشتری برای انجام پروژه های فکری ش به همراه داشت که این امر به #خود_شکوفایی و #تحقق_خویشتن اش منجر گردید .
«من به این نتیجه رسیده ام که آیین دینی جامعه ی ما ارتباطی با قوانین الهی، سعادت و عشق و پاکدامنی ندارد؛ و چیزی نیست جز آسایش مدنی و جاودانگی قدرت خاخامی .»
«آرزوی پایان هر سنتی را دارم که در حق افراد در فکر کردن درباره خودشان دخالت می کند.»
«حرف من این است که تورات دو نوع قانون دارد: #قوانین_اخلاقی، و قوانینی که طراحی شده اند تا بنی اسرائیل را تحت #حکومتی_دینی ، و جدا از همسایگانشان، دور هم جمع کنند.»
« منظورم از قوانین الهی، بالاترینِ خوبی هاست، #شناخت_واقعی خدا و عشق »
« #شناخت واقعی یعنی کمال فهممان که به ما اجازه می دهد خدا را کامل بشناسیم. »
« قدرت های دینی بر بدنه ی دولتها مؤثرند؛ و حالا آنقدر در سیاست دخالت بیجا کرده اند که باید متوقف شوند. ما باید دین را از سیاست جدا نگاه داریم.»
اسپینوزا در پی تغییری در دین جامعه ای که از آن مطرود گشته بود نبود؛ بلکه هدف وی ارائه چشم اندازی منطبق بر کلی گرایی مطلقی بود که در آن جایی برای هیچ یک از ادیان سنتی نبود. دینی مبتنی بر سعادت، اخلاق ، راستی و نیکخویی و حقیقت جویی.
به زعم اسپینوزا قوانین اخلاقی (نظام باورهای دینی) هیچ وجه اشتراکی با فلسفه سیاست ندارد و این بیانگر خوانش (تفسیر) سکولارِ اسپینوزا از جامعه جهود آن برهه از تاریخ است؛ تفکری که بر پایه تعقل بنا شده و لازمه تمییز مشروعیت دینی از مشروعیت سیاسی و گذار از جهل هست. از اینرو شاید بتوان او را از پایه گذاران مکتب سکولاریسم دانست.
مناعت طبع ، زندگی زاهدانه و خلوت نشینی و عزلت گزینی او در کنار نگاه معنوی اش به جهان و شوق وی به زندگی آرام و همراه با سلامت نفس و آرامش خاطر یا به عبارت دیگر #آری_گویی اش به زندگی عکس گواه این مدعا هستند که اسپینوزا فیلسوفی عقلگرا و عارف مسلک بود و زندگی دوران شِرِم اش را با کار عدسی تراشی که عاید بسیار کمی برایش داشت سر کرد.
در باب خدای اسپینوزا:
"من بنده خدایی هستم که چگونگی و حتی انجام دادن پرستش خودش را از ما نمی خواهد. پس یاکوب، به من اجازه دهید تا به شیوه خودم به خداوند عشق بورزم."
« اگر خدا و طبیعت ویژگی های یکسانی دارند، پس تفاوت خدا با طبیعت در چیست؟ »
« و من به شما جوابی را می دهم که خودتان می دانستید: هیچ تفاوتی، خدا طبیعت است و طبیعت خدا » .
« در جهان بعدی هیچ سعادت سرمدی ای وجود ندارد، چون اصلا جهان دیگری وجود ندارد. کار ما این است که در این زندگی اکنون با عاشقانه زندگی کردن و شناختن خدا به سعادت برسیم؛ و معتقدم که تورات هم این را به ما آموزش داده است. تقوای واقعی در انصاف دستگیری و عشق به همسایگان خلاصه می شود. »
به عقیده اسپینوزا عشق به خدا هیچ نیست جز پذیرش ضرورت حکم بر طبیعت. هر که قوانین ضروری حاکم بر طبیعت را بپذیرد و نه فقط تسلیم آنها باشد، بلکه به آنها رضا دهند عاشق راستین خداست. به باور او تنها راه ارتباط با خدا (عشق ورزیدن به او) به کار گرفتن نیروی تعقل و نیل به حقیقت هستی است. او خدا را از طریق طبیعت می شناسد و علوم طبیعی را بهترین وسیله برای نیل به این شناخت میداند.
