The Rebel by Albert Camus


The Rebel
Title : The Rebel
Author :
Rating :
ISBN : 0679733841
ISBN-10 : 9780679733843
Language : English
Format Type : Paperback
Number of Pages : 320
Publication : First published January 1, 1951

By one of the most profoundly influential thinkers of our century, The Rebel is a classic essay on revolution. For Albert Camus, the urge to revolt is one of the "essential dimensions" of human nature, manifested in man's timeless Promethean struggle against the conditions of his existence, as well as the popular uprisings against established orders throughout history. And yet, with an eye toward the French Revolution and its regicides and deicides, he shows how inevitably the course of revolution leads to tyranny, as old regimes throughout the world collapse, The Rebel resonates as an ardent, eloquent, and supremely rational voice of conscience for our tumultuous times.

Translated from the French by Anthony Bower.


The Rebel Reviews


  • Ahmad Sharabiani

    (Book 530 from 1001 books) - L'Homme Révolté = The Rebel, Albert Camus

    The Rebel is a 1951 book-length essay by Albert Camus, which treats both the metaphysical and the historical development of rebellion and revolution in societies, especially Western Europe.

    Camus relates writers and artists as diverse as Epicurus and Lucretius, the Marquis de Sade, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Fyodor Dostoyevsky, Friedrich Nietzsche, Max Stirner, André Breton, and others in an integrated, historical portrait of man in revolt.

    Examining both rebellion and revolt, which may be seen as the same phenomenon in personal and social frames, Camus examines several 'counter cultural' figures and movements from the history of Western thought and art, noting the importance of each in the overall development of revolutionary thought and philosophy. This work has received ongoing interest, influencing modern philosophers and authors such as Paul Berman and others.

    عنوانهای چاپ شده در ایران: «انسان طاغی»؛ «انسان یاغی»؛ «عصیانگر»؛ نویسنده آلبر کامو، انتشاراتیها (قطره، پرسش در آبادان، نیلوفر) ادبیات؛ تاریخ نخستین خوانش: روز شانزدهم ماه آوریل سال 1996میلادی

    عنوان: انسان طاغی؛ نویسنده: آلبر کامو؛ مترجم: مهبد ایرانی طلب؛ تهران، نشر قطره، 1374، در 353ص؛ چاپ دوم نشر قطره سال 1392، در336ص؛ شابک 9789643416065؛ چاپ دیگر آبادان، پرسش، 1382؛ در 291ص؛ چاپ دوم از نشر پرسش در آبادان و 1386، در 312ص؛ شابک 9789646629707؛ موضوع انقلاب - فلسفه و روانشناسی از نویسندگان فرانسه - سده 20م

    عنوان: عصیانگر؛ نویسنده: آلبر کامو؛ مترجم: مهستی بحرینی؛ تهران، نیلوفر، 1387، در 404ص؛ شابک 9789644483837؛

    گفتار و نگاره ای است از «آلبر کامو» در سال 1951میلادی؛ که به هر دو جنبه ی متافیزیکی، و تاریخی، گسترش طغیان و انقلاب، در جوامع بشری، به ویژه در «اروپای غربی»، می‌پردازند؛ «کامو» نویسندگان و هنرمندانی همچون «اپیکور» و «لوکرتیوس»، «مارکی دوساد»، «گئورگ ویلهلم فریدریش هگل»، «فیودور داستایفسکی»، «فریدریش نیچه»، «ماکس اشتیرنر»، «آندره بروتون» و دیگران را، در یک دیدگاه یکپارچه ی تاریخی، به انسانهای در حال طغیان مربوط می‌کنند

    تاریخ بهنگام رسانی 17/07/1399هجری خورشیدی؛ 20/06/1400هجری خورشیدی؛ ا. شربیانی

  • Lisa

    As long as mankind has told stories, the topic of rebellion has been central.

    “Man’s disobedience and the loss thereupon of Paradise”, as well as Satan’s rebellion against the oppressive authority of God in Heaven are the two main strands in Milton’s classic
    Paradise Lost, to just name one of countless examples, summing up human experience in unforgettable drama.

    Camus analyses the topic from a philosophical and historical viewpoint, and gives a perfect example for his thesis on revolution and the development of mankind by writing this long reflective essay, rebelling against the predominant ideas of his own time.

    Starting with the metaphysical revolutions of the 18th and 19th centuries, but always with the disastrous contemporary world post 1945 in mind, Camus embarks on a quest to establish the nature and consequence of revolts and revolutions, and to define the limits within which it is still possible to justify violence and stay human.

    It is not an easy read, definitely not something to skim through in a couple of hours. I had to put it aside more than once and read up on other authors, as well as other texts by Camus, to eventually be able to finish it. I am happy I did, for Camus certainly was “ahead of his time”, if I may use that absurd term in honour of his celebration of absurdity in general. Writing at a time when collectivist ideology was en vogue, especially in France dominated by Sartre, he makes a claim for a reevaluation of revolutionary developments focusing on individuals and their choices and responsibilities.

    What is a rebel, he asks in the initial paragraph:

    “Un homme qui dit non. Mais s’il refuse, il ne renonce pas: c’est aussi un homme qui dit oui, dès son premier mouvement.”

    A human who decides that a limit is reached, and change has to happen.

    Camus slowly guides the reader through the various causes and effects of religious, historical and political revolts and revolutions, as well as artistic revolutions in modern society. He explains the initiatives deriving from a sense of justice, and the consequences of absolute faith in the revolutionary cause, leading to its proverbial eating its own children and turning into its opposite, until a new revolution takes place.

    While Communist followers embraced individual sacrifice and collective action, encouraging violence, even murder, with the argument that the future utopian fair state would justify any means, Camus pointed to the destructive power of justice without liberty of individuals, or liberty without justice to limit it:

    “En face d’une future réalisation de l’idée, la vie humaine peut être tout ou rien. Plus est grand le foi que le calculateur met dans cette réalisation, moins vaut la vie humaine.”

    This idea is made perfectly clear, and more accessible, in Camus’ play
    Les Justes, focusing on the historical events in Russia in 1905, culminating in the murder of the Archduke and the execution of Kaliayev, the socialist terrorist. The dialogues and conflicts between different revolutionaries make the different positions come alive. As Kaliayev and his positions are discussed in detail in L’Homme révolté as well, the play and the essay can be read as complements, artistic expression and philosophical reflection supporting the thesis from different perspectives and with different audience in mind.

    For many of Camus’ contemporaries, his middle way of trying to balance freedom and justice was almost treason against a religiously protected cause to change the future radically, but for our contemporary world, he seems almost prophetic. Many thinkers who have struggled to come to grips with the idea of freedom and justice have developed systems that build on Camus’ thought of balancing ideal and reality to be able to achieve tangible change.

    Amartya Sen’s
    The Idea Of Justice for example, strongly advocates a step-by-step reform programme of feasible projects, rather than theorising or giving up the whole idea of justice altogether because a perfect world is unachievable.

    Amin Maalouf, on the other hand, has shown the disastrous effects of monofocal ideological or religious identification on society, leading to violence and murder in the name of an identity that is non-negotiable, and focused on ultimately - in future - uniting the entire world under the banner of one specific idea or belief. He also speaks up for diversity, not uniformity of the world as the goal, and for giving up trying to mould the world according to one narrow minded, exclusive worldview. However, both in Sen’s and Maalouf’s approach, freedom to develop individual traditions is limited by the duty to respect other individuals’ equal rights to justice.

    Camus’ response to the missionary approach to humankind is:

    “La vraie générosité envers l’avenir est à tout donner au présent.”

    If you work for a better world here and now, no human sacrifice in the name of a future utopia is justified. Balance of power is the democratic answer to the human condition:

    “La liberté absolue raille la justice. La justice absolue nie la liberté. Pour être fécondes, les deux notions doivent trouver, l’une dans l’autre, leur limite. Aucun homme n’estime sa condition libre, si elle n’est pas juste en même temps, ni juste si elle ne se trouve pas libre.”

    We certainly need to consider his passionate plaidoyer for a balanced world without extremist terrorists of one kind or the other, approving of violence in the name of their presumed future uniform, worldwide utopia.

    It is time to rebel and say NO! To dogmatic violence. And it is time to say YES! To all of humankind, by respecting every individual’s right to freely develop their identity within the limits of justice.

    Highly recommended!

  • William2

    . . .As soon as a man, through lack of character, takes refuge in doctrine, as soon as crime reasons about itself, it multiplies like reason itself and assumes all the aspects of the syllogism. . . . The purpose of this essay is once again to face the reality of the present, which is logical crime, and examine meticulously the arguments by which it is justified.(p. 3)


    This can be very interesting if, like me, you abhor historical Sovietism and all that it has wrought. I found that Sarah Bakewell's excellent new book
    At the Existentialist Café: Freedom, Being, and Apricot Cocktails provided just the background I needed to start this. Published in French in 1951, what I especially like so far is Camus's refusal to embrace the concept of the worker's collective. He writes only about the individual and his or her need for rebellion. A very brave book. For example:

    Man's solidarity is founded upon rebellion, and rebellion, in its turn, can only find its justification in this solidarity. We have, then, the right to say that any rebellion which claims the right to deny or destroy this solidarity loses simultaneously its right to be called a rebellion and becomes in reality an acquiescence in murder. (p. 22)


    How they must have hated him. The section on the lunatic Marquis de Sade is breathtaking. My disgust always prevented me from reading him for subtext. But Camus shows us how...

    Two centuries ahead of his time and on a reduced scale, Sade extolled totalitarian societies in the name of unbridled freedom. . . . The history and the tragedy of our times really begin with him. . . . Our times have limited themselves to blending, in a curious manner, his dream of a universal republic and his technique of degradation. Finally, what he hated most, legal murder, has availed itself of the discoveries that he wanted to put to the service of instinctive murder. Crime, which he wanted to be the exotic and delicious fruit of unbridled vice, is no more today than the dismal habit of a police-controlled morality. Such are the surprises of literature. (p. 46)


    Lucretius is touched upon, Valentinus and some of the other Gnostics, Milton's
    Paradise Lost, Dandyism, the Romantics, Ivan Karamazov's moral position on crime—particularly patricide—in Dostoyevsky's
    The Brothers Karamazov, and Nietzsche, of whom Camus said, "he recognized nihilism for what it was and examined it like a clinical fact." (p. 66)

    "When the ends are great," Nietzsche wrote to his own detriment, "humanity employs other standards and no longer judges crimes as such even if it resorts to the most frightful means." He died in 1900, at the beginning of the century in which that pretension was to become fatal.(p. 77)


    Rimbaud is "...the poet of rebellion—the greatest of all." His decision to stop writing being perhaps the ultimate act of rebellion. "He illustrates the struggle between the will to be and the desire for annihilation, between the yes and the no, which we have discovered again and again at every stage of rebellion." (p.91)

  • Eric

    Although I've always been temperamentally skeptical of Utopias, I'm thankful to Camus for completely inoculating me, as a 15-year-old, against the various postures of chic revolt so common among the teenagers of bored, affluent nations. There was no silk-screened Che across my bosom. Revolutions aren't secular versions of the Rapture, in which the "bad" government disappears, to be replaced by a new, "good" one. Revolution is generally a social calamity, a nightmare of inhumanity: one regime dissolves, and in the already violent chaos of meltdown various factions kill, rape and pillage in a struggle for ascendancy; the leaders of said factions tend to be nihilistic knaves (Lenin, Hitler) who would have lived, ranted, been ignored and died safely on the fringes of the old society. This book is an awesome display of philosophical insight and moral awareness; next to Camus, Sartre is at best a naive bourgeois, from a distance lionizing the revolutionaries who would have destroyed him if they had had the chance, and at worst a cynical degenerate, a knowing flatterer of tyrants.