آلفرت روزنبرک :
جوانی باهوش، سرد و گوشه گیر ،علاقمند به کتاب و خصوصا فلسفه نیز از مریدان گوته، یهودستیز و بعدها یک ضدکمونیست.
به بیان روشن او بیمار است و بار درمانی کتاب، هرچه بیشتر در مکالمات(ساختگی) او با دوست روانپزشکش فریدیش قوت می یابد.
برای این منظور یالوم غالبا از منظر فرویدی به بررسی ویژگی های شخصیتی او می پردازد. او در کتاب روان درمانی اگزیستانسیال در مورد روانشناسی فرویدی می گوید:
"تاکید فروید در بازسازی گذشته به مثابه یک نظام توضیحی، که در ارتباط تنگاتنگ با مرام جبرگرایانه ی اوست : همه ی رفتارها و تجربیات روانی، نتیجه وقایع پیش از خودند ، وقایعی که ماهیتی محیطی یا غریزی دارند." بنابراین فروید همیشه تا سنگ بستر پیش می رفت.
آلفرت روزنبرک به سبب ناملایماتی که از بدو تولد چون فُقدان مِهر مادری، داشتن پدر و برادری بیمار رنج های زیادی متحمل شده و بیشتر به سمت انزوا و کتاب هایش کشیده شد.
کتاب بنیان های قرن نوزدهم از جمله کتاب هایی بود که وی عمیقا آن را باور داشت. استوارت چمبرلین در این کتاب با ارائه بنیان هایی سست ، شکوه و برتری مخصوصی برای قوم آریایی متصور شده بود که برای روزنبرک واقعیتی مستدل بود.
از طرفی او از مریدان گوته نیز بود و مدیر مدرسه، آقای اپشتاین، در پی تحقیقی از او خواست تا در مورد یکی از شخصیت های اثر گذار بر زندگی گوته انجام دهد. آلفرت متوجه شد که گوته آرامش و آسایش دورنی اش را مدیون کتاب اخلاق اسپینوزا بوده؛ کتابی که هیچ گاه نتوانست موفق به مطالعه آن شود.
نکته غیر قابل فهم برای روزنبرک این بود: چطور یک یهودی توانسته تحسین یک فیلسوف آلمانی اصیل همچون گوته را برانگیزد؟!
روزنبرک هیچ حس تعلق خاطر و نزدیکی ای نسبت به موطن و انسان های اطرافش نداشت و این وضعیت را به شکل اضطراب بی پایگی تجربه می کرد که پیوسته در حال دست و پا زدن در آن بود. یالوم از آن تحت عنوان تداوم گذشته برای رهایی از معنای زجر آور #بی_ریشگی_ها یاد کرده است.
فریدریش : " تو درباره ی احساسات گفتی، ولی بازم حرفی از مدرک نزدی. ما تو کارمون دنبال دلایلی واسه احساسات قوی می گردیم. بذار یه نظریه رو تو روانشناسی برات توضیح بدم که به این بحث ما هم مربوطه. آلفرد آدلر پزشک وینی، درباره ی این احساسات کلی حقارت زیاد نوشته. اون معتقده وقتی آدم در حال بزرگ شدن دوره ی طولانی_مدتی رو تجربه میکنه که تو اون دوره حس در موندگی، ضعف و وابستگی داره، این حس حقارت شکل می گیره و روز به روز بزرگ تر میشه. بسیاری از کسانی که چنین حسی پیدا میکنن دچار عقده ی شدیدی میشن که روی دیگه ی همون سکه ست. آلفرت! به نظر من، چنین اتفاقی برای تو هم افتاده. ما قبلا درباره ی ناراحتیای تو در زمان کودکیت حرف زدیم، درباره ی این که هیچ جا رو خونه ت نمیدونستی، درباره ی این که کسی دوست نداشت و تلاش می کردی به موفقیت برسی تا به اونا نشون بدی" ...، یادت می یاد؟"
ارتباط روانشناختی میان دو شخصیت اصلی داستان:
۱. اسپینوزا معتقد بود هرکه راه عقل را بر خود ببندد و اسیر عواطف و احساسات زودگذر خود شود دیگر آقای خود نیست .