  • Peiman E iran

    ‎دوستانِ گرانقدر، شاید میتوان گفت که این کتاب، پیچیده ترین و البته یکی از ارزشمندترین آثارِ زنده یاد <آلبر کامو> میباشد
    ‎ این کتاب از پنج فصل و حدوداً 33 بخش تشکیل شده است که مهمترین مسائلی که آلبر کامو به آن پرداخته است، بدین قرار میباشد: انسان طاغی- طغیانِ متافیزیکی- نیست انگاری- طغیانِ تاریخی- ترور- تروریسم فردی- قتل- تروریسم دولتی- ترور عقلی- طغیان و انقلاب- آدمکشی تاریخی- فراسویِ نیست انگاری
    ---------------------------------------------
    ‎عزیزانم، "انسانِ طاغی"، انسانی است که تحتِ سلطه و دستورِ دیگران میباشد و همیشه جوابش <آری> بوده است... ولی به یکباره احساس میکند که دیگر در حقِ او بیش از اندازه ستم شده است، بنابراین به جایِ به کار بردنِ واژهٔ <آری> و عمل کردن به این واژه، اینبار <نه> میگوید و طغیان میکند... او در تمامِ مدت، سکوت کرده است و وضعیتی را که ناامیدانه به آن تسلیم گردیده، پذیرفته است، با آنکه آن را بیدادگرانه می انگاشته است... سکوت اختیار کردن به آن معناست که شما باور و عقیده ای دارید و چیزی را نخواسته اید و سخنی نیز برای گفتن ندارید
    ‎انسانِ طاغی به یکباره بانگ و فریادِ اعتراضش بلند میشود و میخواهد با او رفتاری انسانی صورت بگیرد... او دیگر آگاه شده است و میداند که احترامِ به خویش، از هرچیزِ دیگر ارزشمندتر است
    ‎انسانِ طاغی برایِ رسیدن به آزادی طغیان میکند، امّا مرگ را نیز به عنوانِ آخرین چاره، به جان خریده است. چراکه میداند: ایستاده مُردن بهتر از به حالتِ زانو زده زیستن است
    ‎طغیان کردنِ انسانهایِ طاغی، نه تنها یکی از اشکالِ خیال پرستی نمیباشد، بلکه از واقع گراییِ راستین پشتیبانی میکند و این نوع طغیان و انقلاب چنانچه بخواهد تاریخ را به پیشرفت وا دارد و از شدتِ رنج هایِ انسانها بکاهد، اینکار را بدونِ ترور و هرچند با خشونت، به انجام میرساند... انسانِ طاغی دیگر هر اصلی را که از پیش برایِ او تعیین کرده اند و او را مجبور به پذیرشِ کورکورانهٔ آن نموده اند را قبول ندارد.. یا آزادی و برابری، یا هیچ
    ‎ما نباید هر خیزش و طغیانی را زادهٔ خرد بدانیم
    ‎امروزه، هیچ یک از اشکالِ خرد، نمیتواند مدعیِ دادنِ چیزی بیش از این به شما باشد. انقلاب و طغیان به گونه ای خستگی ناپذیر با شرارت در می افتد و هر بار از شرارت، انگیزهٔ تازه ای برایِ خویش میسازد... انسان میتواند بر هرچه که باید، بر خویشتن، سلطه یابد و آنچه را که در جهان، شایستهٔ اصلاح میباشد را اصلاح و ویرایش کند... پس از آن بازهم کودکان، ستمگرانه در جامعه جان خواهند داد. انسان حتی با بزرگترین تلاش هایِ خویش، تنها میتواند سختی ها و رنج هایِ جهان را از نظرِ عددی کاهش دهد. ولی بیدادگری و رنجِ جهان همچنان به جا خواهد ماند و هر اندازه هم که محدود باشد، بازهم ناجوانمردانه خواهد بود
    ‎مذاهب و ادیانِ گوناگون به انسانها اینگونه القا کرده اند که باور و ایمان داشته باشند و منتظر بمانند تا روزی که مشخص نیست چه روزی است، ستمگران و بدکاران به تقاصِ کارشان برسند... در این انتظارِ پوچ و بیهوده از سویِ انسان ها، ضعیفان و بیگناهان همچنان جان میدهند. برآیندِ شرارت و زشت کرداری در این سده ها، در جهان کاهش نیافته است.. هیچ بهشت و هیچ ملکوت و هیچ قیامتی نیز به حقیقت تبدیل نشده است و همچنان در شاخهٔ موهوماتِ نابخردانه قرار گرفته است
    ---------------------------------------------
    ‎انسان، تنها موجودِ زنده ای است که نمیخواهد آنچه را که هست، بپذیرد
    *******************************
    ‎برایِ انسانی که بشریت را دوست دارد و از رحم و شفقتِ واقعی نسبت به بشریت برخوردار است، رستگاری و نجاتی وجود ندارد
    *******************************
    ‎شرافت در اطاعتی نهفته است که با جنایت یکی شده است.. قانونِ نظامی، سرپیچی از فرمان را با اعدام جبران میکند، شرافتِ آن در خدمتگزاری است.. وقتی همگان نظامی شده اند، هرکه بنا به فرمان، دیگری را نکشد، جنایتکار محسوب میگردد
    ---------------------------------------------
    ‎عزیزانم و دوستانِ خردگرا، دوست داشتم بیش از اینها در موردِ این موضوع مینوشتم، ولی از حوصلهٔ این ریویو خارج است و ریویو خسته کننده میشود
    ‎امیدوارم این ریویو، برایِ شما دوستانِ هوشی وار، کافی و مفید بوده باشه
    ‎<پیروز باشید و ایرانی>

  • Mohammad Ranjbari

    انسان طاغی حکایت انسانی ست از بدو تاریخ، که از دوران هلنیستی و جهان یونانی و رومی گذر کرده و سنت کلاسیک را تا رنسانس و انقلاب کبیر فرانسه پیش برده است. با ورود به جهان مدرن بسیاری از سنت های او توسط آلبر کامو نقد و بررسی می شود. انسانی که راهی جز طغیان در پیش روی خود نمی بیند، زیرا جهان را هرگونه تنظیم کند، باز عصیان و مخالفت در کمین اوست. زیبایی و طبیعت توسط تمدن ها تهدید می شوند. سوسیالیسم و جامعۀ مدنی به اسم برقراری آزادی، آزادی را از هر کسی سلب می کند، مارکسیسم و جنبش کارگری، نتیجه ای جز تولد هزاران توده با نقشۀ راهی کاملاً نامعلوم ندارد. بدین ترتیب انسان فلسفی تر می اندیشد. آلبر کامو به مفهوم قدرت، تنهایی، مرگ، زندگی و جهان، تحلیلی فسلفی تزریق کرده و اثبات می کند حتی فلسفه نیز خیانتی بزرگ، در این قرن است!

    ما در عصر جنایت های کامل و با نیت های قبلی به سر می بریم. جنایتکاران این عصر دیگر آن کودکان بی پناهی نیستند که عشق را بهانه می کردند. برعکس افراد بالغ اند و بهانۀ کاملی هم دارند: فلسفه. و فلسفه می تواند به هر منظوری به کار بسته شود، حتی برای تبدیل آدمکشان به قاضیان.
    ص 7
    در عصر مدرن، بنیان های اخلاقی هم غیر قابل اعتماد و هم رادیکال می شود. نمی توان نه متکی به اصل اخلاقی شد و نه بدان استناد کرد. زیرا مردم در عین مظلومیت و فقر آرزوی تجربه کردن دیکتاتوری و ظالم بودن را دارند.
    اگر حق بی شرافت بودن به مردم عرضه شود، می توان اطمینان داشت که بر سر دست خواهندش برد!
    ص 80

    با بررسی های جامعه شناختی، کامو وارد مهمترین جنبۀ طغیان می شود: طغیان در هنر. هنر فعالیتی که در سرشت خود هم انکار می کند و هم می ستاید. برای آفرینش هنری، هنرمند باید هم واقعیت را رد کند و هم آن را بستاید. هنر با واقعیت به مناقشه بر می خیزد، اما خود را از آن پنهان نمی کند.
    واقع گرایی، نبوغ و زیبایی از دیگر مولفه های مورد بررسی قرار گرفته در این کتاب است. آخرین گفتارهای کامو بطرز عجیب و غیرمستقیم، خواهشی از سرشت انسان امروزی ست تا از دیکتاتوری و جزم گرایی دوری کند.

    حق با افلاطون است، نه موسی و نیچه: گفتگو در سطح انسانی بهای کمتری می برد تا انجیلی که از سوی رژیم های توتالیتر در هیأت تک گویی آمرانه از فراز قلۀ کوهی تنها، بر انسان فرو خوانده می شود. در زندگی واقعی هم، به مانند صحنۀ تئاتر، تک گویی مقدمۀ مرگ است.
    ص 307

    1397/06/31

  • Rakhi Dalal

    Real generosity towards the future lies in giving all to the present.

  • Rakhi Dalal

    Camus makes me think. He is the author who has the power to steer my thoughts, along the line of his beliefs. He is dead. If he were alive, I am sure he would have supported the readers' movement against the irrational outlook of GR administration as regarding the freedom of readers to express their views. He would have hailed their rebellion and joined in to support, because I am sure he understood that all readers have their own opinions. He wouldn't be bothered by criticism.

    As the choreographer, Mark Morris (
    http://www.theparisreview.org/blog/20...) says :

    “You don’t have to like me, you don’t have to like my work, but you have to be able to say something about it. I love a vicious review, really ripping something apart, there’s nothing better than that! But it has to be done really courageously and accurately.”

    I think Manny is one reviewer who has stood for what he feels is right and I join in to add my support by deciding not to review this work, which, as I read, I know will influence me for times to come.

    Posted with Manny's permission, his deleted review:

    HYDRA

    In the shower just now, I suddenly had a Eureka moment. The aspect of this current censorship war that's been upsetting us most is the feeling of powerlessless. Goodreads can arbitrarily change the rules, and they hardly even bother to respond when we complain. But we are not powerless. There are twenty million of us, and only a few dozen of them. We just need to get a little more organized, and we can easily resist.

    So here's one concrete way to do it, based on the legend of Hercules. You will recall that Hercules had a difficult time against the Lernean Hydra; every time he cut off one of its heads, ten more grew back. We can do the same thing if we adopt the following plan:

    1. Back up all your reviews, so that you have a copy of everything you have posted.

    2. If you think that one of your reviews has been unreasonably deleted by Goodreads, repost it with an image of the Hydra at the top.

    3. If you see someone else posting a Hydra review, make a copy of it and post it yourself.

    We can improve this basic scheme with a little thought; for example, it would be better to have a place where we keep HTML marked-up source of reviews, so that they can immediately be reposted with the same formatting, and we need a plan for duplicating deleted shelves. But we can sort that out later. Without getting too bogged down in the details, I'm sure you see what will happen. The net result of Goodreads unreasonably deleting a review will be that it immediately comes back in many different places.

    People who know their Greek mythology will be aware that Hercules did in fact defeat the Hydra, and Goodreads can use the same method if they dare; they can close down the account of anyone who participates in the scheme. That will work, but I am not sure that anything less drastic will be effective. I think Goodreads will be reluctant to escalate to this level. A large proportion of the most active reviewers are now part of the protest movement, and they would be losing much of the content that makes the site valuable. Even more to the point, the media have already started to get interested (maybe you saw the article in the Washington Post). They would love the story, and it would create a mountain of bad publicity for Goodreads and Amazon.

    I'd say the odds are heavily in our favor. Why don't we try it? I promise now to respond to any Hydra calls.




  • Elham

    The Rebel is the longest and at some points most difficult essay I’ve ever read. I think the title of the book itself is enough attractive for both Camus fans and other readers to choose this book.

    But who is a rebel?!

    A rebel is someone who says no – to a master. He was a slave, a labor, perhaps a mechanical iron man built by bolts and nuts who did whatever he was said to do. But the moment he rises and rebels he feels the stream of blood in his veins. He feels he’s alive. Despite this alive and fresh change, in order to move ahead, he needs to – kill.

    Atrocities have two reasons: love and philosophy. Heathcliff could kill anybody without bothering himself to ask why he killed. He was in love. But once came a day when people killed because they thought they had a rational philosophy for it. They killed because they believed in freedom, peace, equality, a country with no social class. At this point the truth was twisted. Where were they going? Nobody knew.

    In 19th century human beings killed God. They proved that there wasn’t any God for real in anytime. Nihilists rode their horses. A true nihilist killed himself a real one killed others. Now that there wasn’t any God, and any purpose to living for, men tried to create their own rules.

    In this book only the non-religious rebellion was discussed, however we can have rebellion based on religion. The ideologies are different but I think they have so many similarities with each other; both believe in future, both believe in universality, and both of them kill.

    This book was written 60 years ago, but one can see that the idea is still new.

  • Manny


    Interesting book, though I also found it challenging to read. I don't know nearly enough about French literature or philosophy. But the basic question he asks is extremely relevant. We hate injustice, and intuitively it seems clearly right to revolt against unjust authority. So why does it nearly always go so wrong when we do so, and end up with an even worse injustice?

  • فؤاد

    به علت ترجمه ی بد و متن سنگین و جذاب نبودن موضوع، نیمه کاره رها کردم.
    البته بی انصافی نکنم، بعضی بخش هاش که ترجمه بد نبود و متن هم سنگین نبود، خیلی برام جذاب بود، مثل بخش های مربوط به تحلیل برادران کارامازوف و مارکی دوساد.

  • Hendrik

    Das Buch habe ich mal vor fast fünfundzwanzig Jahren gekauft, aber damals anscheinend nur zu einem Drittel gelesen. Jedenfalls verrät mir das ein Lesezeichen, dass ich darin gefunden habe. Schade eigentlich, denn so ist mir doch einiges Interessantes entgangen. Besonders der letzte Teil, in dem Albert Camus für ein mittelmeerisches Denken plädiert, das im Grundsatz die Relativität aller Weltanschauungen betont und ganz allgemein die Menschlichkeit über abstrakte Systeme stellt.

    Was immer wir tun, die Maßlosigkeit wird stets ihren Platz im Herzen des Menschen bewahren, wo die Einsamkeit beheimatet ist. Wir tragen alle unsere Kerker, unsere Verbrechen und Verheerungen in uns. Doch unsere Aufgabe ist es nicht, sie in der Welt zu entfesseln, sondern sie in uns und den anderen zu bekämpfen. (S.340)

    Die wahre Großzügigkeit der Zukunft gegenüber besteht darin, in der Gegenwart alles zu geben. (S.343)
    Sehr lesenswert und immer noch aktuell. Gerade in Zeiten zunehmender Polarisierung und unversöhnlicher Meinungen.