« فقط احساسی قوی می تواند حریف یک احساس بشود. کار من مشخص است: باید یاد بگیرم عقل را به احساس تبدیل کنم.»
" اگر می خواهی رشد کنی، باید با گره زدن احساسات ات به چیزی تغییر ناپذیر و ابدی بر عواطف ات چیره شوی"
"وقتی انسان قربانی عواطفش میشود دیگر آقای خود نیست، بلکه به مرحمت اقبال تکیه می کند. "
راهکار روزنبرک عینا عکس این تفکر بود ؛یعنی سعی داشت احساس رو به عقل بدل کند. با وجود اینکه هیچ مدرک تاریخی موثقی دال بر برتری قومی خاص رو در دست نداشت اما او با پایه ریزی چنین نظام اعتقادیِ موهومی ای ، با استمساک به نژادی خاص همانند متفکرین مورد علاقه اش در تلاش بود تا ردی از خود به جا بگذارد..
۲. باروخ اسپینوزا به شبکه ای از روابط عِلّی و معلولی باور داشت ؛در ذیل گزیده هایی از زبان وی را می خوانیم:
«... همه چیز موضوع قوانین طبیعت است و رسیدن به زنجیره ی علل از طریق عقل امکان پذیر است. به نظر من، این مسئله نه تنها دربارهی اشیای فیزیکی، درباره ی مسائل انسانی هم صادق است.»
« انسان بخشی از طبیعت و بنابراین موضوع شبکه ی علی است. هیچ چیزی در طبیعت، از جمله ما انسانها، نمی تواند از روی هوا و هوس عملی انجام دهد. در یک قلمرو، قلمروهایی مجزا وجود ندارند.»
با استناد به شبکه علّی ای که اسپینوزا مطرح کرده بود می توان اینطور استنتاج نمود که پرستش کتاب بنیان های سده نوزدهم ،همنشینی روزنبرک با شخصیت هایی چون دیتریش اکارت و آدولف هیتلر بعنوان پیشوای نازی و بعدها ملاقات هایی با چمبرلین (نویسنده کتاب فوق الذکر) مجموعه فاکتور هایی بودند عقده های درونی رونبزک را تشدید کرده و از او موجودی ساخت که با همکاری دیگر افسران نازی میلیون ها یهودی را به کام مرگ برد. -
کتاب مسئله اسپینوزا به واکاوی حیات درونی باروخ اسپینوزا، فیلسوف خردگرا، و آلفرد روزنبرگ، فیلسوف نازی ها، می پردازد. این دو فیلسوف با فاصله ی سه قرن از هم می زیسته اند، یکی قرن هفدهم و دیگری قرن بیستم میلادی. اروین یالوم به عنوان یک روانپزشک شناخته شده سعی دارد با دانش روانشناسی اش شناخت بهتری از آن دو فیلسوف تاثیرگذار ارائه دهد. سوژه ی این رمان از این اتفاق تاریخی گرفته شده که در جریان جنگ جهانی دوم و اشغال هلند توسط آلمان ها، سپاهی تحت رهبری آلفرد روزنبرگ که مسئول جمع آوری کتاب ها و کالاهای گران قیمت اروپاست، وارد موزه ای که کتاب های اسپینوزا در آنجاست می شود و این کتاب ها را جمع آوری کرده و به آلمان می برند. آن ها گمان می کنند از این طریق به حل مسئله اسپینوزا کمک می کنند. نویسنده فکر می کند که روزنبرگ دچار تناقضی شده که ذهنش را مشغول کرده است. روزنبرگ که یک ضدیهود تندرو است و یهودیان را نژاد پست می داند با این پرسش روبه رو شده که چگونه یک آلمانی اصیل همچون گوته تحت تاثیر اسپینوزای یهودی بوده و او را بسیار ستوده است؟
کتاب بار آموزشی خوبی دارد و ما را با اندیشه های این دو فیلسوف آشنا می کند. باروخ اسپینوزا فیلسوف بسیار تاثیرگذاری بوده و در عرصه های مختلفی همچون علوم طبیعی، فلسفه ی عصر روشنگری، روانکاوی، علوم سیاسی و مطالعات مذهبی الهام بخش بسیاری بوده است. از سوی دیگر، آلفرد روزنبرگ با نظریات خودش در مورد اصالت نژاد آریایی و مبارزه با یهودیان، نقش به سزایی در تسخیر افکار جوان آلمانی و کشتارهای پس از آن داشته است.