  • Κωνσταντίνος Τσεντεμεΐδης

    Cogito ergo sum, λέει ο Descartes. Rebel ergo sum διαφωνεί ο Καμύ. Επαναστατώ άρα ορίζω την ύπαρξη μου, καταστρέφω άρα ζω, σφυρηλατώ άρα δίνω πνοή στο αμάλγαμα που συντελεί το καλούπι μου, χαλυβδώνοντας το με έναν σκοπό. «Κάθε επανάσταση είναι μια επανάσταση απέναντι στη μοίρα μας. Όλες οι υπόλοιπες αφορμές είναι απλά προφάσεις και δικαιολογίες» συνεχίζει με την πένα ανελέητη στο χέρι του. Όντως, ο σκλάβος νιώθει το αίμα του να κοχλάζει στα μηλίγγια του, εξεγείρεται με ζέση απέναντι στην μοίρα του, στη μοίρα του σκλάβου, και ξαφνικά η δική του παρατημένη μοίρα που μέχρι πριν βρισκόταν στο έλεος του θεού, τώρα γίνεται ένα με τη μοίρα κάθε καταπιεσμένου, κάθε κάστας. Κάθε ξεχωριστή έπαλξη, κάθε μοναχικό μετερίζι, γίνονται πλέον γειτονικές πολεμίστρες του ίδιου κάστρου. Η επανάσταση που σιγόβραζε στον έναν σε μια μισοσβησμένη θράκα, με την ολότητα της εξέγερσης, γίνεται αγριεμένη φωτιά, εύφλεκτη και ανεξέλεγκτη σαν κηροζίνη, που καίει ολόκληρη τη γενιά της καταπίεσης. Οι επαναστάσεις για να πετύχουν, απαιτούν μια καθολικότητα. Αυτό ευελπιστεί να πετύχει και ο παραγκωνισμένος αντικομφορμιστής με την άρνηση του, να ξεφύγει από τον ρόλο του εγκαταλελειμμένου ντεσπεράντο, και να ανελιχθεί σε κάτι ανώτερο, σε μια παγκοσμιοποιημένη συνείδηση που τον εξυψώνει πάνω απ τον ανθρώπινη ευτέλεια, και τον κάνει μέρος μιας ιδέας. Όπως μας λέει και ο Καμύ, η εξέγερση έχει την τάση να προσβάλλει τα έθνη σαν μια «πανούκλα» (νύξη για το μυθιστόρημα του ‘η πανούκλα’). Από τη στιγμή που το πρώτο κορμί θα σηκωθεί ενάντια στο μαστίγιο, ο πρώτος σκλάβος θα απελευθερωθεί, και ο πρώτος αφέντης θα χάσει την ισχύ του. Το τίμημα του σκλάβου όμως μερικές φορές είναι πολύ δαπανηρό. Ο οβολός της χειραφέτησης είναι αμείλικτος και σχεδόν σε κάθε επανάσταση η ελευθερία μετριέται σε αίμα και θυσία. Εδώ έγκειται και το παράλογο του παρ όλα αυτά. Σαν σκλάβος λες ότι επαναστατείς γιατί θέλεις να ζήσεις. Θέλεις ως επί το πλείστον να ζήσεις μια ζωή καλύτερη από εκείνη που σε ταλαιπωρούσε μέχρι τώρα. Ωστόσο πληρώνεις την ελευθερία σου με εκείνη τη ζωή που πριν από λίγο ζύγιζε το βάρος της σε ανάσες που σε έκαναν να λαχταράς την ύπαρξη. «Εκείνο που αποτελεί ένας εξαιρετικός λόγος για να ζήσεις, είναι και ένας εξαίσιος λόγος για να πεθάνεις». Όμως τι έρχεται μετά την επανάσταση; Τι είναι εκείνο που μας κάνει να απαιτούμε την αλλαγή; Ο Χέγκελ και ο Νίτσε, εριστικοί και ρωμαλέοι ιδεαλιστές, δίχως δεύτερη σκέψη, με την αρρενωπή φωνή του πολέμου απαντούν: «Η θέληση για δύναμη!». Η επιβίωση, η ύπαρξη, κάθε τι που κάνεις κάθε στιγμή που περνάει είναι ένα μέσο ενός σκοπού που οδηγεί σε κάτι απώτερο, στην εξουσία. Όταν φτιάξαμε τις πρώτες αγελαίες κοινωνίες, πασχίσαμε να επικρατήσουμε επί των φυσικών φαινομένων και της βίαιης φύσης, πασχίσαμε να κρατηθούμε με νύχια και με δόντια ζωντανοί, γιατί έτσι μας υποδείκνυε το ένστικτο της εξουσίας και της δύναμης. Όταν πλάσαμε τον θεό μας, και ορίσαμε τον εκλεκτό του μεσάζοντα για να μας μεταφέρει το ουράνιο του διάψαλμα μέσω του πολιτεύματος και της ηθικής, επαναστατήσαμε ενάντια στην απολυταρχία και τον ζωώδη νατουραλιστικό μας βίο που εμπόδιζε την εξέλιξη και το ευ ζην, και κατά κύριο λόγο επαναστατήσαμε απέναντι στον Θάνατο. Στην συνέχεια όταν ο σαν λαός είχαμε απηυδήσει από την αυθαιρεσία του θεόσταλτου βασιλιά που είχε σφετεριστεί τη θεία χάρη για το δικό του συμφέρον, έπρεπε να επαναστατήσουμε ξανά. Ο βασιλιάς έπρεπε να πεθάνει και νέοι νόμοι έπρεπε να γεννηθούν. Σύραμε τον μονάρχη έξω από τα φανταχτερά του κάστρα και τον οδηγήσαμε στην γκιλοτίνα, ενώ ο θεός περίμενε τη σειρά του κλειδωμένος στο μπουντρούμι. Ο βασιλιάς πέθανε, η ώρα του θεού ήρθε. Ναι. Η επανάσταση ξεπέρασε τα όρια, σκότωσε τον θεό, επέτρεψε τον φόνο, έγδαρε έκαψε είπε ψέματα και ρήμαξε, ενάντια σε όλα όσα στηλίτευε, για να γεννηθεί ένα νέο πολίτευμα. Η έτσι πιστεύαμε…. Τελικά μετά τον θάνατο του θεού το τίμημα ήταν ανυπολόγιστο. Ο απολυταρχικός αμοραλισμός, έπεσε ασήκωτος στα στήθια του ανθρώπου και ο ορθολογισμός εξώθησε την τετράγωνη λογική μας στην παράνοια, κατακρημνισμένη στα βάθη της επαγωγικής σκέψης. Τη θέση του θεού πήρε η λογική, και αναπόφευκτα, σχεδόν μοιραία, τη θέση της λογικής πήρε ο μηδενισμός. Τη κατάληξη αυτή μας βοηθάει να καταλάβουμε ο Ντοστογιέφσκι. Στο έργο του, «Οι Αδερφοί Καραμάζωφ» δίνεται ένα εξαιρετικό παράδειγμα της μηδενιστικής κατάληξης. Ο άθεος Ιβάν Καραμάζωφ, κραδαίνοντας πάντα τον τίτλο του χειραφετημένου απ τον θεό του σαν λάβαρο, ξαφνικά νιώθει για πρώτη φορά τη φρίκη της λογικής και σχεδόν τρελαίνεται. «Αν υπάρχει θεός τότε πως γίνεται να επιτρέπει τον θάνατο των παιδιών;» διερωτάται. Ο θάνατος των παιδιών του ήταν αδιανόητος. Ο δρόμος της λογικής που είχε διαλέξει δε χωρούσε καμία τροχοπέδη. Η αλήθεια έστεκε γυμνή μπροστά του δείχνοντας του το χειρότερο της πρόσωπο. «Άρα δε γίνεται να υπάρχει θεός, ή αν υπάρχει τότε είναι φονιάς, αφού μας δίνει ζωή σε ένα σύμπαν που υπάρχουμε μόνο για να γίνουμε σπορά στα χωράφια του θανάτου. Και αφού ο θάνατος επιτρέπεται από τον εδραιωτή της ηθικής…. Τότε όλα επιτρέπονται!» Πράγματι. Αν δεν υπάρχει θεός τότε δεν υπάρχει αρετή, και αν δεν υπάρχει αρετή τότε όλα είναι επιτρεπτά. Η κόλαση είναι ανοιχτή και μας περιμένει. Μας λέει ο ηδυπαθής Μαρκήσιος Ντε Σαντ. Είναι αλήθεια πως απ τη στιγμή που αποφασίζεις να ξεκινήσεις την επανάσταση, μπαίνεις σε έναν δρόμο που διακατέχεται από το δόγμα και το πάθος. Τα βράχια της ακρότητας πλησιάζουν όλο και πιο κοντά στο καράβι της επανάστασης από τη στιγμή που οι φλογερές καρδίες παίρνουν το πηδάλιο στα χέρια τους. Η καταστροφή, και ο θάνατος σε κάθε επανάσταση ήταν αναπόφευκτα. Από την τσαρική Ρωσία του 19ου αιώνα και τον έφηβο μηδενιστή Σεργκέι Νετσάγιεφ που στο όνομα της επανάστασης πέρασε προς τις όχθες του θανάτου, μέχρι τον σοσιαλισμό και τον Λένιν που στο όνομα της ουτοπίας που υποσχέθηκε ο Μαρξ κατέστρεψε και υιοθέτησε όλα εκείνα τα μέσα που έταξε πως θα αποβάλλονταν από τον νέο κόσμο, τα παραδείγματα της επαναστατημένης παρανόησης είναι αναρίθμητα. Και το κυρίαρχο παράδειγμα της καταστροφικότατης του μηδενισμού δεν ήταν άλλο από τα Ράιχ και τον φασισμό. Ο Γερμανικός ναζισμός ήταν ένας αδίστακτος δυναμισμός λιμοκτονημένος και εξαθλιωμένος, που έδωσε το καλύτερο έδαφος για την ωρίμανση της μηδενιστικής αυτοκαταστροφικότητας. Το μότο του ναζισμού ήταν το όλα η τίποτα. Και τελικά κατέληξε να θυσιάσει ένα ελπιδοφόρο «όλα» για ένα αδιανόητο «τίποτα». Αυτό που ζητάει ο επαναστάτης στον κόσμο είναι μια ολότητα. Είναι η άρση της απομόνωσης που ασπάζεται την συντροφικότητα και την αποδοχή. Είμαστε διαφορετικοί απ τα ζώα επειδή η ανθρώπινη συνείδηση μας αναγνωρίζεται και από την συνείδηση του περίγυρου μας. Η συνείδηση είναι η αποδοχή και η καθολικότητα. Η επαναστατημένη απομόνωση οδηγεί σε φρικαλεότητες. Στα τελευταία κεφάλαια του επαναστατημένου ανθρώπου, ο Καμύ, βρίθει από συναισθηματισμό, φωνάζει για ζωή και καλεί τον αναγνώστη, τον μηδενιστή, τον επαναστάτη, τον δογματικό, τον μεταρρυθμιστή, τον ουτοπιστή να δεσμεύσει τους όρκους τους και τις υποσχέσεις του μονάχα στη ζωή και σε καμιά ιδέα. Η επανάσταση είναι ζωτική, αλλά δε πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε τα όρια που μας διαχωρίζουν από την φύση. Η αποδοχή και η πίστη ήταν και θα είναι πάντα τα δυνατότερα κίνητρα αυτής της πραγματικότητας.

  • Oguz Akturk

    YouTube kitap kanalımda Albert Camus'nün hayatı, bütün kitapları ve kronolojik okuma sırası hakkında bilgi edinebilirsiniz:
    https://youtu.be/-_X3xWwwAoA

    "Yeni yıla nasıl girerseniz o yıl öyle geçer" diye bir efsane vardır ya, işte ben de 2021 yılına Camus'nün Başkaldıran İnsan kitabıyla girip bütün bir yılı başkaldırı düşünceleriyle geçirmek istedim. Hem kitap okumak da en büyük başkaldırı çeşidi değil midir?

    Descartes'ın "Düşünüyorum, öyleyse varım" felsefesini, "Başkaldırıyorum, öyleyse varız" haline dönüştüren Camus aslında bizi başkaldırının tarihi ve biçimleri konusunda bilgi sahibi olmaya çağırıyor. Hem biz de gün içinde nelere başkaldırmıyoruz ki?

    Kendi adıma örnek verecek olursam, şekilciliklere başkaldırıyorum, gruplaşmalara başkaldırıyorum, samimiyetsizliklere, Tanrı'ya inanmasını ya da inanmamazlığını bir gösteriş biçimi olarak sunanlara, kitap okumayanlara, okuyup da hala cahil kalmayı başarabilenlere başkaldırıyorum. Daha bu senenin başında nelere başkaldıracağım konusunda da aslında diğer insanları bilgilendirmiştim. Mesela asgari ücretten bile az ücret önerip de modern köle arayan işverenlere, ayrıca bana dikte edilen ve pek çok kişinin müptelası olduğu 8-5 mesai düzenine de başkaldırdığımı söylemiştim. Evet... Artık başkaldırıyorum, öyleyse varım! Peki siz nelere başkaldırmak isterdiniz?

    Camus'nün bireysel insanın salt kendi benliğiyle oluşum sürecini anlatması daha çok Tanrı'nın varlığını reddetmesi ve kendi bireyselliğini bulması üzerinden gidiyor. Bu konuda ben kendi düşüncemi buraya iliştireyim hemen. Bir Tanrı’nın varlığına inanıp inanmamanız sizi gerizekalı birisi yapmaz. Ama bir Tanrı’nın varlığına inanan ya da inanmayan birisine karışıyorsanız, o zaman siz de kolaylıkla bir gerizekalı olabilirsiniz. O yüzden aslında gerek bu kitabın gerekse de genel olarak bize başkaldırmayı öğreten kitapların ana amacı bu olmalı: Gerizekalı olmayın.

    Ayrıca bu kitabın adının güzelliğine bakıp balıklama atlamak isteyenlerden misiniz yoksa? O zaman Yunan mitolojisi, Prometheus ve Zeus arasındaki insan-Tanrı karşılaşmaları, Marquis de Sade ve kitapları, Dostoyevski'nin kitapları ve özellikle Karamazov Kardeşler kitabı, Nietzsche'nin "Tanrı öldü!" demesinin felsefi, dini ve tarihi sebepleri, Nietzsche'nin bütün ahlaki değerleri reddedişinin nedenleri, Camus'nün Sisifos Söyleni kitabında temelini attığı uyumsuz ve absürt olan insanın üstüne bir de bireysel başkaldırıda bulunan insanın eklenmesi, Lautréamont ve Rimbaud'un şiirleri, Jean Jacques Rousseau ve Toplum Sözleşmesi kitabı, Hegel felsefesi, Hitler faşizmi, Rus devrimleri, Bazarov, Bakunin, Neçayevizm, Marx ve kapitalizm hakkındaki düşünceleri, Proust ve Kayıp Zamanın İzinde serisi gibi konularda altyapınızın olması ve ondan sonra bu kitabı okumanız bence çok daha iyi olur.

    Elbette ben de bu konuların hepsi hakkında bilgi sahibi değildim. Sonuçta doğduğumuzda bu bilgilerden yoksun olarak doğuyoruz ve kendimizi zamanla geliştirip nelere başkaldırmamız gerektiğini de zamanla seçebiliyoruz. O yüzden Camus'nün bu kitabı bence yukarıda yazdığım konular hakkında da size araştırma ipuçları sunabilir ve hangi yazarın hangi başkaldırı biçimiyle size katkı sunacağı konusunda bir yol çizebilir. Yani Camus diyor ki: Abicim ben 360 sayfa kitap yazmışım, e bir zahmet sen de artık nelere başkaldıracağını bu kitabın içindekilerden yola çıkarak kendin seç...

    Hatta bu konuların üstüne bir de "Başkaldıran İnsan okuma rehberi" verecek olsaydım öncelikli olarak Camus'nün Tersi ve Yüzü, Yaz, Mutlu Ölüm, Sisifos Söyleni ve Yabancı gibi kitaplarını okuyup ardından Camus'nün uyumsuz insan düşüncelerini anlayıp bu kitaba geçmenizi tavsiye ederdim. Kesinlikle ama kesinlikle Camus'den okuyacağınız ilk kitap bu olmamalı. Öncelikli olarak Camus'nün kendisi için belirlediği umut ve bireysel başkaldırı metaforu olan "güneş"i Tersi ve Yüzü, Sisifos Söyleni ve Mutlu Ölüm gibi kitaplarından anlayıp daha sonrasında da yine Sisifos Söyleni kitabındaki Sisifos mitiyle birlikte insan-dünya başbaşalığını anlamanız gerektiğini düşünüyorum.

    Albert Camus'nün bütün kitapları için detaylı okuma rehberini en yakın zamanda hazırlayacağım.

  • Steven Godin

    There was a time a few years ago when I read a lot of Camus, there was a big binge on him in fact, as I was deeply interested in his work, both fiction and non-fiction. But that interest slowly started to wear down and he was eventually nudged aside, because, dare I say it, I'd had enough of him. Not because he wasn't a brilliant writer, of course he was, but because I simply read too much of him. Well, I really should have read this back then, when his books really fascinated me more. Camus here explores the act of rebellion through the history of metaphysical and political revolt. He looks at the concepts of the Marquis de Sade, Baudelaire,Dostolevsky, Nietzsche, Marx, Hegel to name a few. He conceives of revolt as an essentially positive act, at once against and for something. Man's hope lies in the rebel who revolts in the name of moderation and life, who joins through his act in the common fate, who tempers his revolt with a restraint that leads away from the vicious circling to successive dictatorships. This exploration into nihilism and rebellion in which Camus is full of ideas to point out new, stimulating areas of thought will be appreciated by the intellectual type and those studying philosophy. Camus's essays and non-fiction though aren't really aimed at the casual reader. The Rebel, although well written and though thought-provoking, didn't stimulate me, philosophically speaking, as much as what I'd hoped it would. I though the big break of not reading him would have made him feel fresh, like when I first read him, but it didn't. I've moved on, in literary terms anyway. It's a 3/5 for me.

  • Leila

    صفحه به صفحه این کتاب باید خوند و عمیقا بهش فکر کرد.تو این کتاب کامو دیگه مثل قبلا یک داستان روایت نمیکنه،مقاله فلسفی هست در سه بخش عصیانگر متافیزیکی و تاریخی و هنر .تو این کتاب عصیان رو در مقابل نیست انگاری قرار میده و روح عصیانگری رو میبره تو قالب یک انقلابی یک هنرمند و مکتب ها و نظریه های سایر فیلسوف ها رو مورد بحث قرار میده که چطور یک انسان طاغی میتونه با سرکشی و روحیه عصیانگریش آبادی و خرابی به بار بیاره .خیلی جاها تو کتاب مثل قسمت تاریخی و فلسفی واقعا نیاز داره که از قبل با شخصیت ها آشنایی کامل داشته باشی تا از مطالبش لذت ببری بخاطر همین دلیل،خوندن این کتاب واسه من کمی سخت و طولانی شد ولی اونقدر مطلب ازش یاد گرفتم که به اندازه چندین کتاب مفید بودن

  • P.E.

    'I rebel, therefore we are.'


    Attached to this review:

    https://www.goodreads.com/review/show...


    ALSO SEE:

    Rebellion:

    Caligula

    The Just

    Runaway Horses

    Rationalism and totality:

    The Origins of Totalitarianism

    Propaganda

    Psychologie Des Foules

    Crime and Punishment

    Other definitions of liberty:

    God and the State

    On Liberty

    The Law

    Liberty and Property

    History of ideas in the 19th century:

    La création des identités nationales. Europe, XVIIIe-XXe siècle

    Nouvelle histoire des guerres de Vendée

    La France du XIXe siècle. 1814-1914

    La Révolution Française

    Histoire De La Russie Et De Son Empire

    De la Démocratie en Amérique, tome I

    De la Démocratie en Amérique, tome II


    Quotes:

    'Le fascisme, c'est le mépris, en effet. Inversement, toute forme de mépris, si elle intervient en politique, prépare ou instaure le fascisme.
    [...]
    On n'interpose pas entre le chef et le peuple un organisme de conciliation ou de médiation, mais l'appareil justement, c'est-à-dire le parti qui est l'émanation du chef et l'outil de sa volonté d'oppression.'


    'La liberté absolue, c'est le droit pour le plus fort de dominer. Elle maintient donc les conflits qui profitent à l'injustice. La justice absolue passe par la suppression de toute contradiction : elle détruit la liberté.'

    'La révolte n'est nullement une revendication de liberté totale. Au contraire, la révolte fait le procès de la liberté totale. Elle conteste justement le pouvoir illimité qui autorise un supérieur à violer la frontière interdite. Loin de revendiquer une indépendance générale, le révolté veut qu'il soit reconnu que la liberté a ses limites partout où se trouve un être humain, la limite étant précisément le pouvoir de révolte de cet être. [...] La liberté qu'il réclame, il la revendique pour tous ; celle qu'il refuse, il l'interdit à tous. Il n'est pas seulement esclave contre maître, mais aussi homme contre le monde du maître et de l'esclave.'


    'Le monde marche à l'aventure, il n'a pas de finalité. Dieu est donc inutile, puisqu'il ne veut rien. S'il voulait quelque chose [...] il lui faudrait assumer « une somme de douleur et d'illogisme qui abaisserait la valeur totale du devenir ». [...] Privé de la volonté divine, le monde est également privé d'unité et de finalité. C'est pourquoi le monde ne peut être jugé.'


    'L'ascèse nietzschéenne, partie de la reconnaissance de la fatalité, aboutit à une divinisation de la fatalité. [...] Le mouvement de révolte où l'homme revendiquait son être propre disparaît sans la soumission absolue de l'individu au devenir. L'amor fati remplace ce qui était un odium fati.'

    'Nietzsche est bien ce qu'il reconnaissait être : la conscience la plus aiguë du nihilisme. Le pas décisif qu'il fait accomplir à l'esprit de révolte consiste à le faire sauter de la négation de l'idéal à la sécularisation de l'idéal. Puisque le salut de l'homme ne se fait pas en Dieu, il doit se faire sur la terre. Puisque le monde n'a pas de direction, l'homme, à partir du moment où il l'accepte, doit lui en donner une, qui aboutisse à une humanité supérieure.

    'Le nietzschéisme, théorie de la volonté de puissance individuelle, était condamné à s'inscrire dans une volonté de puissance totale. Il n'était rien sans l'empire du monde. Nietzsche haïssait sans doute les libres-penseurs et les humanitaires. Il prenait les mots « liberté de l'esprit » dans leur sens le plus extrême : la divinité de l'esprit individuel. Mais il ne pouvait pas empêcher que les libres-penseurs partissent du même fait historique que lui, la mort de Dieu, et que les conséquences fussent les mêmes. Nietzsche a bien vu que l'humanitarisme n'était qu'un christianisme privé de justification supérieure, qui conservait les causes finales en rejetant la cause première. Mais il n'a pas aperçu que les doctrines d'émancipation socialistes devaient prendre en charge, par une logique inévitable du nihilisme, ce dont lui-même avait rêvé : la surhumanité.'


    'L'homme, au bout de sa révolte, s'enfermait; sa grande liberté consistait seulement, du château tragique de Sade au camp de concentration, à bâtir la prison de ses crimes. Mais l'état de siège peu à peu se généralise, la revendication de liberté veut s'étendre à tous. Il faut bâtir alors le seul royaume qui s'oppose à celui de la grâce, celui de la justice, et réunir enfin la communauté humaine sur les débris de la communauté divine.'


    'La revendication de justice aboutit à l'injustice si elle n'est pas fondée d'abord sur une justification éthique de la justice. Faute de quoi, le crime aussi, un jour, devient devoir. Quand le mal et le bien sont réintégrés dans le temps, confondus avec les évènements, rien n'est plus bon ou mauvais, mais seulement prématuré ou périmé. Qui décidera de l'opportunité, sinon l'opportuniste ?'


    'Dans la pensée fixe de son temps, la pensée allemande a introduit tout d'un coup un mouvement irrésistible. La vérité, la raison et la justice se sont brusquement incarnées dans le devenir du monde. Mais, en les jetant dans une accélération perpétuelle, l'idéologie allemande confondait leur être avec leur mouvement et fixait l'avènement de cet être à la fin du devenir historique, s'il en était une. Ces valeurs ont cessé d'être des repères pour devenir des buts. Quant aux moyens d'atteindre ces buts, c'est à dire la vie et l'histoire, aucune valeur préexistante ne pouvait les guider. Au contraire, une grande partie de la démonstration hégélienne consiste à prouver que la conscience morale, dans sa banalité, celle qui obéit à la justice et à la vérité comme si ces valeurs existaient hors du monde, compromet, précisément, l'avènement de ces valeurs. La règle de l'action est donc devenue l'action elle-même qui doit se dérouler dans les ténèbres en attendant l'illumination finale. La raison, annexée par ce romantisme, n'est plus qu'une passion inflexible.

    [...] L'action n'est plus qu'un calcul en fonction des résultats, non des principes. Elle se confond, par conséquent, avec un mouvement perpétuel.'

    => Ceci dit, Camus prend l'exemple de Napoléon...
    Autrement dit ce calcul rationnel de l'efficacité des moyens mis au service d'une fin est inscrite dans le mouvement de la Révolution de 1789, puisque la Révolution permet justement l'avènement d'un Barras, puis d'un Napoléon. Encore qu'on pourrait remonter bien plus en amont encore.'


    [Sur Hegel et ses héritiers: ]

    'Le cynisme, la divinisation de l'histoire et de la matière, la terreur individuelle ou le crime d'État, ces conséquences démesurées vont alors naître, toutes armées, d'une équivoque conception du monde qui remet à la seule histoire de produire les valeurs et la vérité. Si rien ne peut se concevoir clairement avant que la vérité, à la fin des temps ait été mise au jour, toute action est arbitraire, la force finit par régner. [...] L'attitude de Hegel consiste à dire : « Ceci est la vérité, qui nous paraît pourtant l'erreur, mais qui est vraie, justement parce qu'il lui arrive d'être l'erreur. Quant à la preuve, ce n'est pas moi, mais l'histoire, à son achèvement, qui l'administrera. » Une pareille prétention ne peut entraîner que deux attitudes : ou la suspension de toute affirmation jusqu'à l'administration de la preuve, ou l'affirmation de tout ce qui, dans l'histoire, semble voué au succès, la force en premier lieu. Dans les deux cas, un nihilisme.'

    'On ne comprend pas en tout cas la pensée révolutionnaire du XXe siècle si on néglige le fait que, par une fortune malheureuse, elle a puisé une grande partie de son inspiration dans une philosophie du conformisme et de l'opportunisme. La vraie révolte n'est pas mise en cause par les perversions de cette pensée.'


    'Le marxisme n'est pas scientifique ; il est, au mieux, scientiste. Il fait éclater le divorce profond qui s'est établi entre la raison scientifique, fécond instrument de recherche, de pensée, et même de révolte, et la raison historique, inventée par l'idéologie allemande dans sa négation de tout principe. [...] [La raison historique] mène le monde en même temps qu'elle prétend le juger.'


    'Si le socialisme, dit un essayiste libertaire [Ernestan], est un éternel devenir, ses moyens sont sa fin. Exactement, il n'a pas de fin, il n'a que des moyens qui ne sont garantis par rien s'ils ne sont garantis par une valeur étrangère au devenir. [...]