در این کتاب تاریخ، روانکاوی، فلسفه، واقعیت و تخیل دست به دست هم می دهند تا رمانی خلق شود که توجه ما را به امور مهمی جلب کند و شاید شناخت بهتری از خود نیز کسب کنیم. -
عاشقان کتابهای روانشناسی و فلسفه حتما یالوم رو میشناسن ، کتاب مسئلهی اسپینوزا کتابیه که به نظر من نسبت به کارهای قبلی نویسنده در داستانپردازی خیلی خیلی بهتر شده
این کتاب به نظرم جنبهی روانشناسیش پررنگ تر شده و خیلی زیاد اطلاعات تاریخی بهتون میده همچنین برای اشناییِ حدودی با فلسفه اسپینوزا مفیده
از اینکه داستان یک فصل در میان بین اسپینوزا و روزنبرگ جابهجا میشه خوشم اومد و به نظرم یکی از عواملیه که باعث شده داستان کشش داشته باشه و خواننده از خوندن خسته نشه
به نظرم کتابی خوبه که تو ذهن آدم سوال ایجاد کنه و این کتاب کاملا این کارو با من کرد
اطلاعات بسیار زیادی درباره یهودیان گذشته و هیتلر بهم داد و حتی میتونم بگم که بهم چند ترفند روانشناسی هم یاد داد برای وقتهایی که مغزم شلوغه و میخوام که علت رو بفهمم و آروم بشم . -
نفسگیر...!
-
اصلا به خوبی سایر کتابهای یالوم نبود
از نظر من، این کتاب فاصله زیادی با کتابهای "درمان شوپنهاور" و "وقتی نیچه گریست" داره، هرچند محور هر سه کتاب، نزدیک شدن به یک فیلسوف از منظر روانشناسی و تلاش برای آشنایی و درک فلسفه اون هست. بخش بزرگی از این مشکل هم البته برمیگرده به خود شخص اسپینوزا. چون اساسا بخش قابل توجهی از فلسفه اسپینوزا برمیگرده به مساله "خدا" و استنتاجاتی که از اون میکنه. ما اسپینوزا رو ستایش میکنیم به خاطر شیوه تفکرش و به این خاطر که در زمانی که ادیان با قدرت در جزئیترین امور زندگی مردم اروپا، اعم از یهودی یا مسیحی، جاری و ساری بودند، اون راه عقلگرایی رو برگزید و ادیان رو بیرحمانه به باد انتقاد گرفت. البته هزینه سنگینی هم بابتش پرداخت. طرد از جامعه یهودیت، انزوا و تنهایی برای تمام عمر. با این همه، نمیشه کتمان کرد که بخش عمدهای از بحثهای اسپینوزا که در رد یا مقابله با ادیان انجام داده، امروز خیلی بدیهی و پیش پا افتاده بنظر میان. (مسلما بخاطر تلاشهایی که همین بزرگان طی تاریخ انجام دادن.)