    Il n'y a donc dans cet univers, aucune raison d'imaginer la fin de l'histoire. Elle est pourtant la seule justification des sacrifices demandés, au nom du marxisme, à l'humanité. Mais elle n'a pas d'autres fondement raisonnable qu'une pétition de principe qui introduit dans l'histoire, royaume qu'on voulait unique et suffisant, une valeur étrangère à l'histoire. Comme cette valeur est en même temps étrangères à la morale, elle n'est pas à proprement parler une valeur sur laquelle on puisse régler sa conduite, elle est un dogme sans fondement qu'on peut faire sien dans le mouvement désespéré d'une pensée qui étouffe de solitude ou de nihilisme, ou qu'on se verra imposer par ceux à qui le dogme profite. La fin de l'histoire n'est pas une valeur d'exemple et de perfectionnement. Elle est une valeur d'arbitraire et de terreur.'


    'L'Empire suppose une négation et une certitude : la certitude de l'infinie plasticité de l'homme et la négation de la nature humaine. Les techniques de propagande servent à mesurer cette plasticité et tentent de faire coïncider réflexion et réflexe conditionné.'


    'Qu'est-ce que le roman, en effet, sinon cet univers où l'action trouve sa forme, où les mots de la fin sont prononcés, les êtres livrés aux êtres, où toute vie prend le visage du destin. Le monde romanesque n'est que la correction de ce monde-ci, suivant le désir profond de l'homme.'


    ----


    The Cold War Exhibition in the Caen Memorial to WW2 and the Cold War


    The War Room in Dr Strangelove - Stanley Kubrick (1964)

  • Renée

    Although Camus is remembered more as a literary author than a philosopher, I think this work is fantastic. It's influenced me and my thinking more than any other author (apart from perhaps Nietzsche and George Steiner). Because Camus is such a wonderful author it is also not a particularely difficult read, as opposed to, say, Sartre's philosophical works (I do like Being and Nothingness, but he's really overdoing it), which makes it accessible for those who have not been educated in philosophy as well. The subject matter is also interesting for just about everything, which makes this altogether a pretty much perfect book.

  • Nelson Zagalo

    Um livro poderoso que demonstra o quão Camus estava disposto a aprofundar a sua visão do mundo. Apesar de não ter conseguido chegar a ela, realizou um enorme caminho na sua busca e talvez tivesse chegado mais perto se não tivesse partido tão cedo.

    Deste livro extraí uma parte considerável sobre a discussão que Camus realiza sobre o marxismo, que vale por todo o livro, e coloquei no blog intitulado:

    "Camus sobre a hipótese científica de Marx"

    https://virtual-illusion.blogspot.com...

  • Heshmati

    بعد از مدتها یه 5 تمام عیار برای شاهکار فوق العاده و وحشی 😁کاموی نابغه.
    خوندن چنین کتابی در این ایام پر استرس قرنطینگی کار سختی بود. ولی خب بالاخره انجامش دادم.
    سیری در تاریخ عصیان انسان. اینکه ریشه و منشا عصیان انسان علیه متافیزیک کجا و چه تفکراتی بوده و در چه مکتب های فکری عصیان قوام یافت.. و منجر به چه نتایجی شد.
    با خوندن این کتاب بیشتر فهمیدم که چرا نفی میکنم، در کجای تاریخ ایستادم و انکار میکنم، و ریشه های انکارم چیست و در چه مسیری قرار گرفتم.
    توصیه میکنم برای خوندن این کتاب، پیش زمینه مطالعاتی در مورد رمانتیسم، کمونیسم، فاشیسم، فلسفه هگل،فلسفه نیچه، داستایوسکی، انقلاب فرانسه و انقلاب روسیه داشته باشید تا بهتر و سریعتر با مفاهیم مطرح شده پیش برید.
    البته اگر مثل من در همه این زمینه ها پیش مطالعه کافی ندارید هم مشکل خاصی نیست. فقط کمی کندتر پیش خواهید رفت.

  • مريم عكاشة

    يمكن أن أقول أن الكتاب رائع حرفياً, فأنا استفدتُ منه كثيراً, الكتاب تحدث عن تاريخ التمرد البشري و عرض فكر كامو المجرد عن نماذج من التاريخ الواقعي أو الأسطوري, نماذج لم يتناولها فكر كامو كما تناولها عامة المفكرين و الفلاسفة و سقوها للعامة, الكتاب عبارة عن نموذج تحرري متمرد على كل الأفكار السابقة عن تلك النماذج و معالجة عدمية تمردية للأفكار.
    و يمكن أيضاً أن أنعت الكتاب بالممل و المكرر لأن كامو كان يكرر الأفكار ذاتها بطرق مختلفة, و لهذا مللتُ منه كثيراً في النهاية, لكن و إن كرر الفكرة ألف مرة, لن أغير رؤيتي الأولى أن الكتاب سابقة و أنه قدم لي الكثير.

  • Javier

    I must confess that I didn't find much that was especially insightful in Camus' account of rebellion, revolution, and nihilism here while reading it, but now that I look back on it, I see that he actually has much to say--and that much of it is worthwhile.

    Camus begins by defining the rebel as one who affirms by negating, who says yes in saying no--one who decries absolute freedom in establishing limits to acceptable behavior. He thus immediately counterposes the rebel with the nihilist, who, in denying that anything has meaning, valorizes a conception of life which is dominated by mere facts--power. He takes issue with revolutionary movements as they have existed in the twentieth century, claiming most of them to have betrayed the origins of rebellion by replacing it with an absolutist--even, totalitarian--ethic. He sees much to be respected in the efforts of the Russian 'revolutionaries' of the late nineteenth and early twentieth centuries (a group from which he of course excludes Lenin), who rebelled against tsarism and tyranny often violently. Camus finds their nobility partly in the fact (which he posits) that these revolutionaries, unlike many of their counterparts of the twentieth century, were often quite consumed by doubt and engaged in murder and assassination only with much reluctance and much moderation. He laments, then, the disappearance of such doubt and moderation in the nihilism that gripped much of the twentieth century, nihilism that gave rise to the uncompromising ideology of Marxism-Leninism and, not unrelatedly, Nazism, and denounces its consequences.

    Camus also roundly criticizes many of his intellectual contemporaries for their undying faith in Marxism, claiming, for one, that Marxism reproduces some of the central problems of religious faith (ie, in relegating justice, etc., to the "Later On," as he puts it--that is, post-capitalist society) and entails the negation of much that is defensible and good in humanity by reducing human obligation to the promotion of revolution. I think he's certainly on to something here, but I think his reading of Marx is also somewhat flawed, in that Camus seems to disregard Marx's concern with emancipation and free conscious activity in his efforts to discredit the approach of the "prophet of justice." Camus posits a different approach to social change, claiming that rebels/revolutionaries, in their efforts to combat injustice, should never lose sight of the importance of beauty within the conception of human dignity.

    It seems that many so-called revolutionaries, though (probably more of the socialist-Marxist bent), would reject Camus' analysis as sentimental and, in fact, supportive of the status quo. Does Camus then break with the predominance of Marxist thought in his day and accept something close to anarchism? He certainly seems to reject revolutionary society (at least, the revolutions demonstrated thus far by history), but he remains highly critical of bourgeois society as well. Contemplating these tensions is crucially important, and Camus's The Rebel certainly represents an important contribution to this debate.

  • Ariana

    .
    عصیانگر اثر البر کامو
    .
    در عصر نفی و انکار،بعد از کمرنگ شدن حضور و نفی خدا در اذهان، مهمترین مسئله نیست انگاری و موضوع خودکشی است.
    به گونه ای که بشر نیاز دارد موضع خود را با جنایت مشخص کند!
    زیرا که خودکشی و کشتار، هردو گرفتن جانی در مقابل جانی دیگر است! پس ایا لازمه ی نیست انگاری قتل است؟ زیرا که بشر با عصیان بر خدا جای او را میگیرد و خودش از مخلوق به خالق تغییر نقش میدهد!
    پس خالق دارنده جان انسان هاست.
    ایا باید کشتار راه بیندازد؟
    عصیانگر کیست؟ کسی که همه ی عمر فرمانبردار بوده و به ناگاه نه میگوید ولی نه برای نفی خود بلکه برای حفاظت از ارزش آزادی و عدالت!
    این ارزش از روی خود خواهی نیست زیرا حاضر است برای این عصیان جانش را نیز فدا کند...
    در عصر قدیم پرومتیوس اتش را به انسان ها داد و در مقابل خدایان عصیان کرد و مجازات شد و در عصر جدید مارکی دو ساد جرقه عصیان بر ضد خدا را زد و لذت جویی و نفی قوائد اخلاقی را خواستار شد!
    نیچه و داستایفسکی امدند تا این نیست انگاری در مقابل نفی خدا را با "همه چیز مجاز است" و "حتی اگر..." پاسخ گویند...
    و در نتیجه این عصیانگری بشر انقلاب هایی به وجود امد که انسان عصیان خود را از اسمان و خدا تا تاریخ و بشر و هنر ادامه داد...
    از انقلاب فرانسه تا هیتلر و نازی...
    عصیان برای چه؟ برای نفی خدا و داشتن عدالت و ازادی،انقلاب کرد ولی برای بقای انقلاب دست به نفی خود ��د ولی همین عامل شکست انقلاب های سوسیالیستی و فاشیستی و خونین سدن گیوتین های فرانسه شد!
    انسان خواست تا با جرقه عصیان علیه باور به مابعداطبیعه و خدا، و عصیان تاریخ و ستم، و عسان علیه خود، خدایی نو بنا کند که خودش باشد. ولی در راه این عصیان باید خالق میشد!
    و خالق چه باید میکرد؟ این کتاب رو باید چندین و چند بار در دوره های مختلف زندگی خوند!

    نیست انگار آن کس نیست که به چیزی اعتقاد ندارد، بلکه شخصی است که به اعتقاد های موجود باور ندارد... صفحه (100)

    آزادی در جهانی معنا دارد که آنچه ممکن است با انچه نا ممکن است در کنار هم معنا یابد... صفحه (201)

    عصیانگر خواهان زندگی نیست.خواهان دلایلی برای زندگی خود است. صفحه(141)

    هنگاهی که همه نظامی هستند،جنایت آن است که اگر فرمان قتل صادر شود، ان را اجرا نکنند... بدبختانه به ندردت فرمانی برای انجام اعمال نیک صادر میشود. صفحه (246)

    .
    برده می گفت (عصیان میکنم پس ما هستیم.)
    عصیان متافیزیک به این گفته (ما تنها هستیم) را افزود.اندیشه های تاریخی محض امدند به گفتند که بودن، عمل کردن است.انقلاب ما برای به دست اوردن هستی تازه ای است که باید در عمل و خارج از هرگونه مقررات اخلاقی به وجود اوریم!
    برای همین این انقلاب محکوم است که تنها برای تاریخ و همراه با ترور زندگی کند. صفحه (233)
    .
    عصیان در جدال با تاریخ این نکته را می افزاید که به جای کشتن یا مردن برای پدید اوردن موجودی که نیستیم، باید زندگی کنیم و زندگی ببخشیم.تا انی را که هستیم بیافرینیم. صفحه (334)
    .
    عصیانگر پوچگرا شاید برای خودش نوعی ازادی را بخواهد، اگر رفتارش از روی منطق باشد به هیچ روی حق نابودی ازادی و هستی دیگران را نمیخواهد! صفحه (376)

  • ZaRi

    زمان دیگر چه اهمیتی دارد؟رنج برای آن کسی که به آینده ایمان ندارد هرگز موقتی نیست.اما ,یکصد سال رنج در چشم آن کس که ظهور "شهر جاودانی" را برای یکصدو یکمین سال پیشگویی می کند,چشم بر هم زدنی بیش نیست.


    روح طغیان در آن روند تفکری جان میگیرد که در نقطه ی عزیمت خویش بیهودگی ظاهری این جهان را پذیرفته باشد.تجربه ی بیهودگی جهام مایه ی رنج فرد است.اما,با آغاز یک جنبش طغیانی رنج تجربه ای جمعی-تجربه ی همه ی کسان-می شود.

  • Jim Coughenour

    I admit – when I first picked up The Rebel in this artful Penguin edition, I was picturing beatniks with berets and cigarettes contesting over existentialist espressos about the absurdity of man and the imperative to resist. Instead I found myself pounding through pages of difficult, beautifully-phrased polemic, never quite sure what was being argued for or against. It's not so much that Camus meanders as that he seems to take a very long, philosophical-historical route to reach the most obvious conclusion: Murder is always wrong, without exception – and whenever we champion a system of faith or justice or equality which justifies depriving others of life and liberty, we stumble into "nihilism" – or more simply, into inhumanity.

    Camus opens with the provocative aphorism "Man is the only creature who refuses to be what he is" – and concludes with a line worthy of a flower-child – "instead of killing and dying in order to produce the being that we are not, we have to live and let live in order to create what we are." But the meditative chapters in between are demanding and sometimes revelatory.

    This is far from my favorite book by Camus (I'm particularly fond of L'Étranger), but when he published it in 1951 it was an astounding feat of courage, earning him derision, isolation and the enmity of Sartre & Co. He is a hero to me, most of all in his refusal to be one.

  • Garima Bajpai

    I find myself extremely ill qualified to comment or review this masterpiece.

    The way Camus condenses such paradoxical questions into words, explaining it all so easily, is simply incredible.

    It definitely helps a lot, understanding the obscurity through the mind of this unmatched genius!

    All I can say is,
    It is undoubtedly one of the best books I've ever read.
    Also, a must read to help understand this conundrum of the illogical reign of man.

    No, our civilization survives in the complacency of cowardly or malignant minds - a sacrifice to the vanity of ageing adolescents. Lucifer also has died with God, and from his ashes has arisen a spiteful demon who does not even under stand the object of his venture.

  • Mohammed Yusuf

    كامو في الإنسان المتمرد : كامو هنا ليس روائيا بل شخصية فنية تحتمل عدة أبعاد منها الفيلسوف , الناقد , المحقق , المؤرخ , المحلل السياسي والإقتصادي
    الفكرة العامة : يدور الكتاب حول فكرة التمرد .. التي في أصلها إنكار لنوع معين من الظلم والعبودية( أنا أتمرد إذا نحن موجودون ) تسير بالمتمرد إلى إبطال هذه القوة المستبدة عليه وهي تحمل بعدا جماعيا في صورتها البعيدة يلبسها كامو ثوب الما ورائية لإنكار القدسية الإلهية والتحول بها إلى الإلحاد ( وموجودون وحدنا ) وإيجاد ديانة الفرد الإنساني الأوحد في صورة الوجودية وتناقضها مع العدمية
    هنا نقف في نقاط مع الكتاب :
    - الجدلية مع القدسية في الكتاب تشكلت في جزئية كبيرة حول المسيح كما يصوره المسيحيون بالروح التي تحملت الألم وفي نفس الوقت مع من يعتبرون نفسهم ممثلين لله في الأرض من الملوك وما عرف عنهم من إستبداد وهذه أشياء ليست عندنا بالطبع
    - كمسلمين ننظر إلى كل ما هو مجهد للنفس البشرية على صورة الإبتلاء من الله والذي يستلزم الصبر والجزاء في يوم الحساب
    - لابد لنا أن نفتخر بهذه الرجعية ( بنظر الكاتب الشرق المتدين رجعي أو كل من له دين رجعي ) ونحمد الله عليها
    شخصيات مرت على الفكرة : الفكرة ليست من إبتكار كامو وإن كانت من معتقداته لكنه يمر على تبنوهامن الماركيز دو ساد , ستيرنر , ديستوفيسكي , اندريه بروتون , نيتشه كما تعرض عليها ماركس وبصورة مختلفة هيجل وغيرهم
    الفكرة والثورة : حينما أطلق كامو الكتاب في 1950 في فترة من فترات الظلام العالمي بعد الحرب العالمية الثانية .. سبقته ثورات كالفرنسية والألمانية التي مثلت إرتكازات مهمة في الكتاب
    التمرد في صور : إتخذ التمرد مناحي تفكيرية مختلفة توصلت إلى نتاجات فكرية مختلفة فمن إرهاصات قوة نيتشة إلى فردانية ستيرنر وجريمة الماركيز دو ساد ورومانسية هوغو و رامبو وثورية ماركس ولينين وإرهاب نيتشايف ورفاقه إلى سريالية بروتون وتاريخية هيجل
    التمرد والتناقض : فكرة التمرد حين خرج بها الكثيرين من مبدأ ظلم البشرية , رجعوا بها إلى ظلم البشرية بأنفسهم .. في تناقضات مثيرة حيث أنهم يسيرون حسب نظرياتهم من مبدأ قدسية الفكرة والتي أدت إلى إنتحار أتباع نيتشة مثلا وبروز الديكتاتوريات الفاشية والشيوعية والتي يقول كامو لا نحاكمها على سوءالتنفيذ لسلامة المبدأ في النهاية ( الشيوعية الروسية فقط ) لحتى أن نيتشايف لا يمانع في قتل والدته في سبيل ذلك
    خلط المفاهيم : صورة جديدة للتيه في التمرد حيث يتحدث كامو عن سوء الفهم الذي حدث من قراء هيجل لفلسفته وكذلك في فهم نيتشة كما أورد عن عدم نشر فكر ماركس كاملا نتيجة للتدهور الذي لاقاه في سبيل الحفاظ على فكرة الثورة
    موقف من الفن : الفن كصورة لا ينبغي أن يتخذ الصورة الخالصة المحضة للواقعية أو العدمية والهروب فهو لابد أن يمس الواقع بروح تكميلية
    حقائق جديدة في معرفتي : الكتاب يمثل ككل معرفة جديدة بالنسبة لي لكن لسوء معرفتي كنت أظن أن دارون ماركسي والشئ الجديد الذي علمته أن ماركس سعى بطرق عدة لتفنيد نظريات دارون والنظريات العلمية ككل .. وأن نظرية ماركس لم تكن إلا التمركز في رأس المال الذي سيقود إلى الثورة
    الإرهاب والذي كان في ظني مصطلحا جديدا للإمبريالية تجابه به الصورة الإسلامية لكن وجدته هنا تمثل في حركة الشباب الروس في ما قبل ثورة 1905 الروسية
    مآخذ على الكتاب : الوجهة الدفاعية الزائدة للتمرد , الألفاظ التي لا تليق بالذات الإلهية ( هو ملحد لكن عليه أن يحترم المتدينين ) , بعض الإستنتاجات البعيدة لتحميل فكرة التمرد كما هو عند بروست والتكرار لكثير من الأفكار بين طيات الكتاب ( لكن ذلك لم يكن ذا ضرر ابدا)


    قراءة الأفكار الفلسفية متعبة وتحتاج تركيز أعتقد أني سأقلل من قراءتها قليلا في هذه الفترة ..

    إقتباسات :

    أنا أتمرد إذا نحن موجودون

    الإنسان المتمرد هو الذي يرفض أن يكون ما هو عليه


    الحرية الواقعية لم تتزايد بنسبة تزايد وعي الإنسان للحرية

    يمكننا أن نؤمن أنفسنا ضد الأشياء جميعا , أما فيما يتعلق بالموت فنظل كسكان قلعة مهدمة الأسوار

    كل الأخلاق الإنفرادية تفترض القوة

    في غياهب السجون يغدو الحلم بلا حدود

    العقل المكبل يفقد على صعيد الوضوح والتمييز ما يربح على صعيد الفورة والجيشان

    المتعة القصوى تتطابق مع أقصى درجات الدمار

    الشخصية تفترض وجود جمهور

    الآخرون هم المرآة

    إن تمرد العقل معه ينتهي في الجنون

    إننا إذا لا نتمكن من إصلاح الظلم بإقامة العدالة نفضل على الأقل إغراقه في الظلم

    التفاهة أيضا موقف

    ليس من شك أن العبقرية لا تنفصل عن التفاهة

    الحب هو الأخلاق المرتعشة التي كانت بمثابة الوطن لهذا المنفى

    كل تمرد حنين إلى البراءة و نزوع إلى الكينونة

    كل شعور هو في مبدئه رغبة في أن يعترف به كشعور من قبل الشعورات الأخرى

    الإنكار في حد ذاته فعل إيجابي

    كل ثوري في نهاية الأمر طاغية أو منشقا

    الفن ينكر الواقع لكن لا يتهرب منه

    كي يوجد المرء مرة واحدة في العالم .. لابد له أن يفقد وجوده إلى الأبد

    لقد رمي بنا في أوربا سافلة يموت فيها أكثر الشعوب صلفا محروما من الجمال والصداقة

  • Paradoxe

    Τι είναι ο επαναστατημένος άνθρωπος; Ας φανταστούμε πως είσαι ο Καμύ. Μόλις έχει τελειώσει ο πόλεμος, τα πάντα είναι ρημαγμένα, κάθε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας. Απ’ τη μια σε τραβάει η ζωή να τη γευτείς, να τη ζήσεις, να την καταλάβεις και παράλληλα κάτι σε πνίγει, σε τραβάει προς τα πίσω, μια σκέψη που πονάει όπως ο καρκίνος: πώς να καταλάβεις το υπάρχειν, αν δεν καταλάβεις πως φτάσαμε εδώ; Αρκεί να πούμε πως ο Χίτλερ ήταν ένας ψυχασθενής και επηρέασε διάφορα κομπλεξικά τερατάκια που τον ακολούθησαν; Δεν αρκεί δυστυχώς, διότι δεν τον ακολούθησαν ένας και δύο, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες αν όχι εκατομμύρια ( συμπεριλαμβάνω και όσους στα χρόνια που πέρασαν μετά τον πόλεμο ακόμη και στις μέρες μας ασπάζονται τις ιεροσυλίες του ). Τι σημαίνει αυτό; Από πού πηγάζει; Είναι κάποιος κακός σπόρος στο dna των Γερμανών; Μπορεί να είναι τόσο απλή η εξήγηση; Και πως θα μπορούσε κάτι τέτοιο μέσω της βιολογίας να εξηγήσει το τρομερό παιδί των Ρώσων, το Νετσάγιεφ που αν είχε επικρατήσει, ο Χίτλερ μπροστά του θα ήταν ένα σκανταλιάρικο παιδί; Άρα κάτι άλλο υπάρχει. Και συνήθως τα πιο καταστροφικά όπλα, δε δημιουργήθηκαν παρά για να καλυτερεύσουν τη ζωή των ανθρώπων.

    Η λύση δίνεται για τον Καμύ με μια ιστορική αναδρομή απ’ τα αρχαιοελληνικά χρόνια ως τα προπύργια του πολέμου με μια παράλληλη αντιστοίχιση με κάθε φιλοσοφικό ρεύμα και κάθε φιλόσοφο, πολιτικό που επέδρασαν σ��ην ιστορία. Τις ακολουθίες, τις επιρροές, τις ζυμώσεις, τις συγγενείς καταστάσεις. Καταλήγει σ’ ένα τρομερό συμπέρασμα, πως όλα περιπλέκονται. Δεν υπάρχει απολυταρχικό σύστημα θα σου αποδείξει που στις ρίζες του να μην καίει πυρετωδώς ο μηδενισμός, αλλά ώσπου να στο πει αυτό θα σε έχει φτάσει απ’ την αρχή των χρόνων ως τη γέννηση του μηδενισμού και της αναρχίας, θα σε έχει περάσει από ρεύματα και φιλοσόφους που ποτέ δε φανταζόσουν πως θα μπορούσαν να έχουν οδηγήσει εκεί. Θα σε πείσει με το συλλογισμό του πως δεν υπάρχει πιο επικίνδυνο πράγμα απ’ την εκλαϊκευση της φιλοσοφίας. Αυτό που μένει είναι οι απλές λέξεις όπως μπορούν να περάσουν σε μια συζήτηση μεταξύ φίλων, σε κουβέντες τυχαίες που σιγά διαμορφώνουν μια ιδέα, έναν άλλο τρόπο αντίληψης, την πειθώ της προπαγάνδας εκείνων που είναι έτοιμοι να επαναστατήσουν απέναντι στο άδικο τους. Αυτό που έρχεται λοιπόν είναι το πιο βασανιστικό απ’ όλα, το ερώτημα ποιος είναι ο επαναστατημένος άνθρωπος. Τρέμω που θα το γράψω γιατί δε θα καταλάβετε παρά μόνο αν διαβάσετε αυτό το εξαιρετικά δύσκολο βιβλίο, το πυκνογραμμένο, το πικρό, το βαρετό σε ορισμένα σημεία, το τυφλωμένο σε κάποια άλλα, το εναργές στα περισσότερα. Επαναστατημένος άνθρωπος, ήταν ο Χίτλερ. Έχοντας διαβάσει το βιβλίο αυτό βγάζει νόημα. Γαλουχήθηκε μέσα σε χιλιάδες στρώσεις εκλαικευμένων θεωριών που έγιναν τρόπος αντίληψης.

    Σημειώνει ο Καμύ, πως ο Στεντάλ έβλεπε πως ο στοχασμός φαίνεται να ερεθίζει αντί να καλμάρει τους Γερμανούς. Γιατί συμβαίνει αυτό; Το βιβλίο δε στοχεύει τους Γερμανούς τυχαία και ο λόγος δεν είναι οι Ναζιστές. Ο λόγος είναι… Ας το πιάσουμε λίγο διαφορετικά. Προέρχομαι απ’ το χώρο του πεσιμισμού, ο οποίος βρίσκει κοινούς τόπους με τον υπαρξισμό γενικά και με τον καμικό υπαρξισμό ειδικά. Ένας απ’ αυτούς είναι και ο λόγος που τόσο πολύ ερεθίζει ο στοχασμός τους Γερμανούς. Τι έχουν οι Γερμανοί που δεν έχουμε οι άλλοι λαοί; Έχουν το Χέγκελ. Ο υπαρξισμός όπως κι ο πεσιμισμός, διακρίνουν στην αμφισημία, στην ασάφεια, στην ιδέα του τα πάντα είναι λογική και στην ειρωνεία της ‘’ωραίας ψυχής’’ που απαντάει στο ιδανικό της αγάπης, την επικινδυνότητα του κομφορμισμού. Αυτό που σημειώνει με πιο απλά λόγια ο Καμύ, πως αν τα πάντα είναι μόνο λογική, τότε επιτρέπονται οι δικαιολογίες, κάθε είδους, διότι κάθετί μπορεί να αιτιολογηθεί. Ειδικά αν σκεφτούμε πως ο Χέγκελ δε μπορούσε να διακρίνει την αιτία, απ’ το αίτιο και την αρχική αιτία, απ’ τις συνακόλουθες αιτίες. Τότε το μαστίγιο μπορεί να δικαιολογηθεί, το δεκαπεντάωρο εργασίας με εννιακόσια ευρώ μπορεί να δικαιολογηθεί, αρκεί να πας όσο πίσω σε βολεύει ώστε να μπορεί να αντληθεί ένα συμπέρασμα και να διαλαλήσεις πως βρήκες την αιτία. Ναι αλλά ποια αιτία; Μόνο αν δεν υπάρχει παραπίσω εντόπισες τον αποχρώντα λόγο, διαφορετικά απλώς ακολούθησες το νήμα, έφτασες μέχρι εκεί που μπορούσες να βάλεις τελεία κι αγνόησες το υπόλοιπο νήμα. Δείτε το και κάπως διαφορετικά, μόνο λογική σημαίνει πως δεν υπάρχει κανένας λόγος για ηθική, δεν υπάρχει κανένας λόγος να λες την αλήθεια, γιατί τελικά θα καταλήξεις στο όλα επιτρέπονται, όποια κι αν είναι η θέση σου, του αφέντη ή του δούλου, χωρίς αγάπη θα οδηγηθείς μακριά απ’ την κατανόηση, μακριά απ’ τη συμπόνια και μακριά απ’ τους ανθρώπους. Κάλλιστα θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την επίδραση της θεωρίας του Χέγκελ, με την επίδραση και την απήχηση που έχει το Κοράνι. Εκατοντάδες διαφορετικές ερμηνείες του γνήσιου κειμένου, συν τις όσες εκλαιϊκευμένες, απλουστευμένες κυκλοφορούν. Αν σκεφτείς λίγο τους βομβιστές της αυτοκτονίας σε αντιστοιχία, με ότι αντιπροσωπεύει ο σταυρός με τα γυριστά άκρα, αποκτάς μια ιδέα του που μπορούν να οδηγήσουν όλες αυτές οι μαζικοποιημένες θεωρίες κι οι παρερμηνείες. Αν βάλεις στο ένα άκρο, τα πάντα λογική και απ’ την άλλη τον πυρήνα του μανιχαϊσμού θα χαρείς που δε συνεχίζεται η σφαγή ως τις μέρες μας. Γιατί αν καθετί πραγματικό είναι και λογικό, τότε λογικό είναι και το ξεκοίλιασμα. Αν το πραγματικό είναι λογικό, τότε όλος ο κόσμος είναι πραγματικός, αλλά αφού ο κόσμος είναι πράγμα πρέπει και να ανήκει. Ανήκει στον άνθρωπο που γεννιέται με αυτοσυνείδηση ως λογικό ον και ωθείται στον κομματισμό και την πρόοδο, για να επικρατήσει, για να κυριαρχήσει. Σκοπός της αυτοσυνείδησης είναι να αναγνωριστεί και να χαιρετηθεί απ’ τους άλλους ανθρώπους γιατί εμείς είμαστε αντικείμενα των άλλων όσο κι οι άλλοι αντικείμενα μας, δηλαδή δημιουργοί και δημιουργημένοι. Δηλαδή αφέντες και δού��οι.