اصولا تفکرات اسپینوزا برای هر کسی بخواد در جهت رد یا تایید وجود خدا، بحث بکنه یک چالش بزرگ محسوب میشه. اسپینوزا به تقلید از دکارت بحث خودش رو بر مبنای اصولی مشابه با اصول ریاضی بنا میکنه و صرفا با استنتاج پیش میره. اسپینوزا بر طبق استدلالها و استنتاجهای خودش به نتایج جالبی رسید. اون ثابت میکنه که چیزی که "خدا" مینامه، لزوما وجود داره. دوما اینکه یکتاست. و سوم اینکه هیچ چیز بدون وجود خدا نمیتونه وجود داشته باشه یا به ادراک در بیاد. این در واقع همون "همهخدایی" یا تعبیر طبیعت (یا هستی) به عنوان خدا هست که اسپینوزا اشاره میکنه. نتیجههای منطقی اسپینوزا از بحثش این بود که اولا این طبیعت یا خدا، ازلی و ابدیه. دوم اینکه خیر و شر مطلق وجود نداره بلکه نسبیه. سوم اینکه چیزی به نام زندگی پس از مرگ نمیتونه وجود داشته باشه چون خلاف قوانین بنادین طبیعته. به همین ترتیب، هیچ پاداش یا جزایی برای کارهای خوب یا بد ما در دنیا یا دنیای بعد وجود نداره. لذا همونطور که میبینید، خدای اسپینوزا خیلی با خدایی که ما میشناسیم فرق داره
به همین ترتیب، اسپینوزا این استنتاجات رو ادامه میده و تشریح میکنه که اونچه توسط خدا بوجود اومده نمیتونه در هیچ فرم دیگهای، جز چیزی که هست، وجود داشته باشه. از اینجاست که اسپینوزا بحث میکنه تعابیری چون "انتخاب" یا "آزادی" معنای زیادی ندارن. اسپینوزا مساله رو اینطور طرح میکنه که انسانها صرفا در مورد اینکه چه خواسته���هایی دارن هشیار هستن ولی در مورد دلایلی که چرا این خواستهها رو دارن، چندان آگاهی ندارن. اسپینوزا معتقد بود با شناسایی دلایل میشه به ریشه و علت رفتارها رسید و اون وقت خواهیم دید که هیچ اختیاری در کار نبوده. این مساله بعدا توسط فروید بسیار مورد توجه قرار گرفت و مبنای علم روانکاوی شد.
متاسفانه کتاب چندان قادر نیست به فلسفه اسپینوزا نزدیک بشه و بیشتر روی زندگی و سرنوشت اون مانور میده. هرچند یالوم تا حدی تلاش کرده از طریق برخی مکالمات، وارد جنبههای روانی اسپینوزا بشه. اما چون اطلاعات کمی از اسپینوزا وجود داره، در این زمینه هم چندان موفق نبوده.
از طرف دیگه، نیم دیگه کتاب به زندگی تئوریپرداز معروف حزب نازی یعنی آلفرد روزنبرگ میپردازه که از قضا تصادف جالبی با کتابهای اسپینوزا طی زندگیش داشته. یالوم سعی کرده بخش عمده بحثهای روانکاوانهاش رو به این قسمت از کتابش منتقل کنه که البته در این زمینه موفق هم بوده و بنظر من خود داستان آلفرد روزنبرگ خیلی جالب بود اما حقیقتا سنخیت چندانی با اسپینوزا نداشت و بنظرم بزور خواسته بود این دوتا رو به هم ربط بده.