    Ωστόσο θα ήθελα να σημειώσω πως τίποτα απ’ τα παραπάνω δε συνεπάγεται πως ο Χέγκελ πρέπει να ξεχαστεί, να μη διαβάζετε, να καούν τα βιβλία του. Ούτε σημαίνει πως επειδή είδε κάτι ο Καμύ, ή είδα κάτι εγώ να μην το διαβάσεις. Ίσα – ίσα πρέπει να διαβάσεις, για να καταλήξεις στα δικά σου συμπεράσματα. Κάθετί μπορεί να διαβαστεί με την απαραίτητη προσοχή. Αν απορρίψεις το φιλόσοφο επειδή το έκαναν κάποιοι άλλοι, πρώτον αυτοί οι άλλοι τον έχουν διαβάσει και δεύτερον δεν κάνεις τίποτα διαφορετικά απ’ τους προγόνους μας που απέρριπταν εξ’ ολοκλήρου τον Επίκουρο γιατί διαφωνούσαν, ή δεν καταλάβαιναν τη θεωρία του.

    Αν ο επαναστατημένος άνθρωπος είναι ο Χίτλερ, τότε όλοι οι πρόγονοι μας, τι ήταν; Στο κράτος, υπάρχει αντιπολίτευση. Στην επανάσταση υπάρχει αντεπανάσταση. Καμιά τους δεν έχει εξυγιανθεί. Γιατί; Και οι δυο θα πάρουν τα όπλα στο χέρι. Θα πολεμήσουν τη φωτιά, με φωτιά. Γίνεται αλλιώς; Μπορεί να υπάρξει εξυγίανση με κάποιο τρόπο; Είναι εφικτό; << Είναι η σπαραχτική και φευγαλέα ανακάλυψη μιας ανθρώπινης αξίας που στέκεται ανάμεσα στην αθωότητα και την ενοχή, τη λογική και τον παραλογισμό, την ιστορία και την αιωνιότητα >> γράφει ο Καμύ, για το σύνολο των δολοφονιών μιας ολόκληρης τριακονταετίας ανά τον κόσμο και δη στη Ρωσία, στο όνομα της παραχώρησης, της αναγνώρισης του ανθρώπου απ’ τον άνθρωπο σαν ομοούσιο και ισάξιο, αντί για κύριο και σκλάβο. Είναι ταυτόχρονα η αναγνώριση πως η βία είναι λάθος και απαραίτητη, όταν δηλώνει εδώ και μας τραγουδά στους Δίκαιους πως αν υπάρχουν παιδιά δε θα πετάξουν τη βόμβα. Το παράλογο θριαμβεύει.

    Η τρομοκρατία των αρχών του 19ου αιώνα συμπληρώνεται κι αλληλοϋποστηρίζεται, απαντά στη Ρωσία για παράδειγμα με την διακήρυξη ‘’Θάνατος στο θάνατο’’, μια άνοδος εθνικιστική ξεκινάει στη Ρωσία, τη Γερμανία, την Ιταλία, Ισπανία, κορυφώνεται, δολοφονίες γίνονται ( ας μην ξεχνάμε την τωρινή άνοδο των εθνικιστών σε όλη την Ευρώπη, γιατί όταν ξεχνάμε είναι σα να αγνοούμε πως η λήθη είναι αυτή που προκαλεί την επανάληψη της Ιστορίας κι ας μην προτρέπουμε φίλους που σε γνωστά πηγαδάκια και καφέδες όταν η συζήτηση πάει στο μεταναστευτικό, στους μισθούς, με μια ρομαντική διάθεση υπεραπλούστευσης σκυθρωπά, συντηρούν την πρόθεση της πάταξης με πάταξη. Δεν είναι αυτή η λύση, όποιες δικαιολογίες κι αν πολύ λογικά ακούγονται. Αυτή είναι η διαιώνιση κι η επανάληψη, είναι το 1,11111111111111111 και ποτέ δεν τελειώνουν τα επαναλαμβανόμενα δεκαδικά ). Σωστά βέβαια σημειώνει ο Καμύ ότι αυτή είναι η θέση της εξέγερσης στην πραγματικότητα που στοχεύει στην απάντηση στο άδικο και οδηγεί στην τυφλή βούληση, φουσκώνει το νερό, ξεπερνάει τους 100 κελσίου και πριν εξατμιστεί θα χυθεί απέξω με την επανάσταση που απαιτεί αλλαγή θέσης, μεταρρύθμιση, με τη βία, όταν μεταφυσικά πια νιώθεις τη θέση σου μέσα απ’ τη θέση του άλλου. Μα πότε μια επανάσταση που ξεκίνησε με ιδανικά ανεβαίνοντας στην εξουσία, δεν κατέληξε πως για να επιτύχει, να ισχυροποιηθεί, να πατάξει, δε θα υποχρεωθεί να επιβάλλει, να πει ψέματα, να αδικήσει, όσους θα υπερασπιζόταν; Μα και έναν να αδικήσει, αρκεί αυτός ο ένας για να μιλάμε για διαιώνιση της αρρώστιας, για μη εξυγίανση και το τέλος που δε μπορεί να δοθεί. Πόσοι είναι απόλυτα υγιείς, ισορροπημένοι; Ένας; Χιλιάδες; Κανένας; Αρκεί ο ένας λάθος άνθρωπος και τότε όλοι οι ετοιμασμένοι θα χυθούν αφρίζοντας. Ουρλιάζοντας από ψυχής για ελευθερία ανάμικτα με δικαιοσύνη, γίνεται όμως πραγματικά να εφαρμοστούν για όλους οι κανόνες της δικαιοσύνης και να τηρούν παράλληλα και κάθε ιδανικό που συντελεί την ελευθερία; Τι είναι ελευθερία και τι δικαιοσύνη; Που συμπορεύονται; Που χάνονται; Αν επιλέξουμε να είναι παράλληλες δε μπορούν και να τέμνονται, μόνο πλάγια ν’ αντικρίζονται, αν επιλέξουμε να τέμνονται σε πόσα σημεία θα γίνει αυτό; Η μια θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μετατοπισμένη κάθε φορά. Και τελικά θα είμαστε ελεύθεροι, ή ελευθέριοι; << Όταν η φυλή διατρέχει τον κίνδυνο της καταπίεσης… το πρόβλημα της νομιμότητας παίζει δευτερεύοντας ρόλο >> θα πει, ο Χίτλερ, παραφράζοντας το Νίτσε σε κάθε σημείο του και θα διεκδικήσει την παγκόσμια κυριαρχία. << Η πράξη είναι τα πάντα >> θα πει ο Μουσολίνι, θα ακολουθήσει με σκοπό την εξάλειψη της διαφορετικότητας, δημιουργώντας την Παγκόσμια Βιομηχανία Εργατών. Το ρημαδιό, η απογοήτευση, ο νιχιλισμός του 1933, θα ανοίξει το δρόμο για την κόλαση. << Ένας μόνο αρχηγός, ένας μόνο λαός, σημαίνει ένας μόνο αφέντης κι εκατομμύρια δούλοι >>.

    Θα σημειώσει κάπου ο Καμύ πως η κατήχηση – καταπίεση προς τα έσω λέγεται προπαγάνδα και προς τα έξω στρατός και παρακάτω πως όταν όλοι είναι στρατιωτικοί έγκλημα κι ανυπακοή είναι να πεις όχι στην εκτέλεση του εγκλήματος, τερματίζοντας οριστικά τη δυσλειτουργική υπεράσπιση όλων των χαμηλόβαθμων χιτλερίσκων στη δίκη της Νυρεμβέργης. Οι άνθρωποι στη μηχανή του Χίτλερ χωρίζονταν σε όργανα και καταναλωτικά προιόντα. Μόνο η τυφλή υπακοή μπορεί να οδηγήσει στην αποτελεσματικότητα, στη συνεχή κίνηση, στην υπεράσπιση μιας φυλής που δημιουργεί διαρκώς τους εχθρούς της για να μπορεί να καταργεί τη νομιμότητα επ’ άπειρον. Δεν πρέπει να υπάρχει κανένας δρόμος πέρα από υπνωμένους ακόλουθους που δε θα σκέφτονται και θα οδηγούνται μακριά απ’ την αγάπη και κάθε παραπροιόν της. Όταν θριαμβεύει η υπερίσχυση του δυνατού, που τιμωρεί, που βασανίζει, κάθε αντίσταση βυθίζεται σε μια παρεξη��ημένη ενοχή, άλλωστε η συνεχής καταπάτηση της νομιμότητας δεν της δίνει άλλα περιθώρια παρά μόνο να παρανομήσει απέναντι σε αρχές που ποτέ δεν υποστήριξε παρά επιβλήθηκαν κι έτσι μένει μόνος δρόμος το όπλο κι ο θάνατος. Και κάπου εδώ σημειώνω μια απ’ τις αντιθέσεις μου με το συγγραφέα. Ενώ τα ως τώρα επιχειρήματα του φαίνονται πολύ πειστικά χωρίς άλλη αιτιολόγηση καταλήγει πως ο Χίτλερ κατά τύχη έκπληκτος απ’ τις επιτυχίες του προχώρησε στον όλεθρο της παγκόσμιας κυριαρχίας και πως η πραγματική απειλή θα έρθει απ’ το μόνο ρεύμα που στοχεύει στην ενοποίηση όλων των λαών κάτω από ένα σύνορο, το ρώσικο κομμουνισμό.

    Και μετά ξαναπιάνει το νήμα απ’ την αρχή με σκοπό να καταδείξει πως οδηγήθηκε στη θεωρία του Κεφαλαίου. Κάπου εδώ, δεν ήταν πως δεν έχουν ενδιαφέρον αυτά που γράφει κι ενδιαφέρον έχουν κι έξυπνα είναι, αλλά πλησιάζουν την υπερβολή, γιατί αν κατέρρευσαν οι προρρήσεις του Μαρξ κι έμεινε μόνο η ελπίδα της μακροπρόθεσμης υπόσχεσης, απ’ την άλλη στην ίδια μακροπρόθεσμη απειλή αναφέρεται κι ο Καμύ, σε μια περίοδο που ήταν περίοδος ανασύνταξης των λαών και που οι Ρώσοι συνετέλεσαν στη νίκη κατά των Ναζί, ή τουλάχιστον δεν ήταν εχθρικοί. Ούτε απ’ την άλλη μπορώ να δεχτώ έτσι αψήφιστα πως στη δίκη της Νυρεμβέργης καταδικάστηκαν μόνο τα πιο κραυγαλέα εγκλήματα ενώ θα έπρεπε να καταδικαστεί ολόκληρος ο γερμανικός πολιτισμός. Όχι λυπάμαι αυτό δε με βρίσκει σύμφωνο. Όπως παραπάνω ούτε η ιδέα της μελλοντικής απειλής απ’ την παντοδύναμη Ρωσία και μάλιστα σε δοκίμιο που εκδόθηκε μετά τον πόλεμο με βρίσκει σύμφωνο, το θεωρώ πολύ εξτρέμ. Επιπλέον γιατί το βιβλίο συνολικά είναι εξαιρετικό και θέλω να κλείσω με τις αντιθέσεις μου, ο Καμύ απ’ τη μια αναγνωρίζει την ευθύνη της εθνικής του ταυτότητας δεν ξεφεύγει ποτέ απ’ τη νοοτροπία της Γαλλίας ως μια εκ των μεγάλων δυνάμεων. Διαφαίνεται μια τάση υπεράσπισης της γαλλικής φιλοσοφίας ως μια μορφή εξυγίανσης και της γαλλικής επανάστασης ως του γεγονότος που φώτισε τον κόσμο. Με την ίδια τάση η Γερμανία επίσης μεγάλη δύναμη, βρίσκεται στο στόχο. Θα αντιστρέψω ένα συχνό επιχείρημα του Καμύ, αν έστω και ένας δεν είναι κακός, δεν είναι φασίστας, δεν είναι ανήθικος, τότε δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να γενικεύουμε, κάθε δικαιολογία πέφτει νεκρή στο πάτωμα, αλλιώς χάνουμε την ομαλότητα μας, γινόμαστε ανακόλουθοι.

    Αλλά παρόλ’ αυτά, το βιβλίο αυτό είναι ένας άθλος και σωστό είναι να τα λέμε αυτά γιατί κάπου πήρε το μάτι μου μια άποψη πως κάνει επίδειξη γνώσεων στους λόγιους, το έργο είναι φιλοσοφικό, δεν είναι λογοτεχνία. Αν η φιλοσοφία έχει δικαιώματα, ως επιστήμη, έχει και την υποχρέωση της απόδειξης και ένα απ’ τα εργαλεία της είναι η αναφορά στην ιστορία και γι’ αυτό το βιβλίο αν μη τι άλλο κανένας σε αυτό το θέμα δε μπορεί να πει το παραμικρό, τις αποδείξεις του τις έχει δώσει. Δεν είναι απαραίτητο να ακολουθήσουμε τις τελικές απόρροιες του, αλλά για τη συνδεσμολογία που επιχειρεί οφείλουμε να υποκλιθούμε. Προσωπικά θα τον ακολουθήσω στα συμπεράσματα του πάνω στο ασυμβίβαστο και τις αντιφάσεις στη θεμελίωση της θεωρίας του Μαρξ όσο και της επικινδυνότητας που ενέχουν οι προφητείες όταν τα γεγονότα δεν επαληθεύονται φυσικά, η μανία θα οδηγήσει στη διά της βίας πραγμάτωση σε κάποιο χρόνο. Ζώντας σε μια κοινωνία πια, έστω κατ’ επίφαση αριστερή και βιώνοντας ένα διαρκή στραγγαλισμό απ’ τον οποίο απουσιάζουν τα χρυσωμένα χάπια, χωρίς ν’ αλλάζει η ουσία, της δεξιάς και όλο αυτό βρίσκεται σε ένα στρόβιλο παγκόσμιας αταξίας όπου οι δυνάμεις που συγκρούονται είναι αυτές εκε��νων που συγκεντρώνουν την ύλη και πιστεύουν και την ανωτερότητα και αυτές που είτε απ’ τα άκρα αριστερά, είτε απ’ τα άκρα δεξιά στοχεύουν στην εξέγερση, άλλωστε για την αναρχία είτε απ’ τα δεξιά είτε απ’ τα αριστερά η πράξη είναι κοινή, η αιτιολόγηση και τα εύσημα αλλάζουν πρόσημο μόνο.

    Ο ένοχος δεν είναι η Φιλοσοφία, δεν είναι ούτε ο Νίτσε, τολμώ να πω πως συγκινήθηκα γιατί παρά τη σκληρή κριτική τον υπερασπίζεται, δεν είναι ούτε ο Σαντ που καταργεί το Θεό και είναι εκείνος που πρωτοεισάγει το θεοποιημένο άνθρωπο. Ένοχοι είμαστε όλοι ως θύματα της ματαιοπονίας και της τεμπελιάς μας που προτιμάμε το έτοιμο φαγητό και την ημιάγνοια, που οδηγούνται στην προπαγάνδα, στη στράτευση σχεδίων που χαρακτηρίζουμε γραφικά, αλλά σιγά όσο περνάει ο καιρός, όσο λέγονται, όσο δείχνονται, αποκτούν εξοικείωση, φινίρισμα, γίνονται μέρη νοοτροπίας, αν όχι ολόκληρες νοοτροπίες και τότε είναι πολύ επικίνδυνες οι στιγμές που έρχονται. Κι αυτό το βιβλίο είναι πολύ πιο σύγχρονο απ’ όσο νομίζουμε. Είναι ζόρικο, είναι βαρύ, μοιάζει με το φλεβικό σύστημα που χάνεσαι στο μέτρημα και στο ξεχώρισμα των φλεβών αλλά θέλει να πάρεις τον καφέ σου, να στρίψεις το τσιγάρο σου και να πεις είμαι εκεί, για όσο αντέχεις. Αύριο πάλι από λίγο και όποτε έχεις τη διάθεση, εκεί θα είναι δε θα φύγει.

    Μια απ’ τις πιο όμορφες σκέψεις που κρατώ, είναι πως αναγνωρίζοντας και τεκμηριώνοντας αξίες στην αυτοκτονία, τρέφουμε σε μια εγκόλπωση λογικής το έγκλημα.

    Λέγεται πως ο αντίθετος του Καμύ ήταν ο Σαρτρ, αντ’ αυτού θα συμφωνήσω με τον πρόλογο, κινούνται παράλληλα, αλλά δεν ταυτίζονται. Ο πραγματικός αντίθετος του είναι ο Σαντ και δε μπορώ να κρύψω την άγρια χαρά μου που ο Καμύ τον αντιμετωπίζει στην πραγματική του διάσταση, αυτή του φιλοσόφου και αναιρεί τις ανόητες και μικρόνοες θεωρήσεις περί υψηλής λογοτεχνίας. Ο Ντε Σαντ βρίσκεται στην υψηλή φιλοσοφία. Ο κατά φαντασία επαναστάτης που θα συναντήσουμε στο Στίρνερ κι αργότερα θα δρέψει ο Νίτσε μετουσίωσε σε μηδενισμό την ψυχολογία του καταδιωκόμενου που συναντάμε στο Ντε Σαντ ο οποίος γίνεται το σκεύος για να συγκρουστούν η πίστη σε μια ανώτερη δύναμη που όμως δε νοιάζεται για ‘μας, με τις αρχές του Επίκουρου και τη Λογική του Αριστοτέλη. Εκκολάπτεται μέσα στον πύργο με τους δήμιους και τα θύματα των 120, η προφητεία του Β’ παγκοσμίου πολέμου, στον ίδιο τον πύργο η Ιδέα των στρατοπέδων συγκέντρωσης και ολοκληρώνεται με την αυτοκτονία – αυτοσκοπό του Χίτλερ, η κρυστάλλωση της ασυναρτησίας, αυτοκτονεί, αυτοκτονώντας ένα έθνος << αφού δεν έχουν τη δύναμη, θέληση να παλέψουν, ας χαθούν >> θα πει, νιώθοντας προδομένος και δικαιωμένος που προδόθηκε Μα παράλληλα ο ίδιος ο Καμύ θα δώσει τη μεγαλύτερη απόδειξη της αντίστασης του στο Παράλογο: την πιο γλυκιά απόδειξη της αντίστασης του στο Παράλογο ο Καμύ τη δείχνει με την τρυφερή υπεράσπιση του Νίτσε, που έμελλε 33 χρόνια μετά το θάνατο του να γίνει το πρώτο θύμα του Χίτλερ.


    << Η εξέγερση είναι μια μαρτυρία χωρίς συνοχή. Η επανάσταση αρχίζει απ’ την ιδέα >> γι’ αυτό και έχει ως στόχο την αλλαγή μεταβολή, ενώ η εξέγερση αφορά περισσότερο τη μεταφυσική σύμπραξη – κατανόηση – αλληλοϋποστήριξη, το ‘’γίνομαι ο πλησίον μου προτού ξαναγίνω εγώ’’ και κάπου εκεί κάνει μπραφ διότι συσχετίζεται με το Γεγονός κι όχι με τη Σύνολη Ιδέα που το εμπεριέχει.

    Η μεγάλη σημασία αυτού του έργου είναι πως αποδεικνύει την τεράστια δύναμη της Φιλοσοφίας: βγαίνει απ’ τον κόσμο, βγαίνει απ’ τον εαυτό, τις ανησυχίες και τις ελπίδες του κόσμου, διασχίζει την ιστορία και τους τόπους, διαχέεται και γίνεται εργαλείο και φίλος του υγιούς και του σκεπτόμενου ανθρώπου όπως θα έλεγε ο Σενέκας, ή όπλο του γοητευτικού τρελού της κατάλληλης ώρας, βλέπε Χίτλερ.


    Το βιβλίο διατρέχοντας την ιστορία του κομμουνισμού και έμμεσα του καπιταλισμού μαζί με τον Μονοδιάστατο Άνθρωπο του Μαρκούζε προφητεύουν τη στιγμή που ζούμε, ο υλισμός δόθηκε σε κάποιο χρόνο αφειδώς και έτσι ο οικονομικός στραγγαλισμός στέφεται με απόλυτη επιτυχία κι οι γλώσσες, τα κοινά νομίσματα δημιουργούν κοινό κέντρο μιας παγκόσμιας αυτοκρατορίας, γιατί η λήθη επανήλθε, όταν περιμένεις σφαίρες και σου έρχονται δώρα, χαλαρώνεις τις αντιστάσεις, ξεχνάς. Μα όταν στα πάρουν… σύντομα κάποιος θα βρεθεί να πιάσει απ’ την αρχή το νήμα Χέγκελ, Στίρνερ, Φουερμπαχ, Μαρξ ίσως και θα βρουν τα άκρα τους φιγούρες αστείες όσο κι ο Χίτλερ που θα στοχεύουν σε ένα κατώτατο επίπεδο, σε μια διαρκή ��ράση, στον καταδιωκόμενο κατακτητή.

    Η αλήθεια είναι πως το βιβλίο έχει μια πληθώρα ονομάτων, θεωριών και ιδεών που αναπτύσσονται και περιπλέκονται, δεν διαβάζεται εύκολα και είναι πάρα πολύ πιθανό να έχω μπερδευτεί και κάπου να έκανα λάθος, ή όλα να τα ερμήνευσα λάθος. Είναι τέτοιο το εύρος και το βάθος, που όλα είναι πιθανά. Μου άρεσε αλλά με κούρασε κι αν κάτι διευκολύνει την ανάγνωση είναι πως ο Καμύ δεν υιοθετεί το ύφος του ακαδημαϊκού, ούτε της επιβολής μιας άποψης τύπου έτσι είναι κι όχι αλλιώς, που είναι κραυγαλέο τρικ των επαγγελματιών φιλοσόφων. Ψυχανεμίζομαι πως το ήξερε κι ο ίδιος και πως το προτίμησε.


    <<… την ώρα τούτη που γεννιέται ένας άνθρωπος πρέπει ν’ αφήσουμε την εποχή τούτη και τις εφηβικές μανίες της >>

    4.5

  • Foad Ansari

    قبلا کتابهای بیگانه و طاعون و چند داستان کوتاه و نمایشنامه از آلبر کامو خوانده بودم ولی هیچ وقت یک اثر فلسفی و نقادانه از او نخوانده ام به فلسفه زیاد علاقه ندارم و زیاد هم چیزی نخواندم.

    کتاب عصیانگر تاریخ 300 ساله اروپا و تحولات فکری اروپا و حتی اساطیر یونانی و مسیحیت رو هم مورد بحث قرار میده بیش از 70 درصد نویسندگان مورد اشاره و متفکرانی که کامو درباره ی آنها مینویسد برایم نا آشنا و بیگانه هستند البته از کسانی که میشناسم و کتابهاشون رو خوندم هم کامو نوشته کسانی مثل داستایفسکی و هیتلر و روسو و مارکس و هوگو و تورگینف و ده ها نویسنده ی دیگر کتاب به قدری سنگین و پر از تفکرات عجیب است که خواندن آن را به افرادی که کم حوصله هستند پیشنهاد نمیکنم خواندن کتاب شبیه هجوم یک سپاه مغول ��ه مغز انسان است بی رحم و سریع فلسفه و افکار نیچه و مارکس و.. به مغز آدم هجوم میبرد.
    ----------------------------------------------------------------
    به جرات میتونم بگم کمتر روشنفکر و آزاد اندیشی رو میتونم نام ببرم که مثل کامو دید دقیقی به جهان و خصوصا عصر جدید داشته باشه و به نظرم پیشرفت فعلی اروپا از لحاظ فکری و آزادی های مدنی حداقل درصد زیادیش مدیون افکار این مرد و همفکرانش است

  • Un Fabrizio  Cualquiera

    "Grito que no creo en nada y que todo es Absurdo, pero no puedo dudar de mi grito y necesito, al menos, creer en mi protesta. La primera y única evidencia que me es dada así, dentro de la experiencia del absurdo, es la rebeldía"

    No es sencillo calificar un obra como tal, debo confesar que al menos un cuarto del libro me ah quedado grande a mi saber. No es una lectura fácil, claro está. Pues para leer este texto, hay que tener conocimiento en un gran área, de lo contrario sólo queda divagar.

    Camus en este libro da un paso hacia el lado, dejando el absurdo y poniendo en pie una filosofía de la solidaridad, tocando y haciendo una crítica a temas como el Nihilismo, Marxismo, socialismo y las grandes revoluciones, da a conocer su ensayo sobre la rebeldía.

    La pregunta que intenta responde este ensayo es ¿La totalidad es la unidad? Mediante una elaborada y gran crítica filosófica, Camus presenta e interpreta diferente ideas de autores como Dostoyevski, Milton, Rimbaud, Sade, Nietzche entre otros en relacion a la rebeldía.

    Un libro exelente!