سر جمع، کتاب نه به لحاظ فلسفی و نه به لحاظ روانکاوی، به قدر کتابهای دیگه یالوم غنای کافی نداشت اما در عوض یک سری مسائل تاریخی جالب داشت که تا حدی جبران مافات کرده بود. در آخر باید اضافه کنم بسته به اینکه از بحثهای روشنفکرانه دینی در زمینه تفسیر کتب مقدس خوشتون بیاد ممکنه حتی از کتاب لذت زیادی هم ببرید اما حقیقتش برای من اینطور نبود. -
I found this initially intriguing but ultimately tedious. In fact there is NOT much of a link to go on, between Rosenberg and Spinoza; it feels like a false or inflated premise. And also, pretty much, it's a novel in which nothing happens. There's a conversation; and then another conversation; and then another conversation where they talk about the previous conversation. If you want a very light fluffy summary of some of Spinoza's views, okay; and in fact the Rosenberg character is a pretty interesting character, as a character. But the "link" which drives the novel -- Rosenberg's "obsession" with Spinoza -- can't sustain it, and the endless psychobabble that goes on as both characters get psychoanalyzed is the source of the tedium. (OK, Yalom has the credentials as a psychiatrist -- yet most of the 'analysis' going on seems pretty fluffy to me.)
-
آثار اسپینوزا رو بخونید.
نه داستان های آبکی و نیمه واقعی از زندگیش رو!
یالوم جذاب و هوشمندانه مینویسه ولی نقد های اخلاقی زیادی به آثارش وارده.
همون طور که گفتم داستان ها نیمه واقعی هستند ، از اسامی و نام های بزرگ برای فروش کتاب ها و مارکتینگشون استفاده میکنه و مروج این مسئله است که راجع به فیلسوفی بخونی نه آثار واقعی خودش رو ! -
داستان در دو زمان 1600 و 1900 روایت می شه یکی در مورد اسپینوزا و دیگری در مورد روزنبرک نظریه پرداز حزب نازیو حلقه اتصال این دو کتابخانه اسپینوزا است که در داستان توسط آلمان نازی و روزنبرگ غارت می شه.اساس داستان اسپینوزا بر پایه تخیله و یالوم شخصیت های واقعی کمی رو داشته که اسنادشون معتبر باشه . گاه گاه از کتاب اخلاق ورساله الهی-سیاسی اسپینوزا استفاده کرده .
برای شاخت فلسفه اسپینوزا کتاب اخلاق بهترین مرجعه -
"لا أستطيع أن اؤثّر في الأحداثِ التي حدثتْ في الماضي، لكني صمّمتُ أن أتجنبَ مُلحقاتِ المستقبلِ الشديدة، فلن أتدثرَ مرةً اخرى برغبتي الطفولية في ان أُهَدهَد"
.........
رواية جميلة ومُمتعة ، لكن قرائاتي السابقة للكاتب كانتْ أجمل و أكثرُ إبداعاً و أعظمُ نفعاً أو ربّما لأني ألِفتُ إسلوبه و أفكاره فأثّر ذلك على إعجابي و إنبهاري بهذه الرواية..
التقييم متأرجح ما بين الثلاث و الأربع نجوم، لستُ متأكدة.. -
در مجموع خوب بود. بحث های جالبی داشت. هرچند تم روان درمانی اش کمتر از آثار قبلی بود.
نسبتا خوب و واضح دیدگاه اسپینوزا رو بیان کرد -
"Εύχομαι το τέλος όλων των παραδόσεων που παρεμποδίζουν το δικαίωμα του ανθρώπου να σκέφτεται ελεύθερα... Τα πράγματα πρέπει να τα θεωρούμε πολύτιμα για την αλήθεια τους, όχι για την αρχαιότητά τους. Οι αρχαίες θρησκείες μας παγιδεύουν επιμένοντας πως, αν εγκαταλείψουμε την παράδοση, προσβάλλουμε όλους τους πιστούς που έζησαν πριν από εμάς. Κι αν κάποιος από τους προγόνους μας μαρτύρησε, τότε παγιδευόμαστε ακόμη περισσότερο, επειδή νιώθουμε πως είναι ζήτημα τιμής να διαιωνίσουμε τα πιστεύω του μάρτυρα, παρότι εμείς αντιλαμβανόμαστε ότι είναι γεμάτα σφάλματα και προλήψεις."